Brinu hoće li Rus preživjeti u Ukrajini
Ukinuto rješenje o ekstradiciji državljanina Ruske Federacije, koga susjedi traže zbog kriminalnih aktivnosti
Ukinuto je sudsko rješenje o izručenju Ukrajini državljanina Rusije Lorsanova Adama Žabrailovića, dok prvostepeni, podgorički Viši sud ne utvrdi da li bi na taj način okrivljeni mogao biti izložen progonu ili kažnjavanju zbog pripadnosti određenoj društvenoj grupi ili zbog svojih političkih uvjerenja...
To su, između ostalog, konstatovali iz Apelacionog suda, uvažavajući žalbe pravnog zastupnika državljanina Ruske Federacije izrečene na rješenje o ekstradiciji, donijeto krajem maja 2023. godine.
Sudskim spisima se objašnjava da Ukrajina potražuje tu osobu radi vođenja krivičnog postupka zbog stvaranja kriminalne organizacije sa ciljem izvršenja teških ili naročito teških krivičnih djela: “Vođstvo ili članstvo u kriminalnoj organizaciji, učešće u krivičnim djelima izvršenim od strane takve organizacije, organizovanje, vođenje ili omogućavanje sastanka (okupljanja) članova kriminalne organizacije ili organizovanih grupa u cilju stvaranja planova i uslova za zajedničko izvršenje krivičnih djela, pružanje logističke podrške kriminalnim aktivnostima ili koordinisanje aktivnosti povezanih kriminalnih organizacija ili organizovanih grupa, prevara koja za posljedicu ima štetu u velikim iznosima”...
Viši sud je potom utvrdio da su ispunjene pretpostavke za njegovo izručenje, ali tako ne smatraju njihove kolege iz Apelacionog suda.
Oni se pozivaju i na tvrdnje advokata okrivljenog, koji tvrde da bi život njihovog klijenta bio ugrožen u slučaju izručenja Ukrajini.
“Prvostepeni sud nije u dovoljnoj mjeri cijenio naprijed navedene odredbe Konvencija, Ustava Crne Gore i zakonskih propisa, niti je nakon ocjene sadržine spisa predmeta dao jasne i valjane razloge. Naime, okrivljeni je na zapisniku o saslušanju kod sudije za istragu od 23. 12. 2022. godine, naveo da ne želi da bude izručen budući da je državljanin Ruske federacije i da se izjašnjava kao Čečenac”, konstatuje drugostepeni sud.
Podsjećaju i da su njegovi branioci, prilikom izjašnjenja o postojanju uslova za izručenje okrivljenog, naveli da je Adam Žabrailović imao humanitarne akcije u Ukrajini - u Luganskom i Donjecku, kao i činjenicu da je povezan sa određenim političarima u Čečeniji i Rusiji...
“U prilog čemu su dostavili dvije zahvalnice od 18. 11. 2022. godine i 25. 11. 2022. godine, zbog čega bi njegov život bio ugrožen ukoliko bi se isti izručio Ukrajini, a imajući u vidu njegovu nacionalnu pripadnost, o čemu su izostali razlozi u prvostepenom rješenju”, konstatuju sudije Apelacionog suda.
23.
decembra 2022. godine, okrivljeni je na saslušanju kod sudije za istragu naveo da ne želi da bude izručen budući da je državljanin Ruske Federacije i da se izjašnjava kao Čečenac, piše u spisima Apelacionog suda
Dodaju da je obaveza prvostepenog suda bila da u konkretnom slučaju cijeni da li postupanje po međunarodnoj obavezi izručenja ima primat u odnosu na zaštitu prava pojedinca, odnosno da odmjeri šta je pretežnije, da li postupanje po takvoj međunarodnoj obavezi ili zaštita prava pojedinca:
“Posebno u kontekstu člana 3 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, koji na apsolutan način zabranjuje torturu, neljudski ili ponižavajući postupak nezavisno od ponašanja žrtve i za razliku od osnovnih odredbi Konvencije, Konvencija ne sadrži bilo kakve izuzetke i nikakvi oblici odstupanja nisu dozvoljeni članom 15 iste, čak ni u slučaju vanrednog stanja koje ugrožava opstanak naroda”...
Zbog toga se, tvrde, osnovano žalbama ukazuje da u odnosu na okrivljenog prvostepeni sud nije u dovoljnoj mjeri cijenio činjenice i okolnosti koje se odnose na povrede elementarnih ljudskih prava i sloboda za slučaj da bude izručen nadležnim organima Ukrajine, niti se mogu prepoznati razlozi da je prvostepeni sud sproveo odgovarajuću procjenu koja se tiče tretmana okrivljenog za slučaj izručenja...
“U ponovnom postupku prvostepeni sud će imati u vidu sve naprijed navedeno, cijeniće činjenice koje proizlaze iz spisa predmeta, nakon čega će biti u prilici da donese pravilnu i zakonitu odluku. Prilikom ponovnog odlučivanja prvostepeni sud će posebno u smislu čl. 3 Konvencije u vezi čl. 22 Zakona o međunarodnoj pravnoj pomoći u krivičnim stvarima, cijeniti da li se, imajući u vidu sve činjenice koje proizilaze iz spisa predmeta, može opravdano pretpostaviti da bi lice čije se izručenje traži u slučaju izručenja moglo biti izloženo progonu ili kažnjavanju zbog pripadnosti određenoj društvenoj grupi ili zbog svojih političkih uvjerenja ili iz nekog drugog razloga, za šta je dužan dati jasne i valjane razloge”, navode iz Apelacionog suda.
( Danilo Mihajlović )