Ukradena struja za KAP nije usporila pregovore
Iz evropske interkonekcije je 2013. godine, uz prećutnu saglasnost Vlade za potrebe KAP-a, ukradena struja u vrijednosti od 9,64 miliona eura
reuzimanje električne energije iz interkonekcije u periodu februar-maj 2013. godine za potrebe Kombinata aluminijuma nije usporilo pregovore sa EU u poglavlju 15 - Energetika, tvrde iz Ministarstva ekonomije i dodaju da je struja iz interkonekcije u potpunosti vraćena.
Neovlašćeno preuzimanje struje iz evropske interkonekcije počela je nakon što je EPCG 22. februara 2013. prestala da obezbjeđuje 84 megavata struje za KAP iz rezervi, a okončana je 25. maja.
Uz prećutnu saglasnost Vlade, KAP je iz evropske interkonekcije potrošio struje za 9,64 miliona eura. CGES je neovlašćeno preuzeo 190,5 hiljada kilovat-sati energije iz evropske interkonekcije za potrebe KAP-a kojim su tada upravljali Vlada i Centralnoevropska aluminijumska kompanija (CEAC) Olega Deripaske. Električnu energiju iz interkonekcije platile su državne firme - CGES, koji je za to izdvojio 3,25 miliona iz neraspoređene dobiti i Montenegro bonus sa 3,3 miliona eura.
Iz Ministarstva ekonomije objašnjavaju da je pregovaračko poglavlje 15 - Energetika otvoreno 21. decembra 2015. godine, nakon ispunjavanja početnog mjerila: Donošenje akcionog plana za usklađivanje nacionalnog zakonodavstva s pravnom tekovinom EU koja se odnosi na obavezne 90-dnevne rezerve nafte i/ili naftnih derivata, uspostavljanje centralnog tijela za obavezne rezerve nafte i/ili naftnih derivata i unapređenje skladišnih kapaciteta.
“Za ovo poglavlje dobijena su tri završna mjerila, i to usklađivanje s pravnom tekovinom EU o obaveznim rezervama nafte i/ili naftnih derivata, uspostavljanje administrativne strukture za upravljanje rezervama nafte i/ili naftnih derivata i početak uspostavljanja rezervi u skladu s usvojenim akcionim planom; usklađivanje s pravnom tekovinom EU o unutrašnjem energetskom tržištu, uključujući razdvajanje svih energetskih subjekata u skladu s nekim od modela definisanih pravnom tekovinom i usklađivanje s pravnom tekovinom EU o energetskoj efikasnosti”, naveli su iz Ministarstva na čijem je čelu Dragica Sekulić.
Kako su dodali, u dijelu uspostavljanja pravnog okvira za strateške rezerve nafte i/ili naftnih derivata pripremljen je nacrt zakona o snabdijevanju naftnim derivatima u slučaju poremećaja u snabdijevanju i sprovedena javna rasprava, a njegovo donošenje je planirano u narednom periodu.
Podsjećaju da je u cilju usklađivanja s pravnom tekovinom EU o unutrašnjem energetskom tržištu, u decembru 2015. godine donijet Zakon o energetici, kojim je predviđeno razdvajanje operatora distributivnog sistema od pravnog lica koje obavlja druge energetske djelatnosti i sertifikovanje operatora prenosnog sistema u skladu s pravilom Treći energetski paket.
“Takođe, u junu 2016. godine donijet je Zakon o prekograničnoj razmjeni električne energije i prirodnog gasa, u koji su transponovane regulative iz Trećeg energetskog paketa. U toku je izrada i usvajanje podzakonskih akata koji su predviđeni Zakonom o energetici i Zakonom o prekograničnoj razmjeni električne energije i prirodnog gasa”, kazali su iz Ministarstva.
Dodaju da je razdvajanje operatora distributivnog sistema električne energije od Elektroprivrede izvršeno je u junu 2016. godine, a novoosnovano društvo s ograničenom odgovornošću Crnogorski elektrodistributivni sistem Podgorica (CEDIS) počelo je da posluje kao posebno pravno lice u 100% vlasništvu EPCG od 1. jula 2016. godine.
“U skladu sa Zakonom o energetici i Zakonom o prekograničnoj razmjeni električne energije i prirodnog gasa, realizuju se aktivnosti u okviru postupka sertifikacije operatora prenosnog sistema električne energije - Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES). U toku su i aktivnosti na osnivanju DOO Berza električne energije i očekuje se da će se uskoro izvršiti registracija ovog novog privrednog društva”, rekli su iz Ministarstva.
Zakon o efikasnom korišćenju energije donijet je, kako navode, u decembru 2014. godine, a nakon toga pripadajući podzakonski akti iz oblasti energetske efikasnosti.
Iz Ministarstva su naveli da je za naredni period planirano donošenje Zakona o snabdijevanju naftnim derivatima u slučaju poremećaja u snabdijevanju
U Ministarstvu očekuju da će biti najzahtjevnije ispunjavanje mjerila koje se odnosi na obavezne 90-dnevne rezerve nafte i/ili naftnih derivata, zbog pronalaženja optimalnog načina njihovog finansiranja.
Na pitanje koliko će pregovori o ovom poglavlju trajati, iz Ministarstva su odgovorili da zbog kompleksnosti ovog poglavlja, učestalosti i obima izmjena pravne tekovine EU iz oblasti energetike, kao i kontinuiranog procesa harmonizacije, nije moguće dati precizne procjene.
Iz Ministarstva su naveli da je za naredni period planirano donošenje Zakona o snabdijevanju naftnim derivatima u slučaju poremećaja u snabdijevanju, kao i nekoliko zakona o izmjenama i dopunama važećih zakona.
“Da li će u budućem periodu Crna Gora imati obavezu donošenja još nekih akata, zavisiće i od EU u kojoj se često donose novi propisi koje Crna Gora ima obavezu da transponuje u svoje zakone”, rekli su iz Ministarstva.
EU nije dala preporuke za TE, ali će pratiti šta se radi
Predstavnici Evropske komisije su u prethodnom periodu iskazivali zainteresovanost za projekat izgradnje drugog bloka TE Pljevlja i prate aktivnosti kada je u pitanju njegova realizacija, ali nisu davali preporuke u odnosu na ovaj projekat, saopštili su iz Ministarstva ekonomije odgovarajući na pitanje da li je EU dala preporuke u vezi sa TE i koje su.
EU je nedavno objavila nova pravila zagađenja koja će ograničiti emisiju štetnih gasova iz termoelektrana (TE) koja će se primjenjivati i u većini zemalja zapadnog Balkana.
EU će, takođe, zbog problema sa klimatskim promjenama, traži da se svi termoenergetski objekti zatvore do 2050. godine, pri čemu se u posljednje vrijeme najavljuje da će to vjerovatno morati da bude urađeno i mnogo ranije.
EPCG je u septembru 2016. potpisala ugovor o izgradnji drugog bloka TE sa češkom kompanijom Škoda Praha, koja još nije našla finansijera za projekat vrijedan oko 338 miliona eura.
Škoda Praha predložila je krajem februara ove godine kinesku Bank of China i kinesku osiguravajuću kuću Sinosure (China Export & Credit Insurance Corporation) kao alternativne finansijere projekta drugog bloka TE Pljevlja.
Prethodno je Češka eksportna banka (CEB) odustala od kreditiranja, a obaveza Škode je da obezbijedi finansijera za projekat vrijedan oko 338 miliona eura.
( Biljana Matijašević )