Muzika iznad zvuka

Pjaca od džeza, programski segment koji nedjeljom uveče okuplja publiku na KotorArtu, svake godine predstavlja muzičare koji u svom stvaralaštvu ili kroz svoje izvođaštvo imaju neku dodirnu tačku sa džezom.

Na kotorskoj Pjaci od kina, u nedjelju 30. jula, nastupili su umjetnici iz Sjeverne Makedonije, donoseći svjež pristup interpretaciji. Makedonski kamerni orkestar “Profundis” svirao je pod vođstvom dirigentkinje Đurđice Dašić, dok je solistkinja za klavirom bila pijanistkinja Ema Popivoda.

Sastavljen od profesionalnih muzičara oficijelnih makedonskih orkestara, Profundis je orkestar koji promoviše umjetnički izraz kojim, pored širokog dijapazona klasičnog repertoara, naglašava načine prezentacije muzike putem digitalnih koncerata, 3D mapiranja ili upotrebe novih tehnologija. Koncert na KotorArtu, međutim, nije zalazio u bilo kakvu ekperimentalnost, već je ostao u opsegu klasične prezentacije klasične muzike.

U prvom dijelu koncerta muzičari su izveli Varijacije na temu Franka Bridža, op. 10 Bendžamina Britna. Ovih deset varijacija je kompozitor napisao prije skoro devet decenija na temu muzike svog profesora, prikazujući njegove različite osobine poput integriteta, energije, šarma, humora, entuzijazma, vitalnosti. Iako je orkestar sve karaktere jasno diferencirao, percepcija djela bi bila znatno bolja da se ono slušalo u zatvorenom prostoru i bez ozvučenja. Time bi njegova neoklasična estetika u interpetaciji bila još izraženija, a Britnove simulacije stilova Pučinija, Ravela i Stravinskog upečatljivije.

Drugi dio koncerta bio je u znaku Eme Pepovide, kao autorke i interpretatorke djela Supersonični komadi. Iako ovu višestavačnu kompoziciju za klavir i kamerni orkestar čine stavovi bez očigledne kohezije (Skoplje noću, Vječnost, Dub piano, Himna, Tokata), njihova međusobna povezanost je zapravo definisana na dva nivoa. Prije svega, riječ je o ličnoj inspiraciji autorke i kontekstu samog naziva djela. Jer, diskutovalo bi se o nečem što je za autorku “iznad zvuka” ili čak “izvan zvuka” kao akustičkog fenomena, prije nego o bukvalnom značenju pridjeva supersonični i ostvarivanju veze između njega i sadržine muzičkog djela. Drugo, jedinstvo komada sagledava se kroz elemente koji referišu na izvođačku praksu džeza. Jer, Supersonični komadi približavaju se džezu po ritmičkim strukturama, načinu organizacije tematskog materijala i harmonskom jeziku.

Ema Popivoda, profesor klavira na Muzičkoj akademiji u Štipu, bavi se eksperimentalnim projektima u čijem središtu je fuzija muzike. Supersonik, kao njen posljednji projekat, odlično je prihvaćen u Italiji i našem regionu, a od sada i u Kotoru. Jer, na Pjaci od kina umjetnici su dobili veliku podršku publike, zbog čega su uslijedila čak dva bisa.

( Boris Marković )