U „Port of Adriju” treba poslati SDT, a ne da tuže državu

"Global Ports", vlasnik barskih kontejnerskih terminala “Port of Adria” (POA), nema osnova da tuži državu jer su imali brojne privilegije, već bi Specijalno državno tužilaštvo (SDT) trebalo da preispita tu privatizaciju i njihovo poslovanje, smatraju predsjednici obje sindikalne organizacije Zoran Martinović i Ratko Stanisavljević u dopisu poslatom “Vijestima”.

Iz POA su prošle sedmice između ostalog saopštili “Vijestima” da je bivša Vlada iz 2018. godine omogućila Luci Bar i privatnim kompanijama da se bave pretovarom kontejnere i generalnih tereta iako je ugovorom o privatizaciji garantovano da će se samo oni baviti tim poslom.

“Naš vlasnik ‘Global Ports’ odlučiće da li će zbog toga da tuži državu. Bez rješavanja tog problema kompanija nema mogućnost da značajnije poveća zarade”, saopštili su tada iz “Port of Adrije”

Sindikalci, međutim, kažu da je država prilikom privatizacije Kontejnerskih terminala 2013. godine omogućila kupcu “Global Portsu” više privilegija - oprostila je milion eura koncesione naknade za prve tri godine, dozvolila naplatu od milion i po za upotrebu obale i lučkih saobraćajnica iako taj novac po zakonu pripada državi, dozvolila im je da prisvoje stambeni fond od 4,5 miliona, kao i da obavezne investicije predviđene ugovorom realizuju podizanjem kredita na teret kompanije, a ne unosom svježeg kapitala...

“Pitanje koje investitor postavlja javnosti Crne Gore, ali i predstavnicima sindikalnih organizacija da ako u startu ‘Port of Adria’ ima godišnju obavezu oko 24 puta veću od Luke Bar, da li uopšte ima smisla investirati, širiti posao i raditi samo za druge: državu i zaposlene”, jeste vrhunac cinizma. Naime pri dobijanju koncesije za obavljanje djelatnosti na području POA, investitor je, između ostalog, preuzeo i obavezu plaćanje koncesione naknade u iznosu od 0,5 miliona eura, a ne milion kako su netačno saopštili”, kazali su Martinović i Stanisavljević.

Onu su naveli i da je investitor morao biti upoznat “sa činjenicom da radnici u Crnoj Gori rade za platu, baš kao i radnici u Turskoj.

“Da podsjetimo javnost da za deset godina od privatizacije novi vlasnik nije povećao zarade radnicima ni za cent (menadžerima jeste više puta), nego je iste smanjio za 12% na početku pandemije korona virusom uz obrazloženje da je to učinjeno zbog smanjenog obima posla. Trenutno, prosječna zarada radnika u POA, kada se izuzmu plate menadžera je ispod 600 eura, što je za 200 eura manje u odnosu na crnogorski prosjek. Odgovor na pitanje zašto zaposleni nijesu tužili firmu za nepoštovnje kolektivnog ugovora, dok je država bila većinski vlasnik, naći ćete u stavu građanskog vijeća da su radnici izgubili spor za kolektivni ugovor 2014-2017, ali da imaju pravo da tuže kompaniju za period od 2009. do 2010. godine. Nakon tog tumačenja, zaposleni i penzioneri su pokrenuli tužbe radi ostvarivanja svojih zakonskih prava”, kazali su predstavnici sindikata.

Oni navode da javnost žele upoznati sa svim ustupcima i povoljnostima koje je bivša vlast omogućila novom vlasniku “Global Ports Holdingu” (GPH) od momenta kupovine većinskog paketa akcija.

“Oprostila je miliona eura koncesione naknade za prve tri godine. Dozvolila je naplatu od oko 1,5 miliona eura od korišćenja upotrebe obale i lučkih saobraćajnica, a koja, po zakonu, pripadaju državi. Pri prodaji ovog dijela luke nije uzela u obzir stambeni fond od 4,5 miliona eura koji je pripao novom vlasniku. Omogućila je GPH da sve ugovorom predviđene investicije, umjesto unosom svježeg kapitala u kompaniju, ostvare kreditnim zaduživanjem POA za 25 miliona eura i tako značajno ugroze tekuće poslovanje i likvidnost firme. GPH je većinski paket ovog dijela luke dobio za 8,1 miliona eura pa iz navedenih činjenica ispada da je ovaj dragulj crnogorske privrede praktično poklonjen novom vlasniku, a na štetu građana Crne Gore, a posebno na štetu zaposlenih u POA. I poslije svega, GPH razmišlja da tuži državu Crnu Goru?”, naveli su Martinović i Stanisavljević.

Oni kažu i da je iz svega navedenog jasno da ovdje ima dosta posla za SDT koji sa svojim timom treba da ispita kompletan proces ove sumnjive i nepotrebne privatizacije.

”Na kraju, motiv za organizovanje najavljenog generalnog štrajka u POA je isključivo ekonomske prirode. Radnici ovog preduzeća su lošom poslovnom politikom, nesposobnošću menadžmenta i nebrigom državnih organa koji je trebalo da nadgledaju sprovođenje ove loše privatizacije, praktično dovedeni do ruba egzistencije. Sada je kap prelila čašu i mi nećemo odustati od obustave rada sve do ispunjenja naših zahtjeva”, kazali su sindikalci.

Oni su 12. oktobra organizovali štrajk uozorenja uz zahtjev za povećanjem zarada za 40 odsto, a upravi dali rok od 30 dana da im odgovore.

Stav uprave o povećanju plata čekaju do 15. novembra

Iz sindikata navode da od organizovanja štrajka upozorenja prije 20 dana, nisu imali nastavak pregovore sa poslodavcem o njihovom zahtjevu za povećanje zarada za 40 odsto.

“Dobili smo samo poziv da u petak dođemo na predstavljanje finansijskog izvještaja i plana. I nezvanično nam je najavljeno da bi naredne sedmice trebalo u kompaniju da dođe predstavnik ‘Global Portsa’ zbog najavljenog štrajka. Rok od 30 dana koji smo ostavili za dogovor o povećanju zarada ističe 12. novembra, što je nedjelja, a zatim su 13. i 14. neradni dani, tako da ćemo najvjerovatnije 15. novembra donijeti odluku o radikalizaciji štrajka ako do tada ne budu ispunjeni uslovi o povećanju zarada”, kazao je “Vijestima” Martinović.

( Goran Kapor )