Otvaranje "Lidla" na dugom štapu: Presijecanje vrpce čeka prostorne planove

Od najave ulaska njemačkog trgovačkog lanca “Lidl” na crnogorsko tržište prošlo je skoro dvije godine, ali od otvaranja 20 objekata u kojima bi se zaposlilo 1.000 radnika u skorijem periodu neće biti ništa. Među ključnim razlozima za to su nepostojanje planske dokumentacije za lokacije na kojima bi “Lidl” gradio objekte, nezainteresovanost pojedinih opština da odgovore na upite predstavnika ovog međunarodnog lanca u vezi sa mogućnošću gdje bi mogli da kupe zemljište za otvaranje prodavnica, kao i marketinška strategije kompanije da u jednom danu otvore sve trgovine.

Te informacije potvrđene su “Vijestima” iz nezvaničnih izvora, upućenih u ulazak ove kompanije na crnogorsko tržište.

“Poslovna filozofija “Lidla” je da na nekom tržištu u istom danu otvori sve objekte, što za sada nije izvodljivo. Potreban im je i logistički centar za cijelu državu koji je u planovima u Podgorici. Za lokaciju u vezi ovog logističkog centra pregovarali su sa kompanijom “Plantaže” za kupovinu zemljišta, ali je opet problem što za tu lokaciju nema planske dokumentacije. Isti problemi sa planskim dokumentima su u brojnim opštinama”, pojasnio je izvor “Vijesti” koji je zahtijevao anonimnost.

Prema njegovim riječima jedan od važnih segmenata poslovanja ovog lanca je da su cijene tokom cijele godine iste u svim marketima.

“Uz to, praksa “Lidla” je da robu plaća odmah po preuzimanju”, naglasio je izvor “Vijesti”.

Javnost u Crnoj Gori očekuje da dolazak ovog njemačkog trgovinskog lanca utiče na veću konkurenciju i smanjenje trgovačkih marži, a time i cijena.

Kupili zemljište na tri lokacije

“Lidl” je u Crnoj Gori osnovan u martu 2021. godine i do sada je kupio tri lokacije, dvije u Podgorici i jedne u Nikšiću. Prema informacijama “Vijesti” u pregovorima su za kupovinu većih parcela kod Tivta, Bara i Berana. Ni na jednoj od kupljenih lokacija nisu započeti nikakvi radovi.

Međutim iz kompanije nisu željeli detaljnije da odgovore na pitanje “Vijesti” o mogućnosti skorijeg otvaranja

“Svjesni smo da na crnogorskom tržištu već kruži dosta različitih informacija o ‘Lidlu’, pa vas molimo da i ubuduće tražite od nas i uzimate kao ispravne samo informacije koje dobijate direktno od nas. ‘Lidl’ stalno razmatra potencijalne ciljeve za širenje. Crna Gora u pogledu maloprodaje je tržište na kome ‘Lidlov’ koncept ponude proizvoda visokog kvaliteta po povoljnim cijenama odgovara na potrebe potrošača. Zbog toga ‘Lidl’ investira u potencijalne lokacije za prodavnice ili logistički centar u ovoj zemlji. Najljepše Vas molimo za razumijevanje da u ovom trenutku ne možemo da komentarišemo obim naših aktivnosti, potencijalnih lokacija ili potencijalnih datuma otvaranja”, naveli su iz ove kompanije.

U glavnom gradu su kupili opštinski plac od oko 14 hiljada kvadrata iz zgrade Radio-televizije Crne Gore, na kojoj je ranije kompanija “Bolići” najavljivala gradnju hotela i gdje su još 2012. godine iskopali ogromnu rupu. Prema podacima iz opštinskih dokumenata, gradska kasa je od prodaje ove lokacije lani prihodovala oko 10,8 miliona eura.

Od stečajne uprave “Radoja Dakića” kupili su plac od oko 13 hiljada kvadrata, za koji su nudili oko četiri miliona eura. Plac se nalazi na prostoru bivše fabrike neposredno uz magistralu za Nikšić, preko puta sadašnjeg marketa “Franca”.

Izmjena namjena lokacije

Prema istim dokumentima u Nikšiću su kupili bivšu upravnu zgradu Rudnika boksita i plac oko i iza nje od oko osam hiljada kvadrata. Lokacija se nalazi uz Bulevar 13. jula, a preko puta velikog megamarketa kompanije “HDL Laković”. Nije poznato za koliko su kupili ovu lokaciju, kao ni da li su je kupili direktno od stečajne uprave Boksita ili od nekog preprodavca.

Bivša lokacija za hotel “Bolići” je planovima predviđena za uslužne djelatnosti hotel, zbog čega bi trebalo da bude izmijenjana namjena lokacije, ali i tehnički detalji za sami budući objekat marketa. Prema informacijama “Vijesti” ovaj trgovački lanac je kod Vlade, koja bi bila nadležna da pokrene izmjenu plana, i resornog Ministarstva ekologije i prostornog planiranja pokrenuo prve inicijative, ali će za same procedure oko izmjena plana, izrade projekta i dobijanja dozvola biti potrebne najmanje dvije godine.

