Niko se nije sjetio Dana parlamentarizma

Prvi put u poslednjih nekoliko godina, Skupština Crne Gore juče nije obilježila 31. oktobar - “Dan parlamentarizma”, datum kada je 1906. godine na Cetinju konstituisana prva Narodna skupština Crne Gore.

Zašto taj datum nije obilježen i ove godine, juče nisu odgovorili ni novoimenovani predsjednik Parlamenta Andrija Mandić, ni iz službe za odnose s javnošću te institucije.

Skupština je prethodnih godina, uglavnom, taj datum obilježavala svečanostima na koje su pozivani predstavnici zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, diplomatskog kora, kao i zvanice iz javnog i kulturnog života Crne Gore. Organizovane su i izložbe fotografija u holu Parlamenta, posvećene tom važnom datumu.

Povodom 117 godina od uvođenja parlamentarizma u Crnoj Gori, juče nije oglasila nijedna politička partija.

Predstavnici stranaka su tokom i nakon izbora predsjednika Skupštine i izbora nove Vlade, u ponedjeljak i utorak, nerijetko pominjali parlamentarizam.. Tako je šef kluba Demokratske partije socijalista (DPS) poručio da je dan kada je Mandić izabran za čelnika Parlamenta “crni, tužni dan za crnogorski parlamentarizam”.

Miloš Konatar (URA) rekao je na plenumu da je Sporazumom koji je potpisala većina degradiran parlament Crne Gore.

“Predvidjeli ste formiranje visokog tijela – Kolegijum predsjednika stranaka i predsjednika klubova poslanika parlamentrane većine. U cilju očuvanja vlasti potpisinici se obavezuju da neće usvajati zakone koji nijesu usvojeni na kolegijumu? I vi ovako zamišljate parlamentarizam i demokratiju? Valjda je logično da kažete da nećete podržati nešto što nije u interesu građana”, kazao je Konatar.

Dan parlamentarizma u Crnoj Gori slavi se 31. oktobra, na dan kada je 1906. godine na Cetinju konstituisana prva Narodna skupština u Crnoj Gori. Takvu odluku donio je konsenzusom crnogorski parlament prije više od deceniju, kada je njime predsjedavao Ranko Krivokapić.

Skupština Crne Gore kao državni organ, u formalnom i materijalnom smislu, ustanovljena je Ustavom za Knjaževinu Crnu Goru iz decembra 1905. godine pod nazivom Narodna skupština, kao narodno predstavništvo i organ zakonodavne vlasti koju vrši sa Knjazom.

Kako se navodi na sajtu Skupštine, tada je ustanovljeno da je knjaževina Crna Gora nasljedna i ustavna monarhija, narodno predstavništvo je Narodna skupština, koja zamjenjuje dotadašnje narodne zborove, sastanke i vijeća u Crnoj Gori.

Tadašnjim Ustavom određeno je da se Narodna skupština sastoji od poslanika koje je narod slobodno izabrao i onih koji dolaze po položaju.

To su mitropolit crnogorsko-primorski, arcibiskup barski i primas srpski, muftija crnogorski, predsjednik i članovi Državnog savjeta, predsjednik Velikog suda, predsjednik Glavne državne kontrole i tri brigadira koje imenuje knjaz Gospodar.

Saglasno Ustavu za knjaževinu Crnu Goru, 7. jula 1906. godine donijet je Zakon o izborima narodnih poslanika po kojemu su održani izbori 27. septembra.

Na Cetinju je 31. oktobra u Zetskom domu konstituisana prva crnogorska Narodna skupština, pa je to dan početka parlamentarizma u Crnoj Gori.

( Željka Vučinić )