INTERVJU Ana Krstajić: Muzičko slikanje konekcije čovjeka i prirode

Publika festivala Wild Beauty Art imaće priliku da sjutra u 18 časova, prije zvaničnog izdavanja i objavljivanja albuma, prisustvuje premijernom prikazivanju muzičkih spotova za debitantski album “Gorske oči” mlade kompozitorke Ane Krstajić.

Izdavanje albuma, koji je podržan od strane Sokoja, očekuje se na jesen, kada je i planirana promocija u Srbiji. Muzički spotovi snimljeni su uz podršku Srbija Stvara, Artikulacije Film, Vision Team-a, Turističkog centra Durmitor, Nacionalnog parka Durmitor, Restorana Durmitorsko Sijelo, Restorana Crno jezero, hotela Pirlitor i Lovac, Helivideo.me i opštine Žabljak. S obzirom da su snimani na različitim lokacijama nacionalnog parka Durmitor, upravo su Žabljak i Macan poljana najprikladnije mjesto za premijeru ovih muzičkih spotova.

Kompozitorka Ana Krstajić o tome govori više u intervjuu za “Vijesti”.

Odakle potiče ideja za naziv albuma “Gorske oči”?

Što se tiče naziva albuma, jezera koja su karakteristična za visoke planinske predjele, takozvana lednička jezera, su u narodu dobila naziv gorske oči, po svojoj jedinstvenoj boji i okruglastom, sočivastom obliku. Durmitorski masiv obuhvata 18 ovakvih ledničkih jezera. Njihova ljepota, jedinstvenost njihovog nastajanja, probudila je u meni želju da kroz muziku i pokret oslikam neustrašivost, ali i fragilnost ovih prirodnih pojava, pa u isti mah da ih prikažem i kroz elemente čovjekove prirode. U tom smislu, naziv “Gorske oči” simbolički sjedinjava elemente prirode i čovjeka u jedan pojam, tačno opisuje proces mog muzičkog slikanja konekcije čovjeka i prirode.

Kada su nastale kompozicije koje se nalaze na albumu?

Album se gradio zapravo nekoliko godina. Svaki put kada bih osjetila da mi predstoji neki period slobode između različitih projekata, koristila sam ga strastveno za stvaranje albuma. U tim momentima sam uvijek osjećala mir i pokušala, zapravo, da muzički oslikam takvo stanje svijesti koje me i najviše ispunjava. Svaka kompozicija se na sebi svojstven način, da li kroz sam izraz ili ansambl, bavi oslikavanjem i ozvučavanjem mira i tišine. U isto vrijeme sam pokušala da prikažem i na koji način se ljudske duše prepoznaju u sredini koja nije agresivna i gdje je protok vremena usporen. Volim da promišljam o tome na koji način bi svakodnevno razmišljanje i djelovanje jednog čovjeka bilo drugačije da živi u sredini koja je plodna za njegov duh i za ljude oko njega. Ova ideja me je dovela i do toga da vizuelno prikažem svoju muziku kroz savremeni pokret i predjele netaknute prirode.

Forma vizuelnog izražavanja se sama nametnula?

Gotovo uvijek kada slušam muziku, neki unutrašnji vizuelni prikaz se stvara i prati tu istu muziku. Oduvijek sam voljela da sarađujem sa savremenim plesnim trupama i solistima. Kako je pokret ljudskog tijela nešto što je dirketna reakcija na zvuk muzike, za mene su ta dva elementa, gotovo uvijek, integrisana u jednu ekspresiju. Na žalost, danas zbog same brzine svakodnevnog života čovjeku je teško da se fokusira i da uspije da zadrži pažnju, naročito da se dubinski posveti jednoj apstraktnoj formi na neko određeno vreme. Kroz vizuelni prikaz muzike, pored toga što mi je istinski san oduvijek bio da kroz prirodu i pokret oslikam svoje stvaralaštvo, sigurna sam da ćemo na ovaj način možda i pobijediti taj pritisak spoljašnjeg svijeta i uspjeti da privučemo pažnju gledalaca i slušalaca. U isto vrijeme, da pomognemo da se umiri i zaboravi na surovost, agresiju i brzinu današnjeg vremena.

Muzički jezik kompozicija sadrži elemente tradicionalne muzike, koji su predstavljeni savremenim tehnikama komponovanja. Da li je to model da se savremeno muzičko stvaralaštvo približi publici, da se šira populacija, kroz poznat i prepoznatljiv melos, upozna sa savremenim tehnikama komponovanja?

U muziku koju pišem vrlo je utkan tradicionalan jezik muzike našeg podneblja. Mislim da je kultura Balkana nešto što svako od nas nosi u sebi, mislim da je važno da se to prepozna i njeguje kao nešto vrlo unikatno u okviru stvaralaštva jednog mladog umjetnika. Ja sam odrasla uz zvukove gusala i dvojnica pored svog djeda Džeza, koji je strastveno muzicirao cijeloj porodici. Tek kasnije u životu, kako sam prošla muzičko obrazovanje, shvatila sam kolika dragocjenost leži u njegovoj interpretaciji, koliko je rijetka stvar da se na taj način doživi zaista izvorno izvođenje tradicionalne muzike i koliko je važno da se to njeguje u društvu. Pored tradicionalnog izraza u muzici s albuma moći ćete da primijetite i uticaj savremenih tehnologija, sintisajzera, koje sam tretirala na veoma organski način, kao da su zapravo akustični instrumenti. Mislim da će muzika s albuma svakako komunicirati i sa širim dijelom publike, jer je nastala iz istinske ljubavi prema klasičnoj muzici, tradiciji, savremenim tehnologijama, ali i, prije svega, ljubavi prema prirodi i slobodi u sredini koja je ispunjena unutrašnjim mirom, nečemu prema čemu, sigurna sam, većina ljudi teži.

