Od Roterdama do Njemačke: Sokoli ili orlovi - ko će prvi odletjeti na EURO

Roterdam, legendarni stadion "De Kuip", 25. jun 2000. Fudbaleri Jugoslavije, koju su tada činili Crna Gora i Srbija, "šesticom" (6:1) od domaće Holandije u četvrtfinalu Evropskog prvenstva "isplovili" su iz najveće evropske luke.

I više nikada - ni zajedno 2004, ali ni od 2006. otkada učestvuju samostalno - Crna Gora i Srbija nisu ponovo bili dio najvažnijeg takmičenja na Starom kontinentu.

Sada je jasno da će taj negativan niz jedna od ove dvije selekcije prekinuti narednog ljeta u Njemačkoj, a ko biće mnogo jasnije sjutra veče (utorak, 20.45h) kada se "sokoli" i "orlovi" nađu oči u oči na terenu "Marakane" u ključnom meču kvalifikacija za EURO 2024.

Te 2000. na šampionatu u Holandiji i Belgiji tri fudbalera iz Crne Gore - Predrag Mijatović, Niša Saveljić i Ivica Kralj - bili su dio reprezentacije Jugoslavije, dok je kapiten bio sadašnji selektor Srbije Dragan Stojković Piksi.

Sada, 23 godine kasnije, Crna Gora ima dvadesetak fudbalara koji su spremni da se usude da sanjaju najveću evropsku pozornicu, da mogu da se isprse i protiv mnogo većeg i jačeg rivala u njegovom domu, selekcije koja je naslijedila i neuspjeh iz Roterdama, ali i sve ranije zajedničke uspjehe svih Jugoslavija.

Posljednje zajedničke evropske kvalifikacije reprezentacija Srbije i Crne Gore odradila je za EURO 2004, kada su ispred tadašnjih "plavih" bili Italija i Vels.

Neuspjesi u kvalifikacijama za evropska prvenstva nastavili su se i nakon što su ove dvije zemlje nastavile odvojenim putevima. Crna Gora, kao nova članica Uefa, nije stigla da dobije pozivnicu za kvalifikacije za EP 2008, dok je Srbija morala da čestita Poljskoj i Portugalu odlazak u Austriju i Švajcarsku.

Prvi put u borbu za EURO "sokoli" su ušli za turnir 2012. koji su organizovali Ukrajina i Poljska i već tada (a i sve do danas) bili najbliže odlasku na veliko takmičenje. Zlatko Cico Kranjčar je uhvatio zalet sa Crnom Gorom, u finišu kvalifikacija nastavio Branko Brnović, a baraž i poraz u njemu od Češke i dalje su najveći uspjeh, ali i najbolniji poraz u istoriji naše selekcije.

Te kvalifikacije posebno su bolna tema u Srbiji, pošto je tadašnja selekcija Radomira Antića (dobio otkaz nakon remija u 2. kolu sa Slovenijom) i Vladimira Petrovića Pižona na tabeli gledala u leđa Italiji i Estoniji koja je otišla u baraž.

Četiri godine kasnije Evropsko prvenstvo se održalo u Francuskoj, tada su čak tri prva mjesta na tabeli značila mnogo (dva su vodila direktno na EURO, treće u baraž), ali je Crna Gora završila kao četvrtoplasirana - iza Austrije, Rusije i Švedske.

Nije blistala ni Srbija, pošto su ispred nje završili Portugal, Albanija i Danska.

Najgore kvalifikacije za Evropsko prvenstvo Crna Gora je odigrala za, do sada posljednji, šampionat 2020. "Sokoli" su ih počeli sa Ljubišom Tumbakovićem na klupi, a nakon ružnih otkaza pred meč sa Kosovom, privremeni selektor bio je Miodrag Džudović, da bi kvalifikacije "sedmicom" (7:0) na "Vembliju" završio Faruk Hadžibegić. Crna Gora je bila posljednja u grupi sa Engleskom, Češkom, Kosovom i Bugarskom, sa svega tri osvojena boda.

S druge strane, Srbija je tada bila najbliže Euru. Ali, ne zbog rezultata u kvalifikacijama (završila iz Ukrajine i Portugala) već zahvaljujući baražu Lige nacija. Nakon pobjede nad Norveškom u Oslu, ekipa koju je preuzeo bivši selektor Crne Gore Ljubiša Tumbaković u meču za odlazak na EP izgubila je u Beogradu (nakon penala) od Škotske.

Mnogo propuštenih prilika je iza zemalja koje su nekada zajedno nastupale, ali ovog puta fudbal je režirao najzanimljiviji mogući kraj - Crna Gora ili Srbija u direktnom duelu odlučiće ko će konačno dočekati svjetla Evropskog prvenstva.

( K.B. )