Stranci pune džepove, gube računovođe i država

Stranci koji dolaze u Crnu Goru koriste nesređeno stanje u oblasti računovodstva za pokretanje biznisa sa vođenjem poslovnih knjiga, čak i bez znanja službenog jezika i potrebnih licenci, što bi trebalo da bude crveni alarm za državu da konačno uvede u red stanje u ovoj oblasti koje je nesređeno od 2005. godine, kada je donesen Zakon o računovodstvu.

Ovo su za “Vijesti” upozorili iz novoosnovane Asocijacije računovodstvenih agencija čiji je cilj da ukaže na probleme sa kojima se susreću u radu i na potrebu zakonskog definisanja uslova za pružanje usluga u ovoj oblasti čiji kvalitet direktno utiče i na prihode države Crne Gore.

“Ovo je posljednji signal da je krajnje vrijeme da se ova oblast reguliše. U suprotnom, Crna Gora će propustiti da ostvari značajne prihode od firmi koje registruju strani državljani, a kojima knjige vode osobe koja su oni odredili”, kazala je za “Vijesti predstavnica Asocijacije Sonja Smolović, koja je sertifikovani računovođa i sudski vještak.

Računovođe podnose poreske prijave i razne druge izvještaje na osnovu kojih se utvrđuju poreske obaveze, a i treba da budu dio sistema u borbi protiv utaja poreza i pranja novca. Zbog toga smatraju da treba da imaju zakonom jasno utvrđen status i nadležnosti, kao i da se tim poslom ne može baviti bilo ko.

Sadašnja praksa da se time može baviti skoro bilo ko, dovela je i do pada cijena za računovodstvene usluge. Smolović navodi da usljed “svakojake konkurencije” cijene naknada za njihov rad idu do “ponižavajuće niskog nivoa”.

Ona je ukazala da je Zakon o računovodstvu donijete 2005, pa je mijenjan 2016. 2021. i 2022. godine i da je sa donošenjem zakona uvedeno zvanje ovlašćenog i sertifikovanog računovođe, ali nije definisano šta se i pod kojim uslovima sa ovim zvanjem može raditi i koja su ovlašćenja računovođe.

Smolović je istakala da su računovođe Vladi i Skupštini u više navrata pokušale da ukažu na potrebu regulisanja bavljenja ovom profesijom, ali bez uspjeha, te da su odbijani uz obrazloženje da u skladu sa direktivama EU nemaju pravo propisivati ko će da obavlja poslove računovodstva u nekoj firmi.

”Računovođe su zaposleni koji podnose poreske prijave, razne finansijske i nefinansijske izvještaje nadležnim institucijama, počev od Uprave prihoda i carina, drugih uprava koje ostvaruju prihode iz oblasti privrede pa do Uprave za statistiku odnosno izvještavanja za potrebe nacionalnih računa, obračuna penzija, drugih davanja i slično. Sve navedeno nije bilo dovoljno kao argument da se zakonodavac (Vlada i Skupština) zapita treba li nešto preduzeti i propisati u cilju zaštite državnih prihoda”, naglasila je Smolović.

Ona je dodala da je 2019. godine usvojen Zakon o računovodstvu u javnom sektoru, koji kao jedan od uslova za obavljanje poslova u oblasti računovodstva prepoznaje sertifikat računovođe u javnom sektoru.

“Dakle, u javnom sektoru, koji najčešće nije obveznik poreza na dodatu vrijednost, ni raznih drugih poreza i dažbina, koje plaćaju subjekti koji obavljaju privredne ili druge samostalne djelatnosti, ipak je potreban sertifikat računovođe za obavljanje navedenih poslova. Tamo gdje gotovo ne postoji rizik od neplaćanja poreskih i drugih dažbina, propisao da se računovodstvom mogu baviti osobe koja imaju tačno utvrđeni nivo obrazovanja, radno iskustvo i položen odgovarajući ispit, dok u oblasti iz koje država ostvaruje budžetske prihode to ne treba”, naglasila je sagovornica “Vijesti”.

( Marija Mirjačić, Goran Kapor )