CDT: U Crnoj Gori mortalitet sve veći

Mortalitet u Crnoj Gori je sve veći, saopštili su iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT) i poručili da nova populaciona politika države od početka mora biti usklađena sa praksom razvijenih demokratskih država.

Iz te nevladine organizacije (NVO) su naveli da je, iako se opšta stopa mortaliteta u Crnoj Gori, sa završetkom pandemije, vratila na očekivani nivo, alarmantan rast smrtnosti djece u prvoj godini života u prošloj godini.

Iz CDT-a su rekli da je njihova i analiza DSD-a „Zašto Crnoj Gori nije stalo do sopstvenog stanovništva?“ pokazala da je zabrinjavajući i broj samoubistava po kojima je Crna Gora na 14. mjestu u svijetu.

Navodi se da je opšta stopa mortaliteta u Crnoj Gori u porastu od 2015. godine.

Kako su kazali iz CDT-a, u periodu prije pandemije, opšta stopa mortaliteta iznosila je deset odsto (deset umrlih na hiljadu stanovnika).

“Da bi svoj maksimum od 14,7 odsto (14,7 umrlih na hiljadu stanovnika) dostigla u periodu pandemije koronavirusa. Prošle godine opšta stopa smrtnosti iznosila je 11,4 odsto”, dodaje se u saopštenju.

Iz CDT-a su rekli da je stopa smrtnosti djece mlađe od jedne godine, povećana sa 1,4 odsto, koliko je iznosila 2021. godine, na 3,4 odsto u prošloj godini.

“Ujedno to je najveći rast smrtnosti odojčadi od 2015. godine”, dodaje se u saopštenju.

Kako se navodi, značajan uzrok smrtnosti u Crnoj Gori je samoubistvo.

Iz CDT- su rekli da se, prema izvještaju Svjetske zdravstvene organizacije iz 2019. godine, Crna Gora nalazila na 14. mjestu u svijetu po broju samoubistava na 100 hiljada stanovnika.

Prema podacima za 180 zemalja, te godine prosječan broj izvršenih samoubistava iznosio je 9,49 na 100 hiljada stanovnika.

U Crnoj Gori je, kako se navodi, broj samoubistava nastavio da raste u 2021. godini (19,4 na 100 hiljada stanovnika) i u prošloj godini (20,4 na 100 hiljada stanovnika).

“Povećanje suicida ukazuju na ozbiljne probleme sa kojima se naše društvo suočava, dok sa druge strane adekvatnog odgovora javne politike još uvijek nema”, kaže se u saopštenju CDT-a.

Oni su rekli da je, imajući u vidu da je stopa moraliteta najznačajniji demografski pokazatelj zdravstvenog, kao i socijalno-ekonomskog stanja, važno dalje ispitati uzroke povećanja smrtnosti.

Iz CDT-a su kazali da u Crnoj Gori ne postoji pravovremena statistika o uzrocima smrtnosti, što ograničava sprovođenje analiza i planiranje zdravstvene zaštite shodno stvarnim potrebama građana.

Oni su naveli da, posmatrano po regionima, najveću stopu smrtnosti bilježi sjeverni region u prošloj godini (13,6 odsto).

Kako su kazali iz CDT-a, izuzetno visoke stope smrtnosti u sjevernom regionu bilježe Plužine (20 odsto), Šavnik (20,1 odsto), Mojkovac 20,7 odsto, Kolašin 18 odsto, Andrijevica 18 odsto i Pljevlja 17,8 odsto.

“Biološki faktori odnosno starenje stanovništva osnovni je uzrok visokih stopa mortaliteta u ovom regionu. Visoku stopu mortaliteta od opština središnjeg regiona ima i Cetinje (16,9 odsto)”, kaže se u saopštenju.

Iz CDT-a su rekli da je, imajući u vidu te i druge podatke koje su obradili sa DSD-om, a koji svjedoče o dubini demografske krize, Crna Gora u obavezi da definiše pravce populacione politike.

“Sa ciljem da se transformiše u državu u kojoj se više rađa nego umire, kao i državu u koju se više dolazi nego odlazi”, dodaje se u saopštenju.

Navodi se da Crna Gora od obnove nezavisnosti nije imala Vladu koja se na sistematski način bavila populacionom politikom, niti jer kreirala institucije koju tu politiku mogu kvalitetno sprovoditi.

“Umjesto brige za buduća kretanja stanovništva, naši donosioci odluka su se radije odlučivali za ignorisanje problema ili vođenje “plitkih” politika kojima se ozbiljni demografski problemi žele riješiti jednokratnim isplatama za novorođenu djecu”, kaže se u saopštenju.

Iz CDT-a su poručili da nova populaciona politika u Crnoj Gori od početka mora biti usklađena sa praksom razvijenih demokratskih država.

( MINA )