Zgrada u kojoj je prije skoro 80 godina formirano ZAVNO i dalje ruina bez namjene

Do obilježavanja 80 godina, od kako je u Kolašinu tokom Drugog svjetskog rata formirano Zemaljsko antifašističko vijeće (ZAVNO) Crne Gore i Boke, ostalo je još nešto više od tri mjeseca, zgrada u kojoj se to desilo i dalje je ruina i bez namjene, a javnosti nije poznato da je napravljen bilo kakav korak u procedurama koje bi vodile ka skorijoj adaptacije objekta.

Zahvaljujući amandmanu poslanika Socijaldemokratske partije (SDP) na predlog ovogodišnjeg Zakona o budžetu, konačno je obezbijeđeno 66.000 eura iz državne kase za izradu projektne dokumentacije i rekonstrukciju objekta kojeg još zovu i “stara škola”. Poslanici SDP-a su novac za taj projekat uspjeli su da izdejstvuju nakon četiri godine bezuspješnog podnošenja istog amandmana.

U zgradi je 2011. godine bio izvođen dio nastave OŠ “Risto Manojlović”, a od tada nema nikavu zvaničnu namjenu. Objekat je formalno istorijski spomenik i stavljen je pod zaštitu, međutim, enterijer i eksterijer ogledalo su nemarnog odnosa države već više od deceniju.

Ni jubilarna godina nije bila motiv državi da obrza procedure, kako bi zgrada konačno, poslije godina obećanja, dobila “novo ruhu”. I 70 godina od zasijedanje ZAVNO-a proslavljeno je daleko od “stare škole”, a ugledne zvanice nijesu posjetile taj objekat. Nakon toga, uslijedilo je više obećanja različitih ministara, koji su najavljivali skoru adaptaciju i privođenje namjeni zgrade.

U kolašinskoj Opštini kažu da nijesu dobijali informacije sa državnih adresa o namjerama i planovima za taj objekat.

Iz Uprave za kapitalne projekte “Vijestima” su kazali da im, do sada nije dostavljena nikakva dokumentacija, vezano za objekat zgrade u kojoj je održano ZAVNO. Podsjećaju da je rekonstrukcija tog objekta planirana kroz program “Izgradnja, rekonstrukcija i adaptacija objekata kulture”.

“Kroz program “Izgradnja, rekonstrukcija i adaptacija objekata kulture” planirana je rekonstrukcija objekta u Kolašinu u kojem je 1943.godine održano zasjedanje ZAVNO Crne Gore i Boke, a za taj program su opredijeljena sredstva u ukupnom iznosu od 300.000, od čega je 50.000 eura za tekuće i 250.000 eura za kapitalne izdatke. Obavještavamo Vas da do danas nije dostavljeno ništa od dokumentacije vezano za ovaj projekat, a kako bi Uprava za kapitalne projekte mogla pokrenuti aktivnosti iz svoje nadležnosti”, piše u odgovoru na pitanja “Vijesti”.

Prvo zasjedanje ZAVNO, koji je bio najviši organ narodne vlasti, jedan je od bitnijih događaja u novijoj istoriji Crne Gore. Zasjedanje je održano 15. i 16. novembra 1943. godine uz prisustvo oko 540 delegata, narodnih predstavnika iz svih krajeva Crne Gore. Tokom rada tog tijela definisano je “da položaj naroda Crne Gore i Boke može biti politički i državno valorizovan samo ako bude građen na ravnopravnim osnovama sa drugim narodima na području Jugoslavije”.

Taj događaj lokalni i državni, tokom minulih godina, zvaničnici često su nazivali “obnovom modern crnogorske državnosti”.

Na kraju zasjedanja izabrana je Skupština kao “politički i predstavnički organ” koju je činilo 118 narodnih predstavnika.

Pored konstitusanja ZAVNO u “staroj školi”, tokom Drugog svjetskog rata, održani su i Prvi kongres Antifašističke omladine Crne Gore i Boke (25. i 26. novembra 1943. godine), a početkom decembra iste godine održan je i Prvi kongres Antifašističkog fronta žena Crne Gore i Boke. U februaru 1944. godine to je bilo mjesto gdje je drugi put zasjedao ZAVNO, a u julu iste godine obilježene su tri godine ustanka naroda Crne Gore protiv okupatora. Istog dana počelo je i Treće zasjedanje ZAVNO, koji je postao Crnogorska antifašistička skupština narodnog oslobođenja (CASNO).

Tokom minulih godina, sva državna briga o objektu svela se na postavljanje ograde.

( Dragana Šćepanović )