Zaštitnik ljudskih prava i sloboda preporučio UIKS-u: Veći lični prostor za pritvorenike

Zaštitnik ljudskih prava i sloboda preporučio je Upravi za izvršenje krivičnih sankcija da broj kreveta u sobama upodobi u odnosu na kvadraturu, a u skladu sa standardima Evropskog komiteta za sprečavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja i domaćim Pravilnikom.

Zaštitnik je, postupajući po žalbi jednog od pritvorenika i tokom obilaska UIKS-a, utvrdio da se u jednoj od soba nalazilo devet osoba, dok je lični prostor po pritvoreniku iznosio 2,72 metra kvadratna.

“U razgovoru sa predstavnicima institucije Zaštitnika, podnosilac pritužbe je iznio navode u kojima se žali na prenatrpanost sobe u kojoj se trenutno nalazi... Zaštitnik je ustanovio da se u sobi sa 10 kreveta nalazi 9 lica. Takođe, utvrđeno je da je soba ukupne površine oko 24,5 metara kvadratnih, ne uključujući sanitarni čvor. Zaštitnik zapaža da, uzimajući u obzir da se u tom momentu nalazilo devet lica u sobi, lični prostor po jednom pritvoreniku iznosi oko 2,72 metra kvadratna, uključujući u taj prostor namještaj koji se nalazi u sobi, a koji je neophodan radi svakodnevnog funkcionisanja pritvorenika”, navodi se u mišljenju koji potpisuje zamjenica zaštitnika Mirjana Radović.

Zaštitnik podsjeća da je minimalni standard Evropskog komiteta (CPT), koji za minimum životnog prostora koji zatvoreniku treba dodijeliti u ćeliji propisuje šest kvadrata životnog prostora u višekrevetnim sobama.

“Zaštitnik je više puta utvrđivao prenatrpanost Istražnog zatvora, iz kojeg razloga nije bilo moguće da se pritvorenicima obezbijedi šetnja od dva sata kako je to propisano članom 31 Pravilnika o bližem načinu izvršavanja pritvora”, piše u mišljenju.

Pritvorenik se, u pritužbi, žalio i na to da su mu, postupanjem UIKS-a, povrijeđena ljudska prava i to pravo na liječenje. Žalio se i da mu ne dozvoljavaju da zadrži tablete za visoki krvni pritisak i da mu je ukazano da nije dozvoljeno zadržavanje terapije u sobama zbog zloupotreba i neadekvatnog korišćenja, već da je dijeli medicinski tehničar uz pratnju službenika obezbjeđenja.

“Zaštitnik podsjeća na Uputstvo o zdravstvenoj zaštiti zatvorenika (zatvorenika i pritvorenika) koji propisuje da dijeljenje peroralne i prenteralne terapije vrši dežurni medicinski tehničar u organizacionim jedinicama UIKS-a po prethodno utvrđenom redosljedu, a na osnovu terapijske liste. Dakle, mogućnost da pritvorenik kod sebe zadrži terapiju u sobi nije predviđena podzakonskim aktima koje u UIKS-u primjenjuju”, navodi se u mišljenju.

Piše i da je uvidom u medicinsku dokumentaciju utvrđeno da podnosilac pritužbe dobija terapiju ujutru i uveče, u tačno određeno vrijeme.

“Na osnovu sprovedenog ispitnog postupka, Zaštitnik je neosporno utvrdio da je soba prilikom obilaska predstavnika institucije Zaštitnika, u kojoj boravi podnosilac pritužbe bila prenatrpana kada je u pitanju lični prostor pritvorenika. Međutim, Zaštitnik podsjeća i na činjenicu da je soba nakon određenog perioda, bila rasterećena manjim brojem lica u istoj, da je podnosiocu pritužbe bilo ponuđeno da bude premješten u drugu sobu sa manjim brojem lica, koji je tu mogućnost odbio, naglasivši da je zadovoljan sobom u kojoj boravi odnosno da je smanjen broj lica u prostoriji”, zaključuje se, između ostalog, u mišljenju.

( Ana Komatina )