Izložba "Ćutanje kamena" u Budvi: Oslobađanje zarobljene forme

U završnici svog 31. izdanja, Grad teatar priredio je svojoj publici još jedan umjetnički događaj - izložbu skulptura autorke dr Rajke Bošković “Ćutanje kamena”, u saradnji sa Muzejom savremene umetnosti u Beogradu, koja je svečano otvorena u crkvi Santa Marija, u okviru Likovnog programa.

Kako je istakla Ljiljana Zeković, istoričarka umjetnosti i muzejski savjetnik u Narodnom muzeju Crne Gore koja je otvorila izložbu, sam naziv “Ćutanje kamena” kvalitativno mijenja naš perceptivni i spoznajni odnos prema predstvljenim radovima.

“Likovno-estetski utisak kao prvi neposredan kontakt sa ovim djelima uvodi nas u tajne vajarstva koje otkrivamo preko kamena - iskonske materije, stamene, tvrde, čvrste i prividno hladne, koja sama po sebi predstavlja tajanstveni univerzum u kojem vlada magija prividne tišine. Riječ je o materiji koja artističkim oblikovanjem dobija cjelovitost koju možemo izjednačiti sa svojstvima bitka po sebi.

Izložbu je osmislila dr Rajka Bošković, uvažena istoričarka umjetnosti i muzejski savjetnik u MSU u Beogradu, koja u pristupu skulpturskom djelu unosi notu poetskog nadahnuća i emotivnosti, verbalno oblikujući svoj dubinski formiran profesionalni stav sa posebnim osjećajem humanosti i topline. Njen odnos prema kamenu, kao i kod većine ljudi izniklih iz ovog crnogorskog krša, posjeduje jedinstvenu duhovnu, čulnu i spiritualnu vrijednost”, kazala je Zekovićeva. Umjetnici čije je skulpture Bošković izabrala za izložbu “Ćutanje kamena” su Vida Jocić, Jovan Kratohvil, Milun Vidić, Momčilo Krković, Nandor Glid, Jelena Jovanović, Nebojša Mitrić, Miodrag Damnjanović, Sava Sandić, Lojze Dolinar i Pavle Pavao Perić.

Zekovićeva je istakla da je izložba realizovana, odnosno predstavljena kroz tri cjeline - prva cjelina pod nazivom “Zemlja / kamen / tlo” ukazuje na kamen kao mogućnost oblikovanja tla; drugom “Tjelo / čovjek / dvoje” ističe se suštinsko svojstvo kamena - jezgrovitost i kompaktnost; dok se trećom cjelinom nazvanom “Lice / ličnost / lik” daje uvid u mogućnosti prikaza čovjeka na tri načina - kroz ličenje, karakter i tip ličnosti.

“Prezentacija izložbe u ovom ambijentu crkve Santa Marija podsjeća me na drevno vjerovanje da se neobrađen kamen spušta s neba, i izmijenjen se uzdiže prema njemu. Tako vidimo da hram mora da se radi od neobrađenog kamena, jer ga dlijeto skrnavi, isto tako ako čovjek na njega djeluje i on ga skrnavi, ali ako na njega djeluje nebeska, duhovna sila - obrađen kamen dobija prosvjetljenje božanske spoznaje. U ovom kontekstu, obrađeni kamen iz kojeg je iznikao ovaj sveti hram crkve Santa Marija i vajarska djela u kamenu iz kojeg su vješte ruke umjetnika oslobodile zarobljenu formu, predstavljaju plod uzvišene duhovnosti po mjeri čovjeka i Boga”, izjavila je Zekovićeva.

Saradnja Grad teatra i Muzeja savremene umetnosti iz Beograda

Brojnoj publici u crkvi Santa Marija obratila se i Milena Lubarda-Marojević, v.d. direktora Grad teatra, koja je istakla značaj da se upravo ovako reprezentativnom izložbom, prvom u regionu poslije njenog premijernog beogradskog izdanja, završi ovogodišnji festival. Ona je istakla i značaj prve institucionalne saradnje Grad teatra i Muzeja savremene umetnosti u Beogradu.

Izložba će biti otvorena do prvog septembra, a u crkvi Santa Marija juče je održan i stručni skup pod nazivom “O kamenu - vanvremenost i savremenost”, na kojem su, pored dr Rajke Bošković, govorili stručnjaci iz različitih oblasti, prije svega istorije i teorije umjetnosti, likovne i primijenjenih umjetnosti, kao i geologije i arheologije - mr Petar Vujošević, slikar, mozaičar (autor i osnivač Beogradskog festivala mozaika i Umjetničkog festivala Virski, Bar), dr Kristina Šarić (petrolog), dr Josip Šarić (arheolog), Zlatko Glamočak, slobodni umjetnik, Goran Čpajak, vajar.

Specijalni gost bio je crnogorski pjesnik Drago Mijović, koji je govorio stihove “O kamenu u vjekove”.

( Vuk Lajović )