"Sava Eco" kupi smeće iz mora ploveći na baterije i energiju sunca

Nakon što su dan ranije u sklopu 3. Međunarodne naučne konferencije iz oblasti pomorskih nauka Kotor International Maritime Conference – KIMC 2023 predstavili svoj projekat autonomnog katamarana na solarni pogon “Sava ECO”, studenti katedre za brodogradnju Mašinskog fakulteta iz Beograda predvođeni profesorima dr Nikolom Momčilovićem i dr Milanom Kalajdžićem, su u akvatorijumu pred zgradom Pomorskog fakulteta Crne Gore u Kotoru, upriličili i demonstracionu vožnju ovog plovila namijenjenog za sakupljanje plutajućeg čvrstog optrada sa površine mora, rijeka i jezera.

Malo, daljinski upravljano dvotrupno plovilo dugo 2,5 i široko 1,6 metara, pogonjeno je sa dva elektromotora snage po 400 wati i opremljeno je palubim solarnim panelom koji dopunjava baterije.

Katamaran između svoja dva trupa poludeplasmanske forme, ima demontažnu korpu sa mrežom u koju ovaj brodić dok se kreće po vodi, kupi sav čvrsti otpad na koji naiđe. Plovilo je konstruisano tako da ima odlične manevarrske karakteristike što mu omogućavaju dva propelera u okretnim sapnicama, pa se maltene može u mjestu okrenuti za 360 stepeni. Maksimalna brzina plovidbe je 10 čvorova, dok brzina u režimu sakupljanja otpada kada korpa ovješena između dva trupa i otpad sakupljen u njoj prave veliki hidrodinamički otpor, iznosi oko 3 čvora. Automonija plovidbe je tri sata, odnosno dva sata u režimu sakupljanja otpada.

Plovilo su konstruisali i izradili student Katedre za brodogradnju Mašinskog fakulteta u Beogradu Nikola Čavor, Ivana Nedeljković, Sima Topalović, Lav Vukotić, Dragoljub Đurović, Mateja Jocić, Jovan Stanković i Veljko Perović.

Jedan od njihovih profesora, dr Milan Kaladžić okupljenima na ponti ispred Fakulteta za pomorstvo gdje je katamaran “Saca Eco” juče porinut i u praksi prikazane negove mogućnosti, kazao je da koren ovog projekta datira iz 2017. kada je Katedra za brodogradnju MF Beograd pozvana da učestvuje u velikom međunarodnmom tamičenju Hydrocontest, pa je iz želje da se uradi nešto van uobičajenog i iz entuzijazma studenata i profesora, kroz vannanstavne aktivnosti pristupljeno konstruisanju plovila za učešće u tom takmičenju na kome su nastupala neka od najrenomiranijih svjetskih univerzitetskih i fakultetskih imena iz oblasti brodogradnje, pomorstva i tehnike.

U naredne tri godine takmičenja i učešća na Hydrocontestu u čijem je fokusu bila energetska efikasnost, tim stidenata i profesora Katedre za brodogradnju MF Beograd je konstruuisano i napravio plovila koja su do kraja postojanja ovog takmičenja 2019.godine, osvojila po jedno prvo, drugo mjesto i treće mjesto u raznim kategorijama, te jedno četvrto mjesto, iako je taj njihov brod bio najbrži, ali je imao tehnički peh sa povezivanjem elektrobaterije.

“U konkurenciji čak 32 univerziteta sa 250 studenata i profesotra iz cijelog svijeta, u striktnim propozicijama gdje svi dobijete isti elektromotor i istu bateriju, gdje vi u dimenzijama koje su vam svima isto određene morate konstruisati i optimizovati brod sa stranovišta hidrodinamike, mi smo postigli zaista veliki uspjeh a što je našim studentima omogućilo da nastave graditi karijere i kod nekih od najzvučnijih imena u svjetskoj brodogradnji”, kazao je profesor Kalajdžić.

Studenti Katedre za brodogradnju među kojima je veliki broj njih iz Boke Kotorske, nastavio je nakon toga da se takmiči na novom i još izazovnijem međunarodnom takmičenju Solar Boat Challenge u Monaku gdje se pored najboljih fakulteta, takmiči i sama industrija, odnosno konstruktosrki timovi velikih proizvođača i brodogradilišta. Sa vrlo limitiranim budžetom i mogućnostima daleko manjim od mnogo bogatije konkurencije, studenti Katedre za brodogradnju uz podršklu profesora, napravili su elektro-katamaran “Sava ECO” koji je pobrao veliku pažnju jer ispunjava tražene kriterijume održivosti, efikasnosti i ekološke osviještenosti. Osim za aktuelnu namjenu sakupljanja otpada sa vodenih povrđina, koncept ovog plovila koje je modularnog dizajna, omogućava da se ono ubuduće koristi i u razne druge svrhe poput hidrografskih premjera i sličnog.

“Sledeći korak u razvoju ove za sada, test-platforme je da se samo plovilo i “opameti”, odnosno da primjenom vještačke inteligencije i adekvatnih senzora koji će na njemu biti ugrađeni, ovaj katamaran uskoro pretvori u zaista potpuno autonomno plovilo koje će svoju misiju moći da obavlja bez učeščća ljudskog faktora.”- istakao je Kalajdžić “Meni je ovaj projekat izuzetno koristio u praktičnije svrhe da se teorijsko znanje stečeno na fakulteu pretoči u praktični primjer. Kod ovog plovila trebalo je riješiti niz specifičnih zahtjeva, posebno sa stanovišta upravljivosti jer je ono projektovano za prvenstveno, operacije na rijeci Savi gdje je izazovno za tako malo plovilo da pri roku rijeke, manevrišete plovilom i pozicionirate ga da adekvatno kupi otpad”, istakao je Nikola Čavor, mladi Tivčanin koji je jedan od najboljih studenata brodogradnje u Beogradu.

Bokelji uvijek bili odlični inženjeri i brodograditelji

“Ideja iza ove prezentacije je bila da se uspostavi što intenzivnija međusobna komunikacija naših studenata sa Katedre za brodogradnju u Beogradu i studenata Pomorskog fakulteta u Kotoru. Svako od nas gleda brod sa svog stanovišta pa ovim nastojimo da i jedne i druge okuražimo i upoznamo sa vannastavnim aktivostima u kojima mogu da učestvuju. Imamo puno naših mladih ljudi iz Boke koji studiraju ili su diplomirali na Katedri za brodogradnju u Beogradu te su u međuvremenu stekli i zavidan stručni renome radeći za neka od najvećih imena u svjetskoj brodogradnji. Konkretno u ovom timu koji stoji iza ovog projekta imamo skoro polovinu studenata iz Boke, pa smatram da je jako dobro da naši i studenti Pomorskog fakulteta iz Kotora više druže, kontaktiraju, razmjenjuju znanja i mišljenja jer i jedni i drugi, na kraju žele isto- dobar i siguran brod.”- kazao je dr Nikola Momčilović, Tivćanin koji je redovni profesor na oba fakulteta.

( Siniša Luković )