Da li će "srpski rudari" završiti pred sudskim organima Crne Gore: Zakonski osnov postoji, zavisi i od političke volje

U situaciji kada Crna Gora i Srbija imaju zaključen ugovor o izručenju, koji je ratifikovala i Narodna Skupština, procedura izručenja osoba lišenih slobode kreće kada Ministarstvo pravde Srbije primi zamolnicu sa pratećom dokumentacijom od Ministarstva pravde Crne Gore. Tek onda bi srpski organi ocjenjivali ispunjenost uslova za izručenje svojih državljanja, u zavisnosti od kvalifikacije krivičnog djela i ispunjenosti uslova iz potpisanog ugovora o izručenju između dvije države, kaže za “Vijesti” beogradski advokat Ivan Ninić komentarišući mogućnost izručenja “srpskih rudara”.

Policija i tužilaštvo tvrde da su identifikovali izvođače radova na kopanju tunela od suterena zgrade u podgoričkoj Njegoševoj 12 do depoa Višeg suda. To su, prema tvrdnjama istražitelja, učinili Veljko Marković (32), njegov stric Milan Marković (53), Dejan Jovanović (30) i Vladimir Erić (32) iz Loznice...

Advokat Ninić ističe da, ukoliko se ima u vidu čl. 7a ugovora koji su zaključile Crna Gora i Srbija, zaista postoje restrikcije za izručenje svojih državljana drugoj državi, a u pogledu vrste krivičnih djela i visine zaprijećenih kazni.

“Te restrikcije se odnose na grupu krivičnih djela u oblasti korupcije, međutim krivična djela iz oblasti organizovanog kriminala su neupitna ukoliko ih prepoznaje legislativa obje države”, objašnjava Ninić.

On smatra da je važno kako će pravosuđe Crne Gore kvalifikovati ova krivična djela, a srpske vlasti bi u takvoj situaciji svakako diskreciono cijenile ispunjenost uslova za izručenje svojih državljana.

“Imamo solidan sporazum i alate za saradnju, ali svakako da ovdje ima puno prostora za diskrecione i političke poteze. Želim da vjerujem da u ovom slučaju ne bi bila slična situacija kao sa Svetozarom Marovićem, jer bi to prilično ugrozilo međunarodnu reputaciju Srbije”, ističe beogradski advokat.

U situaciji kada bi se ispostavilo da se konkretne osobe nalaze na teritoriji Srbije, a da su istovremeno na potjernici Interpola, onda bi, prema riječima Ninića, u svakom trenutku srpska policija imala obavezu da ih uhapsi.

“Ukoliko bi se to dogodilo, vjerujem da bi, prvo, naše službe bezbjednosti imale potrebu da sa njima obave kvalitetan neformalni razgovor, a potom bi uslijedile i formalne procedure”, objašnjava Ninić.

U ovom slučaju tzv. crvena potjernica Interpola znači da pravosuđe Crne Gore kroz instrumente međunarodne policijske saradnje, od policija drugih država, potražuje lica koja nisu dostupna. Ovdje se polazi od pretpostavke da su osumnjičeni učinioci najtežih krivičnih djela i da se skrivaju, odnosno da se uopšte ne nalaze na teritoriji Crne Gore.

“Zadatak suda, Ministarstva pravde i policije je da kredibilnim agrumentima ubijedi centralu sjedišta Interpola u Lionu da postoje uslovi za raspisivanje ‘crvene potjernice’. Kada se to zvanično dogodi, fotografije konkretnih lica i njihovi lični podaci biće dostupni u javnim bazama Interpola, kao i na svim graničnim prelazima i aerodromima u svijetu. To učiniocima najtežih krivičnih djela ograničava slobodu kretanja prije svega, a samim tim i svakodnevni život. Policije drugih država dužne su da lice sa ‘crvene potjernice’ liše slobode, a zamoljena država u kojoj su lica zatečena i zadržana, sprovodi procedure međunarodne pravne pomoći, u cilju njihovog izručenja po zahtjevu Crne Gore”, ističe Ninić.

Šta kaže srpski zakon o izručenju?

Zakonom o potvrđivanju Ugovora između Republike Srbije i Crne Gore predviđena su krivična djela za koja se dozvoljava izručenje sopstvenih državljana. U članu 7a ovog zakona se navodi da “izručenje sopstvenih državljana u cilju krivičnog gonjenja dozvoliće se ako su ispunjeni uslovi propisani ovim ugovorom samo za krivična djela organizovanog kriminala, protiv čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom, korupcije i pranja novca, za koja je prema pravu obje države ugovornice propisana kazna zatvora u trajanju od četiri godine ili teža kazna, odnosno mjera koja podrazumijeva lišenje slobode, kao i za ostala teška krivična djela, odnosno teške oblike krivičnih djela, za koja je propisana kazna zatvora u trajanju od najmanje pet godina ili teža kazna, odnosno mjera koja podrazumijeva lišenje slobode”.

Srbija izručenje sopstvenih državljana “u cilju izvršenja pravosnažno izrečene kazne zatvora ili mjere koja podrazumijeva lišenje slobode dozvoliće se ako su ispunjeni uslovi propisani ovim ugovorom samo za krivična djela iz stava 1 ovog člana i ako izrečena kazna zatvora ili mjera koja podrazumijeva lišenje slobode, odnosno njihov ostatak koji se treba izvršiti, iznosi najmanje dvije godine”.

Osumnjičene ne viđaju u Loznici

Veljka i njegovog strica Milana Markovića, kao i Vladimira Erića (32), prema riječima jednog od mještana Loznice koji je želio da ostane anoniman, niko nije vidio u posljednjih desetak dana.

“Milan Marković poodavno nije u Loznici, a Veljko i Vladimir su se ranije mogli gotovo svaki dan vidjeti u gradu ili po ovdašnjim kafićima. Otkad je ovo objelodanjeno, kao da su u zemlju propali”, kaže taj Lozničanin.

U gradu, prema njegovim riječima, su gotovo svi sigurni da se sva trojica skrivaju negdje u Srbiji jer su tu najbezbjedniji.

“Ovdje je uobičajena praksa da se kriminalci kriju po raznim ‘štekovima’ u Srbiji, a u Bosnu bježe tek ako im se sprema hapšenje ili eventualno izručenje nekoj drugoj državi, kao u ovom slučaju.”

Kako su “Vijesti” već pisale, Veljko Marković i Vladimir Erić ne spadaju u ozbiljnije kriminalce. Veljko potiče iz ugledne porodice u kojoj se dvojica njegove braće i otac bave stomatologijom, Erić je vlasnik automehaničarske radnje.

( Vukašin Obradović, Jelena Jovanović )