Žalbe usvajaju, Bevenja u pritvoru

Ustavni sud dva puta je utvrdio da je Marijanu Bevenji odlukom o produženju pritvora povrijeđeno pravo na slobodu, a Apelacioni sud je za 11 sedmica donio 12 ukidnih rješenja, ali je uprkos tome taj optuženi i dalje u Istražnom zatvoru.

Jedan od njegovih branilaca, advokat Miroje Jovanović, kazao je “Vijestima” da Viši sud uprkos 14 ukidnih rješenja, donosi iste odluke: “I to zbog činjenice da posjeduje stan u Beogradu i srbijansku ličnu kartu za strance, koju je sam predao istražiteljima”.

Bevenja je uhapšen u aprilu 2022. godine zbog sumnje da je dio kriminalne grupe koju je formirao Miloš Medenica, a koja se bavila krijumčarenjem cigareta.

“Ustavni sud je najprije donio dvije odluke u korist Marijana Bevenje, a Apelacioni sud je od 22. septembra do 8. decembra donio ukupno 12 rješenja kojim se ukidaju pritvorska rješenja Višeg suda u odnosu na Bevenju. U prosjeku, jednom sedmično Apelacioni ukida rješenja Višeg suda, a Viši sud odbija da pusti Bevenju da se brani sa slobode”, kazao je Jovanović.

Advokat ističe da je razloge Višeg suda u Podgorici, kojim pokušava da opravda pritvor, u dva navrata odbacio Ustavni sud, a 12 puta Apelacioni sud.

“Sve zajedno, 14 puta su nadređene instance upozravale Viši sud u Podgorici na nepravilno postupanje u ovom slučaju. Struka i javnost treba da se zapitaju kako se dozvolilo da se nekoliko sudija Višeg suda u Podgorici poigrava sudbinom jednog čovjeka. Predsjednik Višeg suda u Podgorici je odbio da iz daljeg postupanja izuzme sudije koje su donosile ova ukinuta rješenja, sa obrazloženjem koje zaista ne zaslužuje ništa osim stručnog prezira. U konkretnom slučaju radi se o neslavnom evropskom rekordu Višeg suda u Podgorici i taj neslavan rekord, ali bukvalno zaista rekord, nanosi štetu i Bevenji i njegovoj porodici. Ukratko, žalbe se usvajaju, a čovjek ostaje u pritvoru, i tako 12 puta za 11 sedmica, pa se postavlja pitanje da li je žalba u Crnoj Gori djelotvoran pravni lijek. Sudeći po ovom slučaju, žalba nije djelotvoran pravni lijek u Crnoj Gori”, rekao je Jovanović.

U odlukama Ustavnog suda, piše da određivanje pritvora tokom trajanja postupka - zbog postojanja opasnosti od bjekstva ima preventivni karakter sprečavanja bjekstva osobe za koju postoji osnovana sumnja da je počinila neko krivično djelo i da se primjenjuje samo kada sud najprije utvrdi postojanje činjenica iz kojih proizilazi konkretna i predvidiva bojazan od bjekstva:

“Uvjerenje suda o postojanju opasnosti od bjekstva mora da proizilazi iz ‘posebnih okolnosti’ vezanih za konkretan slučaj i osobu. Rješenje o određivanju ili produženju pritvora u toku trajanja krivičnog postupka, zbog postojanja ove okolnosti, mora biti obrazloženo razlozima koji dalju primjenu pritvora u istrazi čine opravdanom i nužnom”, piše u odluci Ustavnog suda.

Dodaje se i da je ocjena Ustavnog suda da je Apelacioni sud propustio da postupi u skladu sa navedenim standardom, u konkretnom postupku ispitivanja osnovanosti produženja pritvora.

“Naime, nije dovolino samo pozivanje na razloge iz prethodinih rešenja o produženju pritvora podnosiocu ustavne žalbe kroz navode ‘da isti posjeduje ličnu kartu za strance izdatu od MUP-a Srbije, a koja mu je privremeno oduzeta pretresom stana i drugih prostorija, te da posjeduje nepokretnosti u Beogradu’, i po nalaženju ovog suda pravilan zaključak prvostepenog suda da navedene okolnosti u svojoj ukupnosti ukazuju na opravdanu bojazan da bi se okrivljeni, u slučaju da se nađe na slobodi, dao u bjekstvo, na koji način bi ometao dalje vođenje krivičnog postuka’, već se prilikom svakog novog produzenja pritvora, mora utvrditi postojanje konkretnih okolnosti, koje nesumnjivo ukazuju da postoje zakonski razlozi i osnov za dalje zadržavanje lica u pritvoru”, piše u odluci tog suda.

Dodaje se da, po ocjeni tog suda, redovni sudovi u obrazloženju svojih odluka nijesu dali ustavno-pravno prihvatijivo obrazloženje u pogledu činjenice da je podnosilac ličnu kartu za strance, izdatu od strane MUP-a Srbije, predao organima gonenja: “Odnosno da je više nema kod sebe, te je nejasno kako bi je onda mogao koristiti za slučaj da se da u bjekstvo, te da je podnosilac sam, prilikom iznošenja odbrane, ukazao da posjeduje stan u Beogradu. Iz navedenog proizilazi, da organima gonjenja ne bi bila nepoznata njegova adresa, sve i da se isti nakon izlaska iz pritvora ne odazove pozivu suda, odnosno da u bjekstvo i skriva u svom stanu u Beogradu”.

Apelacioni paušalno o porodičnim prilikama

Ustavni sud ukazao je i da proizilazi da se Apelacioni sud samo paušalno osvrnuo na navode žalbe branioca okrivljenog u pogledu ličnih i porodičnih prilika Bevenje, te da nije na valjan i ustavnopravno prihvatijiv način obrazložio zbog čega one nijesu od uticaja na drugačiju odluku suda.

“Ovo posebno jer je podnosilac žalbe oženjen i ima troje maloljetne djece i nije osuđivan, a koje okolnosti se, shodno praksi ovog i Evropskog suda, moraju cijeniti, jer ukazuju na karakter podnosioca i njegovu povezanost sa državom u kojoj živi, odnosno u kojem se vodi krivični postupak. Ustavni sud, stoga naglašava, da je obaveza sudova da prilikom određivanja, odnosno produženja pritvora na osnovu navedenog pritvorskog osnova, detaljno obrazlože postojanje okolnosti koje ukazuju na postojanje opasnosti od bjekstva, kako bi otklonili sumnju u arbitrernost i proizvoljnost njihovog odlučivanja”, poručile su sudije Ustavnog suda.

( Jelena Jovanović )