Azila nema, čopori pasa lutaju ulicama Bijelog Polja i Kolašina
Bjelopoljska i kolašinska opština za odštetu zbog ujeda pasa, i to samo za par posljednjih mjeseci, morale su građanima da isplate više od 15.000 eura. Lokalne uprave nemoćne da samostalno riješe problem. Azil kotorskog Komunalnog preduzeća čija služba pokriva opštine Kotor i Tivat prošle godine na javnim površinama sa teritorije ovih dviju opština uhvatila i u azilu u Kavču zbrinula 249 pasa
Situacija sa ogromnim brojem pasa lutalica u Bijelom Polju i Kolašinu, prema tvrdnjam građana, ali i lokalnih uprava, postaje neizdrživa. Dok roditelji u strahu od čopora pasa prate djecu školu, rješenje problema se ne nazire, jer te opštine još nisu riješile problem gradnje azila, dok su u postojećem u Beranama, ali i drugim u Crnoj Gori, svi kapaciteti popunjeni.
Kolika je dimenzija tog problema dokaz je i činjenica da su te dvije opštine zbog ujeda pasa za odštetu, i to samo za par posljednjih mjeseci, morale da građanima isplate više od 15.000 eura.
To što je Opština Kolašin bila među prvim u Crnoj Gori, koja je ispunila zakonsku obavezu i donijela, prije tri godine, Program za sprovođenje kontrole polulacije pasa, nije riješilo mnogo problema. Na kolašinskim ulicama, periodično, pa i ovih dana, na desetine napuštenih životinja slobodno šeta, a Komunalno preduzeće i dalje plaća brojne odšete građanima koji tvrde da su njih ili njihovu stoku napali psi.
Kako kaže direktor tog preduzeća Dušan Simonović, za nešto više od pola godine na ime odštete isplaćeno je između 5.000 i 6.000 eura. Od plana za izgradnju azila za napuštene životinje, čija je relizacija predviđena ovogodišnjim budžetom, očigledno, bar u nekoliko narednih mjeseci nema ništa. Novac predviđen za taj projekat nije planiran rebalansom budžeta, kojem je lokalni parlament minulog ljeta dao zeleno svjetlo.
Da li brisanje te stavke iz plana rashoda znači i odustajanje od izgradnje azila iz Opštine nijesu mogli da odgovore.
Lokalne vlasti, to jest, nadležne službe, ovih dana su pred velikim izazovom, jer, kako su nezvanično kazali “Vijestima” u Komunalnoj policiji, u azilima širom Crne Gore, nema mjesta da se sklone psi sa kolašnskih ulica. Broj pasa se, gotovo svakodnevno, povećava. Iako do sada nijesu prezentovani konkretni dokazi, veliki broj Kolašinca, kao i predstavnici lokalne vlasti, tvrde da se psi kombijima ili drugim vozilima dovoze iz drugih opština u ostavljaju na magistrali u blizini grada.
Istovremeno, u privatnom prihvatilištu za napuštene životinje kubure s nedostatkom novca i svakodnevnom brigom da obezbijede hranu i ostale uslove za oko stotinjak pasa koje su sklonili s ulica. Mjesta za nove nema. Vlasnica tog prihvatilišta, Danijela Vuksanović više puta je upozoravala da je osnovni problem izostanak sankcija za neodgovorne vlasnike životinja.
Sekretar za zaštitu životne sredine Mile Glavičanin, u čijem resoru je i kreiran Program kontrole populacije pasa, tvrdi da su mjere iz tog dokumenta do sada tek djelimično relizovane. Broj pasa na ulicama Kolašina, prema njegovim riječima, u posljednje vrijeme je razlog za zabrinutost.
“Projektna dokumentacija za azil je na ocjeni kod glavnog gradskog arhitekte. Sklonište, kako je određeno Programom privremenih objekata, treba da bude građeno na lokaciji Debeli lug, blizina ušća Plašnice u Taru. Međutim, postoji mogućnost i da se u taj projekat uđe zajedno sa Opštinom Mojkovac, koja je sada u procesu izrade Programa za kontrolu populacije pasa. To zakon dozvoljava i to bi, možda, bilo dobro rješenje”, tvrdi Glavičanin.
On podsjeća da je održavanje azila skupo. Prepuna prihvatilišta, tvrdi Glavčanin, znak su da prethodne mjere nijesu uspjele ili nijesu relizovane kako je planirano. Idealno bi bilo, objašnjava, da je u tom objektu po 10 do 12 pasa i da funkcioniše program udomljavanja.
Da je prepun azil neodrživ i veliki finansijski izazov za budućeg upravljača nezvanično kaže još nekoliko predstavnika kolašinske vlasti. Ranije, iz Opštine su očekivali da gradnjom tog objekata konačno riješe dugogodišnji veliki problem, ali smanji troškove Opštine kada je riječ o plaćanju smještaja za napuštene životinje u azilima u drugim opštinama. Planirani kapacitet bio je 100 pasa, najavljivana je i mogućnost proširenja i izgradnje druge faze, ukoliko bude potrebno.
