Nago tijelo je najbolji kostim
Po rediteljskom konceptu Marcina Heriha, poljska plesna predstava “Četiri” izvedena je u ponedjeljak veče na Festivalu internacionalnog alternativnog teatra FIAT, a nakon nje i “Nesporazum” Crnogorskog narodnog pozorišta u režiji Damjana Pejanovića
Provjereni kvalitet poljskog ansambla “Teatr A Part” i oduševljenost publike i žirija njihovom predstavom “Još četiri” koja je izvedena u sklopu Festivala internacionalnog alternativnog teatra FIAT 2022, na kojem je njihova predstava “Još četiri” osvojila i nagradu za najbolju režiju, a koja nosi ime osnivača FIAT-a i jednog od utemeljivača alternativnog teatra u Crnoj Gori i regionu, “Slobodan Milatović”, bila je ozbiljna preporuka da budu uvršteni i u ovogodišnju selekciju takmičarskog programa.
Selektorka Ana Vujošević u procjeni nije pogriješila, pa je tako “fizičko-vizuelno” pozorišno djelo “Četiri”, iako nastalo prije prošlogodišnjeg “Još četiri”, odabrala da bude prikazano crnogorskoj publici.
Simbiozom pokreta, svjetla, prostora, zvuka, uz ljepote nesavršenih ženskih tijela, predstava “Četiri” donosi niz scenskih kompozicija koje sinhronizovano, ali slobodno predstavljaju: Alina Bachara, Marta Zielonka, Aleksandra Sliwinska, Monika Wachowicz, a sve u režiji Marcina Heriha osnivača i umjetničkog direktora Teatra A Parta.
Na tamnoj, zamračnoj sceni, poigravajući se sjenkama, suptilno erotično i senzualno, angažovano, aktivistički i snažno, prepliću se ženska tijela. Sa akcentom na vizuelne efekte, muziku, mrak, tišinu ili pak buku, uz savršenu koreografiju, akterke komada publiku uvlače u priču i malo pomalo djeluje da se svi prepuštaju čulima i individualnim unutarnjim glasovima.
Od rekvizita raspolažu samo ventilatorima koji pružaju efekat vjetra, najlonom koji obmotavaju oko sebe, stvaraju kostime i scenografiju, možda se čak u njima i guše, te stolice koje djeluju kao usputna stanica. Najbolji od svih rekvizita pak je sopstveno tijelo, kosa, duša i emocija. Spektar različitih pokreta, od usporenih, lijenih, zamalo pa mrtvih, mehaničkih, do energičnih, gradi posebnu energiju među njima, širi je na publiku, a djelo uzdiže do dimenzije apstraktnog.
I hrabre i stidljive, otvorene, slobodne, povučene, škrte, pune života, strasti, ali i strahova, upozorenja, pitanja, sa kraja na kraj emotivnog naboja glumice vode prisutne dok se njihova prirodna ženska tijela mrse, ukrštaju, dodiruju ili raspliću, istovremeno ujednačene, koreografski, ritmički, pa i psihološki i emocionalno uigrane ili tačne, a sa druge strane u potpunosti nezavisne i svoje...
Suočavaju se, bore, poistovjećuju, pa i igraju plesačice, glumice, performerke, a ponajprije žene na sceni, s prirodom, svijetom, prokletstvima, opasnošću, (bes)krajem, sa samima sobom, dok kreiraju scenografiju i kostime, a nema boljih i čistijih kostima od nagih tijela otkrivajući njihovu ljepotu, čar, slobodu, a ni u jednom trenutku objekat ili seksualnu maštariju. Na momente, reklo bi se da prisutni u publici bivaju pozvani na istraživanje, prihvatanje i voljenje samih sebe u najogoljenijoj verziji, ne samo fizički, već i emotivno, u nekoj nedostižnoj introspekciji... Dok se definitivno pomjeraju granice i tjelesnog i duševnog, pa i granice očekivanja ili komfora iz kojeg nas definitivno glumice izvlače, majstorski nas vode na put ka spoznaji jezgra sebe.
Predstava je nastala u koprodukciji dva poljska nezavisna pozorišta, Teatra A Part iz Katovica i Amareya Theatre & Guests iz Gdanjska, a prvi je dio kvadriptiha pod zajedničkim nazivom “4”. Autorski tim upućuje na simboliku broja četiri, koji je u osnovi djela, od naslova do žena...
