"Politička nestabilnost ostavlja posljedice na rad i djelovanje NVO"

Politička nestabilnost u Crnoj Gori, u prethodne tri godine, ostavlja posljedice na rad i djelovanje nevladinih organizacija (NVO), a promjene vlasti nisu dovele do poboljšanja kompleksnog položaja u kome se one nalaze, ocijenjeno je na konferenciji Centra za razvoj nevladinih organizacija (CRNVO).

Izvršna direktorica CRNVO Zorana Marković kazala je na konferenciji „Civilno društvo – okruženje za akciju i ključni izazovi“ da je realizacija projekta “Resursni centar za organizacije civilnog društva u Crnoj Gori“ misija te organizacije, ali i organizacija koje djeluju kao lokalni resursni centri, prenosi PR Centar.

„U ovoj fazi projekta, mrežu resursnih centara smo ojačali otvaranjem još jednog resursnog centra, pa nam se, pored već postojeća četiri resursna centra u Bijelom Polju, Pljevljima, Herceg Novom i Ulcinju, priduržio peti u Kolašinu“, navela je Marković.

Prema njenim riječima, širenje mreže resursnih centara doprinijelo je da usluge budu dostupne većem broju nevladinih organizacija u Crnoj Gori.

„U prethodne tri godine koje su iza nas, resursni centar su činili tri ključne komponente – resursi informacija, znanja i inicijativa za nevladin sektor. U skladu sa savremenim digitalnim trendovima, kreirali smo digitalnu platformu koja sadrži tri baze podataka – o projektima koji su podržani od EU, kroz program raspodjele malih grantova u Crnoj Gori. Kroz ovu vrstu podrške podržano je gotovo 350 projekata u Crnoj Gori. Druga baza je nevladinih organizacija, dok je treća baza donatora“, navela je Marković.

Govoreći o izazovima sa kojima se suočavaju organizacije civilnog društva (OCD), Marković je kazala da je politička nestabilnost u prethodne tri godine ostavlja posljedice na rad i djelovanje nevladinih organizacija.

„Iako je bilo za očekivati, promjene vlasti nisu dovele do poboljšanja kompleksnog položaja u kome se nalaze nevladine organizacije u Crnoj Gori. Iako smo svjesni brojnih izazova sa kojima se suočava državna uprava, započeti procesi traju neopravdano dugo, pa tako još uvijek nije došlo do unapređenja zakonodavnog okvira, kao ni do unapređenja kvaliteta implementacije postojećeg kako zakodavnog, tako i institucionalnog okvira“, rekla je Marković.

Ukazala je da je došlo do velikog koraka unazad kad je u pitanju podrška nevladinim organizacijama.

„Podrška ovim organizacijama očigledno nije prioritet što za posljedicu ima kašnjenje u objavljivanju konkursa, ali i njihovo nesprovođenje, iako ih zakonski odgovor obavezuje na to. Navedeno je dovelo u tešku situaciju primarno male i srednje NVO, naročito one servisnog tipa, ali uticalo na intenzitet rada svih NVO“, kazala je Marković.

Istakla je da promjena vlasti nije proširila prostor za dijalog između vladinih i nevladinih organizacija, jer su i nove vlasti u tom dijelu preuzele loše prakse prethodnih.

Izvršna direktorica Instituta za medije Crne Gore, Olivera Nikolić, kazala je da su u okviru projekta bili orjentisani na mlade, studente novinarstva, komunikacija i društvenih nauka.

„Napravili smo link između studenata i medijskih redakcija. Imali smo grupu od 12 polaznika, koje smo pripremili za stresni posao ulaska u redakciju, jer su njihova očekivanja od redakcija velika. Studenti su radili sa iskusnim medijskim profesionalcima. Od 12 polaznika, njih pet je mjesec dana radilo u respektabilnim medijima, od kojih ih je četvoro ostalo da rade u medijima“, navela je Nikolić.

Ukazala je da su u okviru projekta organizovali i javne debate koje se odnose na probleme sa kojima se suočavaju mediji.

Generalna direktorica Direktorata za inovacije otvorenost javne uprave i saradnju sa NVO u Ministarstvu javne uprave, Lidija Ljumović, ocijenila je da je projekat “Resursni centar za organizacije civilnog društva u Crnoj Gori” značajan i svrsishodan.

Ukazala je da se u resoru koji predstavlja trude da poboljšaju institucionalni status i stanje NVO u Crnoj Gori.

