Izbori daleko od bilo kakvih standarda

Poslanik Socijalista i demokrata u Evropskom parlamentu (EP) Andreas Šider izjavio je juče da nigdje do sada nije vidio nepravilnositi kakve je vidio na izborima u Srbiji i zatražio ponavljanje izbora u Beogradu.

“Posmatrao sam mnoge izbore, ali protekli u Srbiji su bili daleko od bilo kakvih evropskih standarda”, izjavio je za N1 Šider, koji je bio i član misije EP koja je posmatrala izbore u Srbiji.

On smatra da bi bilo neophodno sprovesti međunarodnu istragu ili bar ponoviti izbore u Beogradu, ali pod novim uslovima. Dodao je, međutim, da je u Srbiji veliki problem sprovesti nezavisnu i otvorenu istragu, jer je podjela u društvu duboka, a pravosudni sistem i državni mediji nisu dovoljno nezavisni.

Šider je na N1 televiziji rekao da je izborni dan u Srbiji bio vrlo specifičan, i da su strani posmatrači već od predizborne misije bili informisani da uslovi nisu ravnopravni, da su predsjednik Aleksandar Vučić i njegova Srpska napredna stranka (SNS) nesrazmjerno zastupljeni u državnim medijima, dok je opozicija imala ograničen pristup, kao i da su se ljudi na izbore dovozili spolja.

On je izrazio uvjerenje da bi barem na izborima u Beogradu rezultat bio drugačiji da su izbori bili bolje organizovani i da je bilo manje varanja, prenijela je agencija Beta.

“Prije svega da budem jasan, ovo nije u skladu sa evropskim standardima, ovo je daleko od bilo kakvih standarda. Posmatrao sam mnoge izbore, ovi su daleko od standarda na koje smo navikli. Oni koji imaju moć i kontrolu nad ovim izborima loše rade i ne rade u interesu svoje zemlje”, ocijenio je.

Podsjetio je i da su Evropska komisija, Evropski savjet i Evropski parlament vrlo kritični prema izbornom procesu u Srbiji, a to, kako je upozorio, ima negativan uticaj na pregovore o članstvu u EU.

Šider je rekao i kako je istina da su zvaničnici EU u prethodnom periodu bili isuviše blagonakloni prema vlastima u Srbiji, odnosno da su komesar za proširenje i pojedini drugi evropski funkcioneri bili “premekani”.

“Ne u smislu da nisu kažnjavali Srbiju i srpski narod, nego kada su govorili o vladavini prava, slobodi medija. Trebalo bi da budu oštriji”, smatra on.

EU bi, prema njegovim riječima, morala da bude vrlo jasna i oštra kada sa srpskim zvaničnicima razgovara o vladavini prava, nezavisnom pravosuđu, slobodi medija i funkcionalnim i poštenim izborima, jer “evropski standardi nisu na prodaju”.

“Sve to u Srbiji nije dobro i treba da kažemo da moramo da budemo oštri, da ne prihvatamo ono što se dešava. Duboko smo zabrinuti i mora doći do promjene stava i ponašanja”, rekao je Šider.

Bivši diplomata Nebojša Vujović izjavio je juče da SAD i EU više ne mogu da žmure na izborne krađe Aleksandra Vučića.

Vujović je agenciji Beta kazao da je Vučić 17. decembra pretjerao s krađom glasova i da SAD i EU s pravom zahtijevaju da se ispitaju sve izborne neregularnosti.

“EU i SAD su proteklih godina, zbog Kosova, žmurili na Vučićeve izborne prevare, ali preko ovoga što se desilo 17. decembra ne mogu da pređu. Na izbornu krađu koja se desila u nedjelju više niko ne može da zažmuri”, ocijenio je Vujović.

On je rekao da Vučiću niko od zapadnih lidera nije čestitao izbornu pobjedu.

“Poslije upozorenja koja su stigla iz njemačkog Ministarstva spoljnih poslova i Stejt departmenta, Vučiću niko osim Orbana i Erdogana ne može da čestita izborni uspjeh”, kazao je Vujović.

Ministarstvo spoljnih poslova Njemačke ocijenilo je da su izborne nepravilnosti u Srbiji o kojima su izvijestile međunarodne posmatračke misije “neprihvatljive” za zemlju koja je kandidat za EU.

“Srbija je glasala, ali OEBS i ODIHR prijavljuju zloupotrebu javnih resursa, zastrašivanje birača i slučajeve kupovine glasova. To je neprihvatljivo za zemlju sa statusom kandidata za članstvo u EU”, navelo je njemačko ministarstvo na društvenoj mreži Iks (X).

Međunarodni posmatrački tim sastavljen od članova OEBS-ove kancelarije za demokratske institucije i ljudska prava (ODIHR), Savjeta Evrope i Evropskog parlamenta naveli su u ponedjeljak u Beogradu da je na izborima u Srbiji bilo nepravilnosti, uključujući kupovinu glasova, a da su u kampanji koja im je prethodila uočeni ozbiljni problemi, kao što su pristrasno izvještavanje u medijima i dominacija šefa države i vladajuće stranke.

Posmatrači OEBS misije saopštili su da institucije moraju istražiti te probleme da bi se u budućnosti stvorili fer izborni uslovi i snažnija demokratija u Srbiji.

SAD su pozvale Srbiju da istraži navode međunarodnih posmatrača o izbornim neregularnostima, izjavio je portparