Kamere na javnim površinama u testnom režimu: Moćan alat kad bi imao ko da gleda
Video-nadzor u tri grada može biti od pomoći za operativan rad policije, ali kako sistem automatski ne evidentira prekršaje, biće od male pomoći za rad saobraćajne policije
Sistem video-nadzora u Podgorici, Budvi i Baru kad počne sa radom biće dobra podrška za operativni rad policije, ali za saobraćajnu policiju mogao bi da bude od koristi samo ukoliko bude raspoređen dovoljan broj službenika u komandnim centrima, koji bi 24 sata mogli da gledaju u monitore i prate učesnike u saobraćaju.
U praksi je takav sistem rada gotovo nemoguć, jer teško da operateri mogu stalno da prate i evidentiraju saobraćajne prekršaje, a ako se tome doda i manjak službenika Uprave policije, onda je jasno da će sistem video-nadzora biti od koristi samo kod saobraćajnih nezgoda...
Kamere postavljene u tri crnogorska grada snimaju u realnom vremenu, ali automatski ne evidentiraju prekršaje, već operateri u komandnim centrima sami ili na zahtjev policije mogu da vraćaju snimke, pregledaju tablice automobila, zumiraju lica i identifikuju osobe...
Sistem ne može automatski da registruje prekršaje ili krivična djela, pa da se na osnovu toga pišu prekršajni nalozi, već to mogu da evidentiraju samo operateri tokom gledanja u monitor ili ako se tokom rada u nekom predmetu zatraži vraćanje snimaka.
Iz Ministarstva unutrašnjih poslova u odgovoru “Vijestima” kazali su da će sistem video-nadzora gradova početi sa radom kada bude donijeta odluka o puštanju sistema u rad.
“Sistem video-nadzora gradova je bio u funkciji, međutim, po nalogu Agencije za zaštitu ličnih podataka, sistem je isključen dok se ne otklone uočeni nedostaci. Nakon otklanjanja nedostataka, koje je Agencija konstatovala, sistem je prešao u testni režim rada kako bi se utvrdilo da su nedostaci uspješno otklonjeni. Sada su nedostaci ispravljeni i stvoreni su svi preduslovi za korišćenje sistema”, tvrdi MUP.
Iz Agencije za zaštitu ličnih podataka (AZLP) su “Vijestima” odgovorili da će nakon obavljenog nadzora utvrditi da li je došlo do prekomjerne obrade podataka sistema video-nadzora na javnim površinama.
“AZLP će po predmetnom pitanju izvršiti nadzor i utvrditi činjenično stanje, da li je došlo do prekomjerne obrade podataka u konkretnom slučaju i o tome obavijestiti javnost”, navodi AZLP.
Ministar unutrašnjih poslova Filip Adžić prošle je sedmice saopštio da je “moćan alat za sigurnost građana stavljen u funkciju”.
“Sistem Podgorica, Bar, Budva predstavlja moćan alat čija je primarna svrha očuvanje sigurnosti i zaštita građana. Koristeći napredne tehnologije, koje omogućavaju neprekidno praćenje javnih površina, što značajno doprinosi prevenciji i rješavanju kriminalnih aktivnosti”, naveo je Adžić.
MUP je naveo da su tokom obuke službenika za korišćenje sistema, u testnom režimu rada, bilo moguće prikupiti operativne podatke.
Još u ljeto 2020. godine tadašnji gradonačelnik Podgorice Ivan Vuković i bivši ministar unutrašnjih poslova Mevludin Nuhodžić otvorili su Operativni centar za video nadzor u Podgorici, kada je saopšteno da će Glavni grad biti pokriven sa 270 kamera na 35 lokacija.
MUP nije precizno odgovorio “Vijestima” da li je i u kojem periodu za protekle tri godine sistem video-nadzora u Podgorici radio u punom kapacitetu, niti kada je isključen zbog negativnog izvještaja Agencije za zaštitu ličnih podataka.
Oni nijesu dostavili ni podatke, ukoliko su kamere ikada radile, da li su nekada pomogle policiji u otkrivanju krivičnih djela ili prekršaja...
Snimke čuvaju 30 dana
Agencija za zaštitu ličnih podataka još 2019. godine dala je saglasnost da se postave kamere, ali je dat i rok prema kojem MUP može najduže 30 dana koristi i čuvati snimke.
Izuzetak su “skinuti” video-zapisi, koji se koriste sve dok se ne okonča krivični ili prekršajni postupak, nakon čega se čuvaju za učinioce krivičnih djela tri godine, a za izvršioce prekršaja - godinu.
Video-zapisi, lični podaci, čuvaju se u elektronskom obliku na serverima u prostorijama Komandnog centra MUP-a, koji je proglašen za bezbjednosnu zonu...
MUP će prije puštanja u rad imati i obavezu da vidno istakne obavještenja na mjestima, gdje su postavljene kamere u gradovima, da se na tim pozicijama obavlja video-nadzor.
Tajna detalji iz tendera od pet miliona eura
Prema tenderskoj dokumentaciji, postavljanje video-nadzora u Podgorici, Budvi i Bar, koštao je oko pet miliona eura.
MUP nije odgovorio precizno “Vijestima” o kojoj se sumi radi, već su naveli da se “radi o višemilionskom projektu koji će imati brojne benefite”...
Tenderskom dokumentacijom, zbog tajnosti postupka, nikada nije objelodanjeno koliko opreme je trebalo da se nabavi za projekat, kao ni kakve su tehničke karakteristike tražene tokom postupka nabavke.
“Dio tenderske dokumentacije koji se odnosi na tehničke karakteristike ili specifikacije predmeta javne nabavke sadrži tajne podatke... i izjavu ovlašćenog lica zainteresovanog lica da će preuzeti dio tenderske dokumentacije biti čuvan i štićen u skladu sa Zakonom o tajnosti podataka”, pisalo je u tekstu tendera.
( Biljana Nikolić )