„Zahvaljujući projektu Tehničke podrške uspjeli smo da napravimo sajt koji nosi naziv Sve o NVO, na kojem se mogu naći sve informacije koje se tiču NVO i nivoa saradnje koju Vlada Crne Gore ima sa istim. Taj sajt smatramo značajnom polaznom tačkom za pružanje osnovnih informacija od 2009. godine do danas“, rekla je Ljumović.

Kazala je da je projekat imao za cilj pružanje ekspertske podrške u procesu jačanja kapciteta organa državne uprave.

„Edukovaćemo trenere, kako bismo unutar sistema imali obučene službenike. Radićemo i na tome da se pobošaju transparentnost, praćenje i mjerenje učinka i izvještavanja o uspješnosti i korisnosti projekata koje organizacije civilnog društva sprovode, a koje su finansirane iz državnog budžeta“, navela je Ljumović.

Ukazala je da je u 2022. godini iz državnog budžeta za finansiranje projekata i programa NVO izdvojeno više od pet miliona eura, od kojih je raspodijeljeno četiri miliona i 116 hiljada eura.

Predstavnica Delegacije EU u Crnoj Gori, Ana Mariguesa, kazala je da je Vlada dužna da prizna ključnu ulogu koju igraju organizacije civilnog društva u premošćivanju jaza između administracije i građana.

„Istovremeno, OCD moraju proaktivno da se uključe u dijalog sa vladom i unaprijede svoje prakse upravljanja“, istakla je Mariguesa.

Prema njenim riječima, da bi se podstakao kontinuirani razvoj civilnog društva u Crnoj Gori, imperativ je da vlada i državni organi rigorozno sprovode sve propise koji regulišu saradnju sa OCD.

„Predstavnici OCD u radnim grupama i drugim tijelima moraju imati alate za efikasno obavljanje svojih dužnosti, pri čemu se njihovi sugestije i doprinosi pravilno vrednuju u formulisanju javnih politika. Ovo je jedini način da se osigura pravi proces konsultacija“, kazala je Mariguesa.

Tokom panela „Saradnja između lokalnih samouprava i nevladinih organizacija“, samostalna savjetnica za implementaciju projekata u Opštini Kolašin, Milosava Bulatović, je istakla da da je saradnja te opštine i nevladinih organizacija dobra, navodeći da može biti bolja.

„U poslednje vrijeme uložili smo više napora, angažovali smo se, malo smo zamijenili uloge sa njima, htjeli smo da vidimo stvari iz njihove perspektive. Podsjetiću vas da sprovodimo Reload program, koji je odlična prilika da svi učesnici zaposleni u lokalnoj samoupravi i u NVO nauče se transparentnijem finansiranju i donošenju odluka“, navela je Bulatović.

Predstavnica Sekretarijata za investicije i projekte u Opštini Nikšić, Milijana Kovač, ocijenila je da je u zadnjih par godina saradnja koju imao su NVO dosta dobra.

„Kontinuirano radimo na unapređenju te saradnje. Imamo odluke i statute kojima su ti odnosi definisani. Kao dobar primjer saradnje između NVO i Opštine prije par dana smo dodijelili nagradu 18. septembar direktoru nevladine organizacije FORS Montenegro“, rekla je Kovač.

Predstavnik Sekretarijata za lokalnu samoupravu i saradnju sa civilnim društvom u Glavnom gradu Podgorica, Nikola Jočić, smatra da je problem u tome što se NVO slabo odazivaju na javne pozive za izradu akata koji su u opštem interesu građana.

„Ove godine su svega dvije NVO podnijele prijavu na javni poziv za iradu javnih akata koji su od opšteg interesa, dok smo na javni poziv za raspodjelu sredstava smo imali oko 50 prijava NVO. Ove godine želimo da vidimo sa NVO zbog čega je tako slab odaziv na javne pozive za izradu akata“, rekao je Jočić.

U okviru događaja je održan i panel „Doprinos civilnog društva razvoju Crne Gore“, na kojem su govorili izvršni direktor NVO Oči Podgorice Predrag Tomović, predstavnica NVO Ekopatriotizam Ivana Čogurić i direktor Udruženja penzionera Andrijevica Đoko Elezović.

Konferencija je završni događaj u okviru druge faze projekta “Resursni centar za organizacije civilnog društva u Crnoj Gori”, koji je podržala Evropska unija.

( B.H. )