Izrael priznao suverenitet Maroka nad Zapadnom Saharom

Izrael i Maroko su obnovili diplomatske odnose u sklopu "Abrahamskih sporazuma" koje je između Izraela i arapskih država isposlovao bivši predsjednik SAD Donald Tramp

4641 pregleda0 komentar(a)
Foto: Screenshot/Google Maps

Izrael je saopštio da je priznao suverenitet Maroka nad Zapadnom Saharom, čime je, nakon Sjedinjenih Američkih Džava, postao druga država na svijetu koja je priznala marokansko anektiranje ove sporne teritorije na sjeveru Afrike.

Do saopštenja je došlo ubrzo pošto je ministarstvo spoljnih poslova Maroka objavilo da je kralj Mohamed Šesti primio pismo izraelskog premijera Benjamina Netanjahua u kojem se priznaje pretenzija sjevernoafričke kraljevine na ovu teritoriju.

Netanjahuova kancelarija je kasnije potvrdila ovu vijest, a izraelski ministar spoljnih poslova Eli Koen je ocijenio da će priznanje Zapadne Sahare kao marokanske teritorije "ojačati odnose dvije zemlje i nacije" i unaprijediti regionalnu stabilnost.

Izrael i Maroko su obnovili diplomatske odnose u sklopu "Abrahamskih sporazuma" koje je između Izraela i arapskih država isposlovao bivši predsjednik SAD Donald Tramp. Dvije zemlje su imale diplomatske odnose niskog nivoa tokom devedesetih godina prošlog vijeka, a oni su naredne decenije prekinuti kao posljedica palestinskog ustanka.

U zamjenu za normalizaciju odnosa Maroka sa Izraelom, Trampova administracija je u decembru 2020. godine obećala da će priznati marokanski suverenitet nad Zapadnom Saharom.

Tom odlukom podrivene su decenije američke politike i međunarodnog konsenzusa da bi status Zapadne Sahare trebalo da bude određen referendumom pod pokroviteljstvom Ujedinjenih nacija.

Maroko je 1975. godine pripojio sebi Zapadnu Saharu, bivšu špansku koloniju za koju se vjeruje da posjeduje značajna podmorska nalazišta nafte i mineralne resurse. Aneksija je dovela do oružanog sukoba sa organizacijom Polisario Front koja se bori za nezavisnost ove oblasti.

Ujedinjene nacije su 1991. godine isposredovale prekid vatre i ustanovile mirovnu misiju za praćenje sprovođnja mira i pripredmu referenduma o budućnosti Zapadne Sahare. Međutim, referendum nije održan zbog neslaganja oko toga ko bi referendumu mogao da glasa.

Polisario Front se 2020. godine vratio oružanoj borbi.

Napetosti su se prelile na odnose Maroka sa Alžirom, koji je 2021. godine povukao diplomatsku misiju iz Rabata, a neprijateljstva dvije zemlje su eskalirala - pri čemu obje imaju iste saveznike i na Zapadu, na Bliskom istoku i drugdje.