Nova runda dijaloga, Borelj: Danas ćemo vidjeti da li su lideri Srbije i Kosova spremni da preuzmu odgovornost

Šef evropske diplomatije Žozep Borelj izjavio je tokom nove runde dijaloga u Briselu da će se danas vidjeti da li su lideri Srbije i Kosova spremni da preuzmu odgovornost.

Pošto je u Briselu počeo zajednički sastanak predsjednika Srbije Aleksandra Vučića i premijera Kosova Aljbina Kurtija, u okviru nove runde dijaloga uz posredstvo EU, Borelj je naveo da je vrijeme da dvije strane počnu ozbiljno da primjenjuju Sporazum o putu ka normalizaciji odnosa.

"Vrijeme je da počne ozbiljna primjena Sporazuma o putu ka normalizaciji. Danas ćemo vidjeti da li su (lideri) spremni da preuzmu odgovornost", napisao je Borelj na platformi Iks.

Borelj i specijalni predstavnik EU za Zapadni Balkan Miroslav Lajčak danas su prvo odvojeno razgovarali sa Vučićem i Kurtijem, a oko 11.30 počeo je zajednički sastanak.

Evropska služba za spoljne poslove (EEAS) najavila je da će u fokusu današnje runde pregovora biti primjena Sporazuma o putu ka normalizaciji između Kosova i Srbije, o čemu su Vučić i Kurti postigli saglasnost u Ohridu 18. marta, kao i aktuelna pitanja.

"Teški razgovori u Briselu upravo počeli", napisao je Vučić na Instagramu.

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i premijer Kosova Albin (Aljbin) Kurti sastali su se posljednji put 2. maja ove godine.

Odgovornost za nasilje na sjeveru je evropska strana prebacila na Kosovo, jer su novoizabrani gradonačelnici, kosovski Albanci ušli u opštnske zgrade uz pratnju policije. Oni su izabrani na izborima koji su održani krajem aprila, koje je bojkotovalo većinsko srpsko stanovništvo na sjeveru.

Lokalno srpsko stanovništvo je protestovalo danima protiv novoizabranih albanskih gradonačelnika opština na sjeveru Kosova. Tokom protesta je povrijeđeno više desetine pripadnika mirovne misije NATO. Zbog toga je NATO pojačao prisustvo na sjeveru Kosova.

Dijalog je privremeno prekinut jer je evropska strana smatrala da ovaj proces nije moguć bez potpune uspostave mira na sjeveru Kosova.

Krizni sastanak koji je hitno sazvao visoki EU predstavnik Borelj održan je 22. juna kako bi se razmatrali koraci ka deesakalaciji ali tom prilikom su održani samo odvojeni susreti lidera sa briselskim domaćinima.

Mala očekivanja od današnje runde

U svakoj runi dijaloga na nivou lidera dominiraju tenzije, stoga i ova nova najvjerovatnije neće predstavljati nikakav izuzetak.

Zvaničnici EU nemaju jasnu sliku o očekivanjima. Osim ponovnog uspostavljanja dijaloga kao platforme gdje bi se rješavala sva otvorena pitanja, nema mnogo naznaka da će ova runda proizvesti konkretan rezultat.

U saopštenju iz Evropske službe za spoljne poslove (EEAS) se navodi da će teme rasprave biti primjena dogovora koji su lideri postigli u februaru u Briselu, ukjučujući i aneks dokumenta koji je usaglašen u martu u Ohridu, ali i "tekuća pitanja" što podrazumijeva trenutnu krhku situaciju na sjeveru Kosova.

Rezultati važniji za Prištinu nego Beograd

Kosovo ima više interesa od mogućeg pozitivnog ishoda sa sastanka, ma koliko to bio mali rezultat jer bi to pokrenulo moguće promjene u odnosu između Brisela i zvanične Prištine.

EU je sredinom juna uvela kaznene mjere protiv kosovske vlade zbog nepoštovanja briselskih zahtjeva: potpuno povlačenje specijalnih jedinica policije iz opštinskih objekata na sjeveru Kosova; povlačenja gradonačelnika iz ovih zgrada te raspisivanje vanrednih izbora za četiri opštine na sjeveru Kosova.

Raspisivanje izbora je sada ključni zahtjev evropskih i ostalih međunarodnih zvaničnika. Dok se kosovska strana slaže da ovaj zahtjev ispuni ima različitih stajališta o modalitetima primjene ovog kriterijuma.

( BETA, Radio Slobodna Evropa )