Rijeku Zetu još nema ko da čuva
Park prirode proglašen prije četiri godine, pred odbornicima u SO Danilovgrad nova odluka o osnivanju preduzeća koje će, zajedno sa Glavnim gradom, upravljati tim zaštićenim područjem
Glavni grad Podgorica i Opština Danilovgrad četiri godine od proglašenja Parka prirode rijeka Zeta, još nisu postigli i konačan dogovor o zajedničkom upravljanju, na šta ih obavezuje odluka o proglašenju tog zaštićenog područja.
To bi moglo biti promijenjeno nakon što odbornici u Skupštini opštine Danilovgrad usvoje Odluku o osnivanju Društva sa ograničenom odgovornošću “Park prirode rijeka Zeta”, koja je na dnevnom redu sjednice koja je počela prošle srijede.
To je ujedno i druga takva odluka - prethodna je imala dvije izmjene, a kako su “Vijestima” rekli iz danilovgradske Opštine, od njegovog osnivanja nisu se stekli i uslovi za realizaciju aktivnosti zbog kojih je preduzeće osnovano.
“Razlozi za to uključuju neslaganje pravnog okvira s važećim zakonodavstvom i donošenje novog Zakona o privrednim društvima”, kazali su redakciji.
Park prirode rijeka Zeta proglašen je u decembru 2019, kada je tadašnja Vlada donijela Odluku o proglašenju.
Odluka je i tada predviđala da se upravljanje tim parkom prirode povjeri privatnom društvu koje će osnovati Opština Danilovgrad i Glavni grad Podgorica.
“Kako je već poznato da se Park prirode rijeka Zeta nalazi na području dvije jedinice lokalne samouprave, a da plan upravljanja donosi Ministarstvo, a priprema upravljač, s tim u vezi podloga plana upravljanja Parkom prirode rijeka Zeta je izrađena, ali plan ne može biti završen prije nego se formira zajednički upravljač, kako bi se usaglasili stavovi svih zbog kompleksnosti u budućem upravljanju”, kazali su “Vijestima” iz Opštine Danilovgrad prije nekoliko dana.
Kako su dodali, nemoguće je bilo organizovati i druge aktivnosti koje su u nadležnosti upravljača, “jer zajedničko preduzeće još nije osnovano”.
Do osnivanja zajedničkog preduzeća, kako su kazali iz danilovgradske Opštine, Sekretarijat za urbanizam i zaštitu životne sredine pruža informacije zainteresovanim stranama i lokalnim akterima Parka prirode rijeka Zeta o mogućnostima i ograničenjima u okviru zona zaštićenog područja.
“Takođe na neposredan način, u razgovorima sa strankama svakodnevno, službenici ističu teme koje se tiču vrijednosti parka, benefitima koje može donijeti i na koji način, predstavljanje primjera dobre prakse u regionu”, rekli su “Vijestima”.
Dodaju i da je urađen lokalni akcioni plan za biodiverzitet, kojim su definisane prijetnje i stresovi vrijednih prirodnih staništa i rješenja za njihovo prevazilaženje.
“Kroz isti je urađen i širi konsultativni proces kroz koji su izvedeni zaključci za prioritetne probleme, što će budućem upravljaču koristiti za upravljanje kroz participativan pristup”, rekli su “Vijestima”.
Na pitanje o granicama parka, iz Opštine Danilovgrad rekli su da, iako obilježavanje “nije sprovedeno u predviđenom roku, to ne dovodi u pitanje validnost granica Parka”.
Do osnivanja zajedničkog preduzeća, kako su kazali “Vijestima” iz PG biroa, o dijelu Parka na teritoriji Glavnog grada brine Agencija za upravljanje zaštićenim područjima Podgorice.
Kako su objasnili, i kad bude osnovano zajedničko preduzeće, ono bi, sporazumno, upravljalo sa Agencijom za zaštićena područja glavnog grada.
“Takođe, Glavni grad je prema nadležnom Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma inicirao zabranu gradnje objekata u II zoni zaštićenog područja. S tim u vezi, Vlada Crne Gore je u oktobru 2020. donijela Odluku o izradi izmjena i dopuna Prostorno-urbanističkog plana Glavnog grada Podgorice, kojom je zabranjena gradnja u toj zoni”, rekli su iz PG biroa.
Kazali su i da rendžeri Agencije “u kontinuitetu obilaze zaštićeno prirodno dobro na teritoriji Podgorice, u cilju evidentiranja stanja i upoznavanja nadležnih inspekcija za uočenim radnjama čije vršenje nije dozvoljeno u parku prirode”.
“Nakon finalizovanja procedure uspostavljanja upravljača, isti će izvršiti obilježavanje granice, uz napomenu da su granice definisane studijom zaštite, odnosno odlukom o proglašenju donijetom na osnovu studije. Takođe, prilikom izdavanja urbanističko-tehničkih uslova za lokacije koje se nalaze u zahvatu parka prirode, uzimaju se u obzir granice odnosno pripadnost istih zaštićenom prirodnom području”, rekli su iz PG biroa.
Kako su rekli, Zakon o zaštiti prirode predviđa da upravljač izrađuje petogodišnji plan upravljanja, na osnovu kojeg se izrađuju godišnji programi upravljanja.
“U prethodnom periodu, uz podršku međunarodne ekološke organizacije The Nature Conservancy, izrađena je osnova za plan upravljanja za ovo zaštićeno područje, koji će biti finalizovan nakon usvajanja Odluke o osnivanju i dostavljen nadležnom ministarstvu na usvajanje”, rekli su iz Glavnog grada.
U tekstu odluke o osnivanju zajedničkog preduzeća koje će upravljati Parkom prirode rijeka Zeta, sjedište društva biće u Danilovgradu.
Obaveze tog preduzeća su, pored ostalog, da predlaže i sprovodi plan upravljanja, organizuje službu zaštite, donosi finansijski plan zaštite i razvoja, čuva, unapređuje i promoviše Park prirode, obilježava područje Parka, obezbjeđuje održivo korišćenje prirodnih resursa...
Prema odluci, preduzeće se finansira iz budžeta osnivača, donacija, naknada...
Naknade se plaćaju za ulazak u zaštićeno prirodno dobro, pružanje usluga posjetiocima (korišćenje vodiča, razgledanje pirodnjačke zbirke, parkiranje, kampovanje...), ugostiteljske, prodajne, smještajne i infrastrukturne objekte (restorane, bungalove, korišćenje znaka zaštićenog prirodnog dobra, organizovano posmatranje divljih životinja, snimanje igranih i komercijalnih filmova, spotova i reklama, iznajmljivanje čamaca, kajaka i bicikala...
Sredstva se, takođe, mogu obezbijediti i iz budžeta Crne Gore.
Sjednica SO Danilovgrad biće nastavljena u četvrtak.
( Damira Kalač )