Grgur o svom dokumentarcu "Više od igre, više od života": Bilo je to zlatno fudbalsko doba u cijeloj SFRJ

Dokumentarac “Više od igre, više od života” crnogorskog sportskog novinara Milutina Grgura proglašen je za najbolji srednjometražni film na nedavno održanom prvom međunarodnom festivalu sportskog filma BSAFF koji je prije desetak dana održan u Budvi.

Film donosi priču oprijateljstvu Roberta Vukmana i Ljubiše Maškovića koje je od pakla rata spasilo knjigu i vratilo je onima kojima i pripada, a šta mu je bila inspiracija, Grgur za “Vijesti” kaže:

“Ovo je prije svega priča o istinskom prijateljstvu, odanosti i požrtvovanju, viteštvu, što ni strahote rata iz 90-ih nijesu mogle ugroziti. Kroz odnos dvojice drugara iz djetinjstva, Ljubise Ljuba Maškovića (Podgorica) i Roberta Robija Vukmana (Split), te Damira Popovića Popa (Knin), koji sticajem nevjerovatnih okolnosti ulazi u to društvo, govorimo o jednoj epohi koje se mi stariji rado sjećamo i ružnoj epizodi koju ne zaboravljamo, ali je potiskujemo, govorimo o dva kluba koji su simboli fudbala, ne samo na našim prostorima i jednoj posebnoj knjizi koja je, zahvaljujući svemu opisanom, imala čudesan put od Beograda do Knina, pa Splita i Podgorice opet završila u Beogradu, spajajući ljude i kušajući njihove karaktere. Kroz autentična svjedočenja o svim životnim aspektima, a posebno strasti prema fudbalu, ove trojice divnih ljudi i ludo zaljubljenih u “Hajduk” i “C. Zvezdu”, te njihovih prijatelja i eminentnih novinara i hroničara, Zdravka Rejića, Eda Pecija i Milojka Pantića, uz obilje snimljenog i arhivskog materijala dobili smo film koji pobuđuje veliko interesovanje i eto, dobija i nagrade. Ponosni smo, ja i moja sjajna ekipa (koautor Silvija Glavić Grgur, snimatelji Darko i Dejan Vlahović, montažer i reditelj Srđan Nikolić), na činjenicu da su već na pomen ideje za film mudro i srdačno reagovali u “Sport klub” produkciji (hvala Nemanji Simeunoviću i Zdravku Gogiću) i Meridianbetu, pa je uz njih i podršku brojnih prijatelja sve bilo i išlo lakše”, otkriva Grgur ko je sve radio na filmu.

Kroz film osvrnuo se i na rivalstvo između “Crvene zvezde” i “Hajduka”, te priča i o tome je li bilo veće od onoga koje “crveno-bijeli” imaju sa Pratizanom:

“Ne, rivalstvo “Zvezde” i “Partizana” je nenadmašno, kao i ono između “Dinama” i “Hajduka” ali, sportske, istorijske, političke i kulturološke dimenzije koje vezuju ‘bile’ i ‘crveno-bele’ su vrlo specifične. Sve je to jako dobro ilustrovano u filmu”, tvrdi Grgur, te odgovara i na pitanje je li to stvarno bilo neko bolje vrijeme kad je fudbal u pitanju:

“Nijesam sentimentalan, niti nostalgičan, već realan. Isto će vam mnogi posvjedočiti: bilo je to zlatno fudbalsko doba u cijeloj SFRJ. I ne samo fudbalsko... igralo se srcem i sa velikom ljubavlju, novac nije bio dominantan i faktor br. 1 kao danas, stadioni bili puni, navijanje i podrška, uz tek rijetke incidente, na najvišem nivou. Dominirao je fer plej i viteštvo, svaka utakmica je bila praznik. Novo vrijeme i novi način života donijeli su i niz loših pojava, sad je malo ko s kim u ljubavi, većina stalno vodi neke svoje ‘ratove’... i svi smatraju da su upravo oni odabrani i uvijek u pravu ili ugroženi, pa se moraju braniti... Žalosti me sve to”, iskren je Grgur.

Upravo meč ova dva tima 1991. godine bio je početak nekih ružnih stvari koje su se dešavale tih godina. O tome koliko je bilo teško ne dotaći se i te teme u filmu, sagovornik “Vijesti” kaže:

“O, da...mada, sve je to krenulo ranije. Sjetite se Zagreba i neodigrane utakmice “Dinamo”-”C. Zvezda” maja 1990. godine. Dotakli smo se mi svega i to je posebno upečatljiv dio filma. Rekli smo sve vrlo precizno, objektivno, jako ilustrativno, a sa malo riječi”, otkriva Grgur, koji će zahvaljujući priznanju na BSAFF-u, kao pobjednik jedne kategorije imati priliku da svoje ostvarenje prezentuje i na finalnom Milanu, te je siguran da će i strancima biti interesanta ova priča:

“Radujemo se činjenici da se film i dalje prikazuje u TV mreži na Balkanu. Vide ga rado naši u Evropi i svijetu. A festivali, kao što je milanski, omogućavaju da ga vide i otkupe, pa plasiraju dalje, oni kojima je to strast i posao. Univerzalna je priča, jezik takođe, i svuda će biti toplo primljen i rado gledan”, siguran je Grgur, te se osvrnuo na konkurenciju u njegovoj kategorini na BSAFF-u:

“Kad je riječ o našem prvom festivalu, onda naklon i čestitke na poduhvatu, jer u trenutnim okolnostima to i jeste poduhvat, Milošu Todoroviću i njegovoj ekipi. Odlična selekcija, organizacija, ambijent... bilo je zadovoljstvo biti dio budvanskog festivala a lijepo je i da nas je žiri tako dobro pr(o)cijenio. Jaka konkurencija, odlični filmovi, čestitke svima. Naravno, jako su mi se dopali mnogi, ali, ipak, prednost prvonagrađenima u ostalim kategorijama”, ističe sagovornik “Vijesti” iza kojeg je veliko iskustvo kad su dokumentarci u pitanju. Ova forma je kod nas još u povoju iako imamo sjajnih sportista i sportskih priča.

“Za dokumentarni film i umjetnički film prije svega je potrebna zrelost i iskustvo. Počeo sam raditi 2016. sa inostranim ekipama kao koproducent i novinar ‘fikser’. Učestvovao sam u snimanju filmskih priča u Crnoj Gori, o crnogorskim sportistima. Film o roditeljima i djeci, učesnicima velikih takmičenja, (čuvena Maja Savić i njena kćerka Vanesa), pa film o našim ‘’zlatnim lavicama’’ i podvigu rukometašica u Londonu, Beogradu, titulama Budućnosti u LS. I sve to kroz priču o našem mentalitetu, talentu, socijalnim i kulturološkim fenomenima, istoriji”, nabraja Grgur, te dodaje da je puno velikih tema.

“Naši sportisti zaslužuju da se i na taj način upišu u anale i upravo radimo na tome. Novi film ‘Više od igre, više od života - ulcinjska priča’, biće premijerno prikazan na novom velikom okupljanju fudbalskih i zvijezda iz javnog života, iz doba SFRJ, u Ulcinju, 25. novembra. Za iduću godinu najavljujem dokumentarni film o našem zlatnom momku, stonoteniseru - paraolimpijcu, Filipu Radovicu”, ističe Grgur i napominje da za ovakve projekte uz vrijeme i novac, potrebno i razumijevanje i podrška.

“Nije baš jednostavno i jeftino raditi ozbiljne filmove, nije ni preskupo, ali mnogi radije odluče puniti program jeftinim serijama, rijalitijima, političkim beskrajnim debatama... No, dobro, na nama je da se borimo i izborimo za status. Imamo uslove, ljudski potencijal, majstore svog posla, ambijent i nepresušno vrelo divnih tema”, zaključuje Grgur.

( Marija Vasić )