10 najpoznatijih vještica u istoriji filma

Od kada postoje jezive priče, najveći simbol za strah i zlo jesu vještice. One su obično okružene misterijom i magijom, a često se razlikuju po karakteru: ima zlokobnih, a i dobronamjernih, koliko i mizernih, a i moćnih. Njihove priče su raznolike i fascinirajuće, a samim time privlače pažnju publike širom svijeta.

Od klasičnih vještica sa zelenkastom kožom i kukastim nosevima, prekrivenih čirevima i bradavicama do očaravajuće privlačnih i modernih vještica kao što su Sabrina i Grimizna vještica u Marvelovim franšizama koje vrijede više milijardi dolara. Dok su se raniji prikazi vještica često oslanjali na zlobne žene sa crnim moćima, novija slika odražava promjenu društvenih pogleda i obaranje tradicionalnih priča i očekivanja.

Uloga vještica nije prisutna samo u horor filmovima, one se takođe pojavljuju i u različitim dramama, komedijama, romansama kao neka vrsta alegorije na raznovrsne teme kao što su: strah od nepoznatog, čežnja za autoritetom, ili čak kao simbol ženstvenosti i nezavisnosti.

Od klasičnih crtanih filmova preko savremenih umjetničkih remek-djela i tehnikolornih fantazija do današnjih blokbastera, novinari “faroutmagazine” izdvojili su deset najboljih vještica koje su ostavile vječiti trag u svjetskim ekranima.

10. Ilejn Parks, “The Love Witch” (Ana Biler, 2016)

Nezavisna filmska senzacija “The Love Witch” od Ane Biler je komedija horor film koji odaje počast kinematografiji 60-ih i živahnoj tehnikolor estetici tog vremena. Iako je cijenjena u određenim krugovima, “The Love Witch” i izvedba glavne glumice Samante Robinson nikada nisu dobili priznanje koje zaslužuju, budući da su veoma dobro prenijeli publiku u taj vremenski period.

“The Love Witch” je priča o vještici koja zaljubljuje u sebe muškarce pomoću pjesama. Ovaj film prikazuje čarobnjaštvo onakvim, kakvo treba da bude u jednom filmu.

9. Sestre Senderson, “Hocus Pocus” (Keni Ortega, 1993)

Ovaj film je čisti prikaz svega strašnog, teatralnog i smiješnog, što je moglo da se pojavi samo u 90-im. Keni Ortega u ovom filmu govori priču o tinejdžeru koji se seli u Salem i, na Noć vještica, nesvjesno pali svijeću crnog plamena i aktivira decenijama staro prokletstvo koje oživljava zlobni, gnusni i urnebesni trio sestara Senderson.

Tri stotine godina nakon što su obješene u Salemu, Vinifred, Sara i Meri vraćaju se da unište grad 20. vijeka i isisaju duše djece. Film u to vrijeme nije dobio veliku popularnost, ali je ubrzo stekao kultni status i sljedbenike, i to s dobrim razlogom: divne i ikonične izvedbe Sare Džesike Parker, Bete Midler i Keti Nadžimi pružaju savršenu ravnotežu užasa i humora.

8. Majka Markos, “Suspiria” (Luka Gvadanjino, 2018)

Dok istoimeni original filma Darija Arđenta ostaje jedan od najznačajnijih u kanonu horora, imamo i preradu “Suspiria” njegovog kolege, talijanskog režisera Luke Gvadanjina, koji nam je pružio jednu od najmoćnijih vještica u kinematografiji. Radnja se odvija u prestižnoj Markos plesnoj akademiji, film slabašno prati verziju iz 1970-ih u kojoj nova studentkinja otkriva da je njena škola sjedište klana vještica.

Međutim, na kraju su nam pokazali Majku Markos, vješticu svih vještica. Tilda Svinton (koja takođe glumi Madam Blank i dr. Džozefa Klemperera) igra ulogu Markos koja je jedna ogromna figura; njeno golo tijelo prekriveno je čirevima, a na licu su joj sunčane naočare. Ona ostaje jedna od najistaknutijih i vizuelno najprimamljivijih vještica koje smo ikada vidjeli.

7. Kiki, “Kiki’s Delivery Service” (Hajao Mijazaki, 1989)

Prečesto, povezujemo vještice sa stravičnim stvorenjima koji rade crnu magiju, ali ko nam može bolje pokazati dobrotu u takvim zlim mađioničarima od Hajao Mijazakija? U svom filmu iz 1989. “Kiki's Delivery Service”, Mijazaki nas upoznaje sa glavnom vješticom Kiki, mladom djevojkom kojoj je teško da se pronađe u društvu sve dok ne shvati da može da koristiti svoju metlu kako bi letjela svugdje.

Kiki je jedna od najvećih Mijazakijevih protagonistkinja, potpuno šarmantna, ali i istinski intrigantna. Svakako, ovo je jedna od najvećih, najpametnijih i najčudesnijih Gibliovih priča.

6. Tri vještice, “The Tragedy of Macbeth” (Džoel Koen, 2021)

Neobičan film iz 2021. godine, Džoel Koenova Tragedija Magbeta imala je sve što je potrebno modernom klasiku, ali nikada nije stekla svoju publiku. Uz dobru igru Denzela Wašingtona i Fransesa Makdormanda, najprimamljiviji aspekt filma jeste nevjerojatan prikaz tri vještice, koje je odglumila Ketrin Hanter.

Dajući tajanstveni i natprirodni pogled na fantastične likove Šekspirovog komada, Koen je uokvirio tu priču sa savršenom umjetničkom preciznošću. Međutim, Hanterina izvedba i ekscentrična gluma triju vještica, prikazanih kao jedan entitet, očarala je gledaoce.

5. Profesorka Minerva Makgonagal, “Harry Potter” (Various, 2001-2011)

Kako da govorimo o vješticama, a da ne pomenemo višegodišnju franšizu koja je posvećena njima? Hari Poter je pun vještica i mađioničara, a prikaz običnih ljudi u filmu može se izbrojati na prstima jedne ruke. Dok bi mnogi pomislili da je Hermiona ta glavna vještica filma, mi ne bismo htjeli da zanemarimo stas i otmjenost profesorice Makgonagal.

Od Minervine uloge i cjelokupnog značaja u filmu do apsolutno legendarnog izvođenja Megi Smit, ona nije samo jedna od najvećih vještica filmske istorije, već i jedan od najčistijih i izvrsnih britanskih karaktera.

4. Zla kraljica, “Snow White and the Seven Dwarfs” (Dejvid Hend, 1937)

Jedan od najstarijih prikaza vještica u istoriji filma u isto vrijeme jeste i jedna od navjećih ikona. Diznijev prvi animacijski film, Snežana i sedam patuljaka, Volt Dizni spaja sa klasičnom pričom njemačkog folklora braće Grim na našim ekranima. Iako Snežana i sedam patuljaka nalaze se u centru priče, glavna zvijezda filma jeste Zla kraljica.

Ova prelijepa hladna tirana postala je glavni autoritet u državi jer se udala za kralja, a kasnije ga i ubila. Kada joj je magično ogledalo reklo da je najpoštenija osoba te zemlje Snežana, ćerka preminulog kralja, Zla kraljica pretvara se u vješticu sa ciljem da natjera princezu da pojede otrovanu jabuku. Lik ove kraljice postao je veoma uticajan u filmskom svijetu vještica, te se smatra prototipom svih budućih mađioničarki.

3. Zla vještica Zapada, “The Wizard of Oz” (Viktor Fleming, 1939)

Nijedna lista najvećih kinematografskih vještica svih vremena ne bi bila potpuna bez najpoznatije čarobnice crne magije, Zle vještice Zapada. Ova zelena vještica antagonistkinja je u jednom od najpoznatijih i najomiljenijih porodičnih filmova svih vremena- “The Wizard of Oz” Viktora Fleminga. Ovaj film je među prvima koji su uveli boju u filmsku produkciju.

Zla vještica ostaje jedna od najtrajnijih zlikovaca u kinematografiji, stalni trn u oku publike. Poznato je da je zelena šminka koja je korišćena na Zloj vještici bila nevjerojatno otrovna zbog sadržaja bakra, što je dovelo do toga da je glumica iza maske, Margaret Hemilton, postala veoma bolesna.

2. Vještica, “The Witch” (Robert Egers, 2015)

Jedna od najuticajnijih stvari koje je Robert Egers uradio tokom izbacanja svog prvog remek-djela jeste upozorenje publike na prisustvo vještice u hororu. Dok duboko ulazi u temu religijske histerije i rodne dinamike u 17. vijeku u Novoj Engleskoj, ovaj film odmah jasno prikazuje da fizička, opipljiva vještica vreba u blizini... i ona je zastrašujuća.

Od načina na koji je prikazana u početku filma, sa škripanjem i pucketanjem drveća u šumi, do prve slike nje kako se razbija, a posle razbija i bebu na svojoj metli, Egersova verzija vještice se oslanja na klasične konvencionalne slike, potkopava ih i stvara nove prikaze vještice kao jedne od najstrašnijih zlikovaca moderne kinematografije.

1. Vještica iz Blera, “The Blair Witch Project” (Eduardo Sančez, 1999)

Dok postoji dosta podijeljenih mišljenja oko filma Eduarda Sančeza i Danijela Mirika “The Blair Witch Project”, ne može se poreći da je film promijenio filmsku industriju zauvijek. Osim podsticanja snimanja filmova horor žanra, “The Blair Witch Project” takođe je odigrao ulogu pionira u snimanju nezavisnih filmova, dokazujući da je potrebna samo kamera i gomila posvećenih prijatelja da bi se napravio odličan film. Nije potrebno ogromno znanje ili blistavi efekti da bi se napravila najbolja filmska vještica svih vremena, čak iako nema njenog fizičkog entiteta.

Ono što čini ovaj film tako fantastičnim jeste njegova sposobnost da stvori takvu atmosferu punu straha i terora bez mnogo sastojaka, a to bi moderni horori zaista mogli preuzeti od njega. Baš zbog toga, što se ne može vidjeti, već samo osjetiti, stvara se ogromni osjećaj straha, a publika ima divlje mašte. Kako izgleda ta vještica? Da li je ona uopšte stvarna? Zadnja scena pokazuje da je nešto sigurno postojalo i da, šta god to bilo, nije vrijedilo tog užasa snimanja.

( Maja Eraković )