Nema preciznih procjena koliko je trenutno napuštenih pasa na teritoriji opštine. U Porgramu je konstatovano da ih je, prije tri godine, bilo 50 na seoskom i duplo više u gradskom dijelu. U tom dokumentu piše i da velike teškoće Opštini stvaraju odštetni zahtjevi građana, koji su, usljed napada pasa lutalica, pretrpjeli fizički i duševni bol. Za četiri godine, prema tadašnjim podacima, iz opštinske kase, na ime te vrste odštete, isplaćeno je oko 10.000 eura Kolašincima koji su tvrdili da su ih napali psi na ulici. Opština je, periodično, opredjeljivala novac za identifikaciju, vakcinaciju i sterilizaciju vlasničkih i nevlasničkih pasa. Međutim te mjere nijesu svake godine dosljedno i obimno sprovođene.
Naknadu štete zbog ujeda pasa lutalica bjelopoljsko Komulno “Lim” za jul i avgust platilo je oko 7. 500 eura, saopšteno je “Vijestima” iz tog preduzeća. To društvo solidarno je odgovorno sa Opštinom za štetu koju prouzrokuju napušteni psi lutalice.
Iz Komunalne policije je saopšteno da psi lutalice nisu u njihovoj nadležnosti, a direktor Komunalnog Muradif Grbović u odgovoru “Vijestima” je naveo da nemaju zakonske mogućnosti da zbrinu pse lutalice, jer azil u Beranama, sa kojim imaju ugovor, ne prima pse.
Kao rješenje problema pasa lutalica iz Komunalnog “Lim” predlažu sterilizaciju, a iz Opštine izgradnju centralnog azila za sjever.
Psi lutalice prisutni su kako u centru grada tako i u prigradskim i seoskim područjima, a građani su nemoćni da se odupru ovom problem.
Građane bjelopoljske opštine nedavno je potresao slučaj kada je pas lutalica izujedao sedmogodišnjem dječaka u naselju Nedakusi, a iz Komulanog je saopšteno da tog psa nisu uhvatili niti zbrinuli jer nemaju zakonske mogućnosti da ga uklone.
Grbović je kazao da je prije 20 dana poslao zvanični dopis azilu u Beranama, da traže smještaj za određeni broj pasa lutalica, međutim odgovora nije bilo, napominjući da su najveći problem vlasnički psi, koji su postali agresivni.
“Na tu temu smo već organizovali par sastanaka i ušli u proceduru da od nadležnog veterinarskog inspektora dobijemo saglasnost za sterilizaciju napuštenih i odbjeglih pasa, koja bi se vršila u strogo kontrolisanim uslovima kod registrovanih veterinarskih ambulanti u Bijelom Polju, uvažavajući sve propise u vezi sa tim”, istakao je Grbović.
Predsjednik Opštine Petar Smolović je rekao da je problem što azil u Beranama nema smještajnih kapaciteta i što često ne radi.
“Mi nemamo pola miliona eura za izgradnju svog azila i za godišnje troškove održavanja. Po meni je rješenje da država napravi i preuzme finansiranje centralnog azila na sjeveru, preko Veterinarske uprave i Ministarstva poljoprivrede, zato što 12 opština nemaju finansisjke snage da svaka pojedinačno riješi ovaj veliki problem po sigurnost i zdravlje građana”, kazao je Smolović.
U Tivtu i Kotoru lani uklonjeno skoro 250 pasa lutalica
Azil kotorskog Komunalnog preduzeća čija služba pokriva opštine Kotor i Tivat prošle je godine na javnim površinama sa teritorije ovih dviju opština uhvatila je i u azilu u Kavču zbrinula 249 pasa.
Od toga je 126 pasa uhvaćeno na teritoriji Kotora, a 123 životinje na teritoriji Tivta. Lani je iz azila udomljeno ukupno 70 pasa, dok je vlasnicima vraćeno 40 pasa. Lani je izvršena i sterilizacija 19 pasa, protiv bjesnila je vakcinisano njih 73, a u 420 slučajeva životinjama je data terapija protiv razih zaraznih bolesti. Tokom prošle godine u azilu nije bilo slučajeva eutanazije. Za ishranu životinja, potrošeno je 1.945 eura. Veći dio hrane za pse obezbjeđuje se iz donacija građana i firmi. Za troškove veterinasrkih usluga za životinje smještene u azilu, lani je izdvojeno 6.343 eura. Rad azila u kojem ima sedam zaposlenih, zajednički finasniraju te dvije opštine, pa su Tivćani lani za to izdvojili 49.653 eura, a Kotorani 49.999 eura.
( Dragana Šćepanović, Jadranka Ćetković, Siniša Luković )