Pljevljaci će se i ove zime gušiti u smogu

Odlaganje toplifikacije Pljevalja za godinu je neodgovorno i neprihvatljivo Pljevaljacima, koji su i ovu grejnu sezonu dočekali sa prekoračenjima, zagađujućih materija u vazduhu.

To smatra predsjednik Ekološkog društva “Breznica” MIlorad Mitrović, koji kaže da nadležni o ekološkoj situaciji u Pljevljima počnu da govore tek kada se izmjeri prekoračenje zagađujućih materija u vazduhu.

Sezona grijanja u Pljevljima već je počela sa prvim hladnijim danima, a prethodnih dana instrumenti Agencije za zaštitu životne sredine izmjerili su su satna prekoračenja PM 10 čestica i do četiri puta veće od dozvoljenih dnevnih koncetracija. Uočena su i znatna prekoračenja koncentracije sumpor dioksida u vazduha.

“Zgrožen sam odnosom dosadašnjih vlasti. Oni su svi obećavali da će nešto uraditi, a niko ništa nije konkretno uradio. Pogledajte prekoračenja sumpor dioksida. Niko glave ne okreće, a kamoli da nešto uradi da bi se stanje popravilo “, kazao je Mitrović “Vijestima”.

On navodi da ne očekuje ništa po ovom pitanju ni od nove vlasti, jer su se i prethodne na isti način odnosile prema Pljevljima.

Premijer Milojko Spajić nedavno je, tokom radne posjete Pljevljima, kazao da se dugo iščekivana toplifikacija Pljevalja odlaže za godinu.

“Govorilo se da se toplifikacija Pljevalja završi do kraja 2024. godine, ali u tom slučaju ne bi mogli da ispune neke dodatne radove koji su u planu. Ti dodatni radovi dodatno smanjuju emisiju gasova i dodatno smanjuju zagađenje i povećavaju efikasnost TE i rentabilnost elektrane. Tako da je negdje odluka bila da se do kraja 2025. završi i rekonstrukcija i toplifikacija”, rekao je Spajić.

I ministar urbanizma prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine Janko Odović, kazao je da će rad 44. Vlade “što se tiče Pljevalja biti usmjeren na ekologiju jer imamo katastrofalne pokazatelje obolijevanja od kancera”.

I direktorica Centra za klimatske promjene Univerziteta Donja Gorica Ivana Vojinović smatra da su Pljevljaci i ovu grejnu sezonu dočekali u “istoj ekološkoj slici atmosferskog zagađenja kao i svih prethodnih godina”.

I za nju odlaganje toplifikacije nije dobra vijest ni za Pljevlja ni za Crnu Goru.

“Prema informacijama sa kojim raspolažem u proteklih godinu ništa nije urađeno na poboljšanju vazduha u Pljevljima, a prije svega mislim da nije donijeta nacionalna strategija u oblasti upravljanja kvalitetom vazduha. Ulazimo u četvrtu godinu da nismo donijeli nacionalnu strategiju i imamo oštre kritike Evropske komisije u izvještaju gdje je konstatovano da nikakav napredak u oblasti kvaliteta vazduha nije ostvare i kao broj 1 je apostrofirano da CG nije donijela Nacionalnu strategiju”, rekla je Vojinović gostujući na TV Vijesti.

Strategija bi, ističe ona, trebalo da postavi sistemski okvir upravljanja kvalitetom vazduha, a ne kao do sada da se to radi stihijski.

Lidija Šćepanović iz Agencije za zaštitu životne sredine kazala je da podaci sa mjernih stanica pokazuju da je u novembru bilo satnih prekoračenja PM čestica u vazduhu, ali da to nisu bila “neka ogromna prekoračenja”.

Ona je istakla da meteorološki uslovi imaju izuzetan uticaj na kvalitet vazduha, koji se pogoršava sa početkom grejne sezone.

“U oktobru je kvalitet vazduha je bio na solidnom nivou, imali smo samo jedan dan u Pljevljima prekoračenje srednje koncentracije PM čestica. U oktobru prošle godine imali smo u Pljevljima 18 dana prekoračenje”, rekla je Šćepanović.

Istakla je da su prošle godine u Pljevljima bila 124 dana sa prekoračenjem dnevnih koncentracija praškastih materija.

Kazala je i da se enormno zagađenje vazduha koji je registrovan u Pljevljima početkom ove godine, može ponoviti tokom ove grejne sezone.

“Kratkoročne mjere u velikoj mjeri su implementirane i one su dovele da smo 2012. godine imali 217 prekoračenja da bi to 2020. bilo od 100 do 120. To znači da su kratkoročne mjere dale određeni rezultat. Ali dok ne dođe do pune realizacije toplifikacije Pljevalja i ekološke rekonstrukcije Termoelektrane, ne možemo govoriti o poboljšanju kvaliteta vazduha. I kad se odradi toplifikacija vidjećemo u kojoj će mjeri doći do poboljšanja kvaliteta vazduha jer toplifikacijom nije predviđeno uvezivanje svih individualnih ložišta”, rekla je Šćepanović i dodala da se upotreba uglja kao energenta mora eliminisati u narednom periodu.

Ona je kazala i da treba da se radi na edukaciji građana o tome kako mogu doprinijeti smanjenju zagađenja vazduha kroz upotrebu ekološki prihvatljivih govora.

U oktobru 2019. donijeta odluka kojom je Opštini Pljevlja omogućena naplata ekološke naknade od najvećih zagađivača Rudnika uglja, Termoelektrane Pljevlja i Rudnika olova i cinka Šuplja stijena.

“Po tom osnovu Opština godišnje prihoduje između dva i tri miliona, a ta sredstva se isključivo moraju koristiti za zaštitu životne sredine. To nisu mala finansijska sredstva koja su već do sada morala da budu investirana u ekološke projekte. Treba vidjeti da li su ta sredstva utrošena u namjenske svrhe”, rekla je Vojinović, koja je bila i pomoćnica ministra održivog razvoja i turizma, odnosno generalna direktorica Direktorata za životnu sredinu u tri mandata Vlade.

Opština Pljevlja već nekoliko godina preko pet miliona eura koji su naplaćeni po osnovu naknade od najvećih zagađivača nije u stanju da potroši, iako ima brojne ekološke probleme.

Mitrović: Oslobodite građane plaćanja struje

Za Mitrovića je odlaganje toplifikacije “nepodnošljivo jer ne vidi dobru namjeru da se na ozbiljan način rješava problem zagađenja vazduha. On je pozvao Vladu i premijera Spajića, koji je i sam tokom odrastanja u Pljevljima udisao zagađen pljevaljski vazduh, da građane oslobodi plaćanja struje tokom grejne sezone, s obzirom na to da je za godinu odložio toplifikaciju grada.

“Što se tiče samog kvaliteta vazduha u Pljevljima, imamo i dalje 120 dana sa prekoračenjima štetnih materija u vazduhu, što je zabrinjavajuće. Prvo smo imali kada je Termoelektrana u pitanju da joj je odobreno 20.000 sati da radi bez ekološke rekonstrukcije, a kada je te sate potrošila, umjesto da se zatvori, oni su nastavili da proizvode struju. Ekološka rekonstrukcija kasni. Mi sumnjamo u sve ovo šta će se dešavati, jer ovo mora da se rješava na ozbiljniji način nego sada. Do tada građane oslobodite plaćanja struje, kako bi mnogi od njih umjesto na ugalj svoje stanove zagrijavali uz pomoć električne energije”, rekao je Mitrović i podsjetio da Termoelektrana dnevno proizvede struje u vrijednosti od preko pola miliona eura.

( Goran Malidžan )