Na lokaciji u bivšem “Raduju Dakiću” sadašnja prostorna dokumentacija omogućava izgradnju uslužnih trgovačkih sadržaja, uz eventualne manje korekcije. Tu je, prema informacijama “Vijesti”, veći problem nedostatak infrastrukture, saobraćajnica, elektro i vodovodne mreže.

Najkomplikovanija je situacija u Nikšiću. Tamo su potrebne značajnije izmjene planske dokumentacije, kao i rušenje postojeće upravne zgrade bivših Boksita, što je problem sam po sebi jer bivši radnici nisu dobili novac iz stečajne mase za svoja potraživanja i već su najavili da nikome neće dozvoliti pristup lokaciji dok ne dobiju svoj novac.

“Vijesti” od lokalne vlasti u Podgorici čekaju odgovor na pitanja o tome da li ih je “Lidl” kontaktirao, da li je tražio neke dozvole i koje, da li su potrebne prenamjene tih lokacija, da li su izdate neke dozvole.

Na ista pitanja iz Opštine Nikšić je odgovoreno “da se za realizaciju brojnih investicija čeka usvajanje planskog dokumenta za našu opštinu”.

“Opština Bar do sada nije analizirala mogućnosti da se raspiše tender za lokaciju za koju bi mogli da se prijave trgovački lanci, s obzirom da lokalna uprava u svom kratkoročnom planu nema definisano izmiještanje privremenog buvljaka. Osim toga, podsjećamo da bi za raspisivanje tendera za bilo koje zemljište morala da prethodi i saglasnost Vlade Crne Gore”, kazali su “Vijestima” u Opštini Bar.

U Podgorici “Lidl” pregovara sa više potencijalnih kupaca oko kupovine jedne veće parcele na kojoj bi bio izgrađen veliki magacin i logistički centar. Razgledali su više lokacije kao što je “Plantažina” u Donjoj Gorici, nekoliko privatnih i opštinskih i jedna bivša vojna parcela.

Za ulazak u region trebalo od četiri do osam godina

Primjeri iz regiona o ulasku “Lidla” pokazuju da je od osnivanja firme do otvaranja prvih marketa bilo potrebno četiri do osam godina.

Ovaj trgovački lanac je u Hrvatskoj osnovan 2002, a prvih 13 prodavnica je istovremeno otvorio 2006. godine.

“Lidl” se u Srbiji pojavio 2010. godine, a tek osam godina kasnije u oktobru 2018. godine otvorili su prve markete - 16 istovremeno u 12 gradova.

U Bosni i Hercegovini je 2021. godine, kada i u Crnoj Gori, osnovao firmu. Do sada je započeta gradnja marketa u Bijeljini, dok su u više gradova kupili lokacije. Prema nezvaničnim najavama u medijima iz te države otvaranje prvih marketa se očekuje 2027.

Iste godine “Lidl” je osnovao firmu u Sjevernoj Makedoniji. Do sada je započeo gradnju prvog objekta u Bitolju i pripremanje lokacija u još nekim gradovima. Nezvanično se otvaranje prvih prodavnica očekuje u 2026. godini.

Prema pisanju medija sa Kosova u avgustu ove godine “Lidl” počinje zapošljavati osoblje za svoje buduće trgovine na Kosovu, rekao je predstavnik kosovske jedinice albanskog pružatelja usluga ljudskih resursa (HR) The Headhunter Group.

“Lidl” se obvezao da otvori maloprodajne trgovine na Kosovu prošle godine u junu, nakon sastanka s lokalnim proizvođačima hrane i pića, saopštilo je tada ministarstvo preduzetništva. V.O.

Ulazak “Lidla” bi smanjio cijene u startu za 15 do 30 odsto

Da se sa nestrpljenjem očekuje dolazak “Lidla” nedavno je kazao i ministar finansija Aleksandar Damjanović.

“Enormne marže i profiti koji se vide u bilansima pokazuju da nikad veći nisu bili prihodi maloprodajnih lanaca koji drže 85 odsto tržišta u Crnoj Gori. ‘Lidl’ svi očekujemo, jer tamo gdje on dođe cijene budu niže 15 do 30 odsto u startu”, kazao je Damjanović.

Predsjednik države Jakov Milatović je krajem 2021. godine dok je obavljao funkciju ministra ekonomskog razvoja i turizma prvi najavio ulazak ove kompanije na crnogorsko tržište.

Milatović je tada u emisiji Okvir na TVCG kazao da je Vlada premijera Zdravka Krivokapića oformila operativni tim u okviru Agencije za investicije, koji se u prethodnih nekoliko mjeseci dva puta sastao sa predstavnicima borda “Lidla”.

“Taj tim ima zadatak da pripremi i usaglasi uslove za ulazak te kompanije na tržište Crne Gore”, rekao je tada Milatović.

On je kazao da “Lidl” planira da uposli 1000 radnika i da otvori 20 objekata.

( Marija Mirjačić, Goran Kapor )