Opština Ulcinj i Ministarstvo ekologije osnivaju novu firmu za upravljanje solanom
Nacrtom ugovora je definisano da je osnivački ulog novog preduzeća 10.000 eura od čega Opština obezbjeđuje sedam, a ministarstvo tri hiljade. Precizirano je i da Opština u ovom preduzeću ima 70 odsto, a ministarstvo 30 odsto
Ugovor o osnivanju novog preduzeća “Ulcinjska solana”, koje bi preuzelo upravljanje najstarijim ulcinjskim preduzećem, mogao bi biti zaključen do kraja mjeseca.
To je “Vijestima” potvrdio predsjednik ulcinjskog parlamenta Adrian Mavrić, koji je nacrt ugovor na saglasnost proslijedio Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, kao suosnivaču novog preduzeća.
“Ako sve bude išlo po planu, očekujem da Opština Ulcinj i Ministarstvo, kao osnivači, zaključe ugovor o osnivanju preduzeća do kraja mjeseca. Taj ugovor kasnije, mora ratifikovati lokalni parlament”, kazao je Mavrić.
Nacrtom ugovora je definisano da je osnivački ulog novog preduzeća 10.000 eura od čega Opština obezbjeđuje sedam, a ministarstvo tri hiljade. Precizirano je i da Opština u ovom preduzeću ima 70 odsto, a ministarstvo 30 odsto.
Dalje, nacrtom je definisano da “ Ulcinjsjka solana” ima prava i obaveze intervencije u cilju restauracije, revitalizacije i ukupnog unapređenja zaštićenog prirodnog dobra, proizvodnju soli i sve radnje vezane za tehnološki postupak proizvodnje soli, naučna istraživanja i praćenje prirodnih procesa, kontrolisane posjete u turističke, obrazovne, rekreativne i opšte kulturne svrhe, sprovođenje zaštitnih i sanacionih mjera, interventne mjere na zaštiti ekosistema u slučaju elementarnih nepogoda i udesa...
Novac za rad ovog preduzeća, kako je precizirano nacrtom ugovora, obezbjeđuju godišnjim budžetom osnivača u skladu sa godišnjim programima, planovima i projektima u oblasti zaštite prirode, s tim da će Ministarstvo obezbijediti novac u iznosu od najmanje 0,05% kapitalnog budžeta države, dok će Opština obezbijediti sumu u iznosu od najmanje 2% opštinskog kapitalnog budžeta.
Uzevši u obzir budžete od prošle godine, po tom osnovu, novom preduzeću, kako je pojasnio Mavrić, pripalo bi 1,2 miliona eura za finansiranje - milion od države i 200 hiljada od Opštine.
Takođe, nacrtom, novac za finansiranje novog preduzeća planiran je i od prodaje soli, naknada za korišćenje zaštićenog, prirodnog dobra, donacijama i drugim izvorima prihoda u skladu sa zakonom.
Mavrić je u sklopu aktivnosti oko formiranja novog preduzeća, uputio i zahtjev predsjedniku Opštine Omeru Bajraktariju u kom navodi da je neophodno utvrditi posebnim aktom Vlade da se pravo upravljanja novom firmom ustupa Opštini Ulcinj.
“Molimo Vas da posebnim podneskom zahtijevate od Vlade Crne Gore, odnosno nadležnog ministarstva, da donese adekvatni akt koji bi bio priključen nacrtu pomenutog ugovora, i služio bi kao osnov za određivanje organa upravljanja od strane Opštine a i upisa u CRSP- Uprave prihoda i carine”, piše u dopisu Mavrića Bajraktariju.
Opština je u nekoliko navrata odgađala formiranje upravljačke strukture u solani, što joj je bila obaveza nakon dogovora sa Vladom. NVO Centar za zaštitu i proučavanje ptica zbog toga je nekoliko puta javno negodovala optužujući Opštinu “da u kontinuitetu gazi obećanja da će konačno preuzeti upravljanje Parkom prirode Ulcinjska solana”.
Stečaj u ulcinjskom preduzeću uveden je u prvoj polovini 2005. godine, odnosno 5.maja a neuspjeli petogodišnji plan reorganizacije trajao je od početka 2006. Kako plan reorganizacije nije uspio, ulcinjska kompanija je u klasičnom stečaju od 2011. godine.
Postupak privatizacije Solane je počeo 2001. godine masovnom vaučerskom privatizacijom, nakon koje je bivši privatizacioni fond Eurofond, kojim je tada rukovodio biznismen Veselin Barović, postao većinski vlasnik ulcinjske kompanije.
Uprava za katastar i državnu imovinu, na osnovu mišljenja Savjeta za privatizaciju, donijela je 17. 12. 2021. rješenje kojim se dozvoljava da se zemljište Solane upiše kao državna imovina i da je Vlada jedini nosilac prava raspolaganja. Država je kao vlasnik zemljišta Solane zvanično u katastarskim knjigama upisana početkom jula 2022, dok je kompanija u stečaju korisnik većine imovine.
Predstavnici manjinskih akcionara, nakon toga, najavili su tužbe koje bi državu, prema njihovoj procjeni, mogle da koštaju i preko 200 miliona eura. Oni tvrde da je u pitanju imovina 20 hiljada akcionara i da je država potvrdila da je izdala akcije bez pokrića, jer smatraju da su akcije kompanije tokom privatizacije i naknadno na berzi kupovali smatrajući da je Solana vlasnik 14 miliona kvadrata zemljišta koje je koristila.
Upravni sud Crne Gore usvojio je u međuvremenu tužbu akcionarskog društva “Bajo Sekulić” u stečaju i poništio mišljenje Vlade, odnosno Savjeta za privatizaciju i kapitalne projekte od 21. 7. 2021, u kome je konstatovano nesporno državno vlasništvo nad zemljištem jedine crnogorske solane.
JP Nacionalni parkovi, shodno odluci Vlade, najstarijim ulcinjskim preduzećem upravlja od avgusta 2015. godine, s ciljem zaštite biodiverziteta.
( Samir Adrović )