Kanađani traže naknadu štete od 200.000 eura

U Privrednom sudu danas treba da se nastavi ročište po tužbi kanadske kompanije Eviana Health Corporation (EHC) koja je u konzorcijumu s podgoričkom firmom Montenegro Bio Science (MBS) i nikšićkim Ramelom trebalo da gradi postrojenja za uzgoj industrijske konoplje i ekstrakcijom ulja CBD iz njenog cvijeta u halama nekadašnje fabrike “Obod”.

Prijestonica Cetinje je 4. marta 2020. zaključila ugovor o zakupu nepokretnosti “Oboda” s ovim konzorcijumom na 30 godina.

Crnogorske firme su od ovog posla odustale zbog čega EHC tvrdi da je prevarena i traži odštetu od 200.000 eura, od ukupno 300.000 koliko je u ime sve tri firme uplatila kao bankarsku garanciju za ovaj posao.

Eviana traži od Privrednog suda i da presudom po tužbi obaveže Prijestonicu Cetinje (treći tuženi) da raskine ugovor o zakupu sa konzorcijumom.

Prema biznis planu konzorcijum je trebalo da uloži 10 miliona eura i zaposli 100 radnika. Međutim, lokalni parlament je u maju 2021. godine raskinuo ugovor s konzorcijumom zbog neizvršavanja ugovora i nemogućnosti finansiranja projekta. Konzorcijum se prilikom potpisivanja ugovora obavezao da u periodu od dvije i po godine investira najmanje 10 miliona eura i da na račun Prijestonice izdvaja minimum 10 odsto od ostvarene neto dobiti. Zakupac se obavezao da plaća i mjesečni zakup, odnosno da po tom osnovu godišnje na žiro-račun Prijestonice uplaćuje 660 hiljada eura, do čega na kraju nije došlo.

Prema detaljima iz tužbe ugovorom o konzorcijumu bilo je predviđeno da nosilac bude MBS koji je trebalo da obezbijedi garanciju za ovaj posao, ali kako to nije uradio kanadska kompanija je u ime sva tri partnera Prijestonici Cetinje uplatila 300 hiljada eura koje je trebalo da služe kao keš kolateral za garanciju.

U tužbi se dalje navodi da nastupa korona i da crnogorski članovi kolegijuma daju izjave da izlaze iz konzorcijuma i da ne žele da nastave projekat.

“S obizirom na činjenicu da je tužilac platio 300.000 eura za sebe i za račun tuženih pripada mu pravo na povraćaj srazmjernog iznosa novca. Ugovorom o konzorcijumu (član 4.3) je propisano da su članovi konzorcijuma međusobno neograničeno solidarni, odgovorni ne samo za preuzete obaveze prema trećim licima, već i za sve druge obaveze koje proisteknu iz ponude i iz ugovora o zakupu nepokretnosti koje su predmet tendera. Dakle, radi se o međusobnim solidarnim obavezama kada su u pitanju sva eventualna međusobna potraživanja”, navodi se u tužbi.

300 hiljada eura je uplatila kanadska kompanija Prijestonici Cetinje u ime sve tri firme, kao bankarsku garanciju za ovaj posao

EHC smatra i da pravo na povraćaj dijela novca ima i po Zakonu o obligacionim odnosima (član 217, stav 3 - sticanje bez osnova - neosnovano bogaćenje) kojim je propisano da kada je neki dio imovine jednog lica prešao na bilo koji način u imovinu drugog lica, kao i kad se nešto primi s obzirom na osnov koji nije ostvario ili koji je kasnije prestao, postoji obaveza vraćanja.

“Sve i da sud osnov tužiočevog potraživanja ne prihvati kao neosnovano bogaćenje već kao naknadu štete, ta okolnost ne mijenja pravo tužioca da naplati po Zakonu o parničnom postupku (član 187) kojim je propisano da će sud postupiti po tužbi i kad tužilac nije naveo pravni osnov tužbenog zahtjeva, a ako je tužilac naveo pravni osnov sud nije vezan za njega”, navodi EHC u tužbi.

Partneri kanadske firme nijesu naveli zašto su odustali od investicije

Kanadska kompanija ukazuje i da je zbog odustanka druga dva člana konzorcijuma od projekta pretrpjela materijalnu štetu od 100.000 eura koliko je predstavljao njen srazmjerni iznos od ukupno uplaćenih 300.000 eura u skadu s uslovima iz javnog poziva.

“Osnov naknade proizlilazi iz člana 148 Zakona o obligacionim odnosima, kojim je propisano da ko drugome prouzrokuje štetu, dužan je da je nadoknadi ako ne dokaže da je šteta nastala bez njegove krivice i odredbe člana 152 tog zakona prema kome krivica postoji kada je štetnik prouzrokovao štetu namjerno ili nepažnjom. U dopisima dva tužena, gdje izražavaju svoju nemogućnost ostanka u projektu, ne navode se razlozi ostanka tako da se ima smatrati da je propadanje novca isključivo njihova krivica”, piše u tužbi.

( Mirko Kotlaš )