Koji muzičari i umjetnici su učestvovali u snimanju albuma i spotova?

Vrlo mi je važno bilo da kroz svoju muziku prikažem i umjetnike s kojima sam dugo godina sarađivala, koji me inspirišu i kojima se divim kao muzičarima, ali i kao ljudima. Jako me raduje da sam uspjela u tome i da su moju muziku kroz svoju interpretaciju oživjeli muzičari poput Nemanje Stankovića, Miljane Materni i orkestra Fames Project iz Makedonije. Imaćemo još dva fenomenalna gosta na albumu koje ću predstaviti kao iznenađenje na promociji albuma u Beogradu. Svi spotovi su snimani na različitim lokacijama na Durmitoru, a cijela ekipa se sastoji od fantastičnih mladih umjetnika iz Srbije i Crne Gore, producentkinje Jovane Jovičić i njenog genijalnog asistenta Katarine Andrejev. Direktori fotografije su Marko Kažić i Aleksa Borković, rediteljka jednog od spotova je Marina Uzelac, montažeri Marija Kovačina i Nikola Polić, kostimograf Suna Kažić, a igrači su Dejan Kolarov, Staša Ivanović, Vladimir Čubrilo i Mila Stijak.

Autor ste primijenjene muzike za dokumentarne i igrane filmove, pišete muziku za “pokretne slike”. Smjer je suprotan, u odnosu na snimanje spotova za Vaše kompozicije, kada na muziku nastaje video-materijal. Da li se stvaralački procesi razlikuju?

Kada radite primijenjenu muziku, naročito za filmove, serije ili reklame, slika vas uslovljava i ograničava na jedan način. Ne smijete da narušite utisak slike zarad neke lične ekspresije u muzici. Međutim, često sam bila u prilici da sarađujem sa rediteljima i na filmovima koji su prilično kreativni, to jest, sa slikom koja vas ne uslovljava kompletno, već u okviru samo nekoliko granica, i dozvoljava vam da budete kreativni i da probate da eksperimentišete. Obrnut proces je zapravo sličan, ali su uloge kompletno zamijenjene. U tom procesu muzika diktira narativni tok kadrova, muzika je dirigent slike.

Na čemu trenutno radite?

Trenutno završavam proces rada na filmu “Što se bore misli moje” u režiji Milorada Milinkovića, čija nas premijera očekuje u septembru u Beogradu. Nedavno sam započela saradnju s jednim američkim kompozitorom na njegovim projektima za platformu Netflix. Od septembra me čeka nekoliko pozorišnih predstava, orkestracija za različite projekte kao i otvaranje ciklusa koncerata muzike u video-igrama koje sam pokrenula u saradnji s Kolarčevom zadužbinom i Nordeus Fondacijom. Voljela bih da mi se ukaže neka nova prilika u gejming industriji, s obzirom da nisam dugo radila muziku za video-igre. Takođe, radovala bih se svakoj prilici za saradnju s umjetnicima gdje je sam proces stvaralaštva i rađanja kreativnih ideja u fokusu. Volim da radim različite stvari, pa sam u tom smislu zaista otvorena za projekte svih vrsta, sve dok je energija procesa rada pozitivna i kreativna.

Biografija puna nagrada

Ana Krstajić rođena je u Beogradu. Diplomirala je na Fakultetu muzičke umetnosti, na odsjeku kompozicija i orkestracija (M. M. Srbija) i na Berkli koledžu, odsjek za muziku u filmu, TV i u video-igrama (M. M. Španija). Ambasadorka je kulture Srbije. Stvara od 2019. godine.

Osvojila je niz nagrada, među kojima: prvu nagradu na Takmičenju mladih kompozitora Ženska djela (Itaka, Njujork), 2014, drugu na Međunarodnom takmičenju kompozitora De Bach au Jazz (Pariz, FR), u kategoriji Savremeni klavir i prvu na Međunarodnom muzičkom takmičenju The Best Musical Mind (Beograd, SR), koja joj je donijela stipendiju za Berklee Summer Performance Program (Valensija, ESP).

Osvojila je Počasno priznanje na festivalu Soundtrack Cologne, u Kelnu 2018, a 2021. Holliwood Music in Media (Los Anđeles, Kalifornija) za kompoziciju Naša zemlja.

Pobijedila je na takmičenju Score Live i osvojila masterklas filmske muzike u Madridu, gdje je snimala svoje djelo s orkestrom Radio-televizije Španije 2022.

Izabrana je za mentorsku sesiju Saveza ženskih filmskih kompozitora i Društva kompozitora i tekstopisaca 2022. godine u Americi. Radi na nekoliko filmskih, TV i pozorišnih produkcija u Srbiji i komponuje muziku za kolekciju kratkih animiranih filmova Apple TV-a.

Trenutno je rezidentna umjetnica Kolarčeve zadužbine u Beogradu.

( Nataša Đačić Božić )