Osluškivali bombe dok su služili priganice: Ceremonija na aerodromu uprkos prijetnjama eksplozivom

Uprkos vanrednoj bezbjedonosnoj situaciji zbog tog jutra dobijenih telefonskih prijetnji o navodnim postavljenim bombama na aerodromima u Tivtu i Podgorici, predsjednik upravnog odbora Aerodroma Crne Gore (ACG) Eldin Dobardžić (URA) insistirao je da se 13. maja na tivatskom aerodromu sprovede u djelo kompletan scenario svečanog dočeka prvog aviona austrijske nacionalne avio-kompanije “Austrian Airlines” na linji Beč-Tivat.

Potvrđeno je to “Vijestima” iz više izbora bliskih ACG i Upravi policije koja, međutim, do danas nije zvanično odgovorila na pitanja “Vijesti” kako je dozvoljeno da se u vrijeme kada se još nije pouzdano znalo da li je prijetnja bombom na aerodromu Tivat realna ili ne, dozvoli da se u bezbjednosno sterilnoj zoni te vazdušne luke sprovode neoubičajene aktivnosti sa svečanim dočekom aviona i putnika iz Beča, a koje su podrazumijevale i ulazak u tu zonu više osoba koje se prije i poslije, nikada ne bi mogle naći.

Iz ACG za “Vijesti” tvrde da je doček ovog aviona bio bezbjedan uz instrukcije aerodromskih i nadležnih državnih bezbjednosnih službi.

“Beč i Tivat od danas su prvi put povezani direktnom avio-linijom. Letove na ovoj ruti realizuje austrijska nacionalna avio-kompanija, “Austrian Airlines”. Operacije su najavljene tri puta nedjeljno do kraja oktobra. Let traje oko sat i 20 minuta. Svečanom dočeku prvih putnika iz Beča prisustvovali su predsjednik Odbora direktora ACG Eldin Dobardžić, izvršni direktor Vladan Drašković, član Odbora direktora Slavko Vukčević, direktor Aerodroma Tivat Vladimir Praščević, direktorica Turističke organizacije Tivat Nina Lakičević, predstavnici Nacionalne turističke organizacije i kolege iz austrijske kompanije”, saopštili su iz ACG 13. maja.

Ranije istog dana, iz ACG su saopštili da su nešto poslije devet sati ujutro dobili “određene prijetnje telefonskim putem”, zbog čega su na aerodromima u Podgorici i Tivtu pojačane bezbjednosne provjere. Zbog prijetnji je jedan avion u Podgorici bio vraćen na dodatnu kontrolu pa je njegov let kasnio skoro četiri sata.

Prema nezvaninim informacijama “Vijesti” iz izvora bliskih državnoj kompaniji, kada je čuo za dobijenu prijetnju, Drašković koji se tada već nalazio sa ostatkom menadžmenta te državne kompanije i drugim zvanicama na tivatskom aerodromu gdje je trebalo da se održi ceremonija svečanog dočeka ovog aviona, naložio je da se sve otkaže i da učesnici ceremonije napuste bezbjedonosno sterilnu, tzv. “air side” stranu tivatske vazdušne luke. Međutim, Draškovićevu odluku je odmah direktno na licu mjesta pred desetak svjedoka, opovrgao Dobardžić koji je insistirao da se, iako su se bezbjednosne okolnosti drastično promijenile, ceremonija održi.

Stoga su predstavnici menadžmneta ACG, NTO, TO Tivat i predstavnici “Lufthansa grupe” čiji je član i “Austrian Airlines”, kako navodi izvor “Vijesti”, izašli na platformu tivatskog aerodroma i na njoj direktno pozdravili putnike i posadu austrijskog aviona koje su onda priganicama i drugim tradicionalnim posluženjem, počastili i predstavnici TO Tivat i članovi folkloraši obučeni u narodne nošnje. Sve ovo se događalo u vrijeme kada se nije pouzdano znalo da li su prijetnje bombama osnovane ili ne, odnosno dok je u Podgorici drugi avion “Austrian Aitlinesa” koji je tog jutra u sedam časova trebalo da poleti za Beč, bio zadržan na dodatnim bezbjednosnim kontrolama.

Nekoliko sagovornika “Vijesti” sa dugogodišnjim stažom u aerodromskim službama bezbjednosti, koji su željeli da ostanu anonimni, postupak Dobardžića smatraju nedopustivim i neprofesionalnim.

“Imate vanrednu bezbjednosnu situaciju i dobijenu prijetnju bombom za koju još ne znate da li je realna ili ne i dužni ste pokrenuti za te situacije predviđeni bezbjednosni protokol, a koji nikako ne predviđa da u tim okolnostima, u bezbjednosno sterilnu, “air side” zonu aerodroma, puštate ljude koji se ni u redovnim okolnostima tu ne bi mogli nalaziti bez posebnih dozvola i saglasnosti. Ovakvo ponašanje ne samo što je nerazumljivo i nepropisno, već je štetno za renome ACG jer su sigurnost i bezbjednost stvari od vrhunskog značaja u komercijalnoj avijaciji”, kazao je jedan od sagovornika “Vijesti”, dodajući da je u situaciji koja se 13. maja ujutro desila na aerodromu Tivat najlogičnije i jedino ispravno bilo otkazati planiranu ceremoniju i iz bezbjednosno osjetljive zone ukloniti sve osobe kojima tu nije mjesto, dok se sve provjere da li bombe zaista ima ili nema, ne završe.

Iz ACG je “Vijestima” na interesovanje o ovom događaju rečeno da bezbjednost učesnika cerenmonije, aviona, putnika i samog aerodroma tada nije bila ugrožena.

“Doček inauguralnog leta “Austrian Airlines-a” iz Beča ka Tivtu 13. maja 2023. godine je organizovan bezbjedno, sigurno i bez ikakvih smetnji i uz instrukcije aerodromskih, ali i nadležnih državnih bezbjednosnih službi. Podsjećamo da su iz ACG tog dana saopštili da, iako su pojedini mediji to objavili, nijesu obustavljali saobraćaj već da su bezbjednosne provjere bile pojačane. Uz to, ovom prilikom ističemo i da nijesu bile posrijedi dojave o bombama već, kako smo kazali i tog dana, da smo telefonskim putem dobili određene prijetnje koje nijesmo precizirali da ne bismo ugrozili istragu”, kazali su u državnoj kompaniji uz napomenu da je ‘uz poštovanje svih pravila i procedura, saobraćaj u Tivtu normalno realizovan tog dana kao i doček putnika iz Beča”.

Pitanja “Vijesti” za Upravu policije, na koja nema odgovora već mjesec, jeste da objasne kako je moguće da je Uprava policije 13. maja dopustila da se ceremonija na aerodromu Tivat desi u vanrednim bezbjednosnim okolnostima i povećanom riziku za bezbjednost ljudi i imovine u vazdušnim lukama u Tivtu i Podgorici, nakon tog jutra dobijenih dojava o navodno postavljenim bombama na aerodromima.

“Da li uobičajene bezbjednosne procedure koje imaju ACG i Uprava policije za ovakve slučajeve dopuštaju da se tokom njih odvijaju ceremonije tipa svečanih dočeka aviona i putnika u zaštićenoj (air side) zoni aerodroma Ako ne, kako je ovaj događaj u Tivtu mogao biti održan na ovaj način i ko je zbog tog odgovoran”, pitanja su na koja iz Uprave policije nismo dobili odgovor, kao ni na interesovanje da li će i koje mjere policija zbog ovog događaja eventualno preduzeti protiv Dobardžića.

Policija je 13. maja u poslijepodnevnim satima zvanično saopštila da je prijeteće pozive “da će dići u vazdh” te objekte - aerodrome, željezničke stanice i hotele u Crnoj Gori tog jutra uputio Petar Mijović iz Beograda.

Agencija za civilno vazduhoplovstvo nema nadležnosti u ovom slučaju

Iz Agencije za civilno vazduhoplovstvo (ACV) “Vijestima” je rečeno da oni u ovom slučaju nemaju nadležnosti.

“ACV i Nacionalni odbor za bezbjednost civilnog vazduhoplovstva, nemaju ingerencije u rješavanju ovih kriznih situacija, već su one u domenu nadležnosti lokalnog odbora za bezbjednost civilnog vazduhoplovstva. Operator aerodroma je, koliko smo mi obaviješteni, zajedno sa predstavnicima Granične policije, završio procjenu stanja vezano za najavu bombe prije dolaska vazduhoplova “Austrian Airlinesa”, jer je između najave bombe i dolaska vazduhoplova prošlo nešto više od dva sata”, kazao nam je ispred ACV, inspektor za bezbjednost Krsto Pavićević.

On je novinara uputio da “detalje oko njihove procjene i odluke da se ceremonija dočeka vazduhoplova održi zatraži direktno od “operatora aerodroma i Lokalnog odbora za bezbjednost civilnog vazduhoplovstva”.

( Siniša Luković )