“U Japanu i Koreji, riječi ‘četiri’ i ‘smrt’ su homofoni. U evropskoj kulturi, to je broj čovjeka, a simbolizuje materiju i vremenski poredak. Četiri su strane svijeta, četiri godišnja doba i četiri elementa. Četiri jahača Apokalipse. Četiri stvari nezasitne: bezdan, materica žene, zemlja i vatra”, upućuju oni u opisu.
Bez verbalizovanja, jednostavnim jezikom tijela i emocija prikazale su kompleksnost i filozofiju života, ali i žene na ovom svijetu...
Pored “Četiri, publika FIAT-a je u ponedjeljak veče imala priliku ponovo da se prepusti “Nesporazumu”, posljednjoj premijeri Crnogorskog narodnog pozorišta u sezoni 2022-2023, mladog crnogorskog reditelja Damjana Pejanovića, po tekstu Albera Kamija. Definitivno će i ovo, domaće ostvarenje žiriju FIAT-a zadati dodatne “muke” u konačnoj odluci kada su nagrade u pitanju, a s obzirom na fantastičnu glumačku ekipu, ali i na izvrstan rediteljski postupak Damjana Pejanovića.
U pratećem segmentu programa, mnogobrojna publika u dvorištu Kuslevove kuće, imala je priliku da pogleda film “Brooklin park” autora iz Crne Gore koji godinama već živi u Njujorku Nikole Đuravčevića sa kojim je uslijedio i razgovor.
Danas “Prekrižena, posveta ljubavi” iz Slovenije i domaća “Safra”
Na današnjem programu festivala su predstave “Prekrižena, posveta ljubavi” iz Slovenije, rađena u koprodukciji Kud Apokalipsa i Mirjane Medojević, koja potpisuje i režiju, kao i “Safra” koju su adaptirale, režirale i izvode je mlade crnogorske glumice Milica Šćepanović i Marija Labudović.
Komad Mirjane Medojević biće izveden u velikoj sali Kulturno-informativnog centra “Budo Tomović” u 20 časova, a “Safra” u Dodestu u 21 čas.
“Prekrižena, posveta ljubavi” je pozorišna minijatura u trajanju od 33 minuta, kaže rediteljka. Ona dodaje da je predstava neka vrsta ogledanja sebstva žene, referišući pritom na sliku “Odrti vo”, holandskog slikara Rembranta.
“Reference na Hristovo raspeće prisutne su ne samo kroz pjesmu ‘Krst i Čekić’ Primoža Repara, a koju na početku predstave čita Primož Guna, ne (samo) kroz trajanje predstave koje odgovara broju Hristovih godina, već prvenstveno kroz niz meta-pozorišnih asocijacija koje kroz svoje prostorske akcije i relacije budi Primož Guna. Po vokaciji filozof, blizak hrišćanskom misticizmu, u ovoj, po mnogo čemu ženskoj pozorišnoj igri, on u svome prisustvu djeluje, i to po mnogo čemu, kao upravo skinut s krsta”, navodi se u opisu.
Promocija knjige “Bluz dva prijatelja u 54 tjedna”
Knjiga “Bluz dva prijatelja u 54 tjedna” čiji su autori Božo Koprivica i Miodrag Raičević, biće predstavljena u okviru književnog programa FIAT-a, u dvorištu Kuslevove kuće, u 22.30 časova.
U pitanju je zbirka eseja koja je pretočena u moderan roman o sudbini glavnog junaka, sa omažima umjetnicima, sportistima i drugim akterima, primijetila je novinarka Radmila Stanković.
“Uz zapise Boža Koprivice, zastupljena je i poezija Miodraga Raičevića. Riječ je o nadahnutim zapisima, nerijetko i dramatičnim, a dominantno o sjećanjima na ljude koji su odredili Koprivičin život. Osim proze i poezije, zbirkom su objedinjena istaknuta imena poput Danila Kiša, Mirka Kovača, Petra Kralja, Borhera, Streljcova ili Garinče, te teme poput pozorišta, filma, fudbala, ali i gradova, ulica i kafana u njima”, navodi se u saopštenju i dodaje da u nastavku večeri muzika bira DJ Todoro.
Ulaz za sve programe je besplatan.
( Jelena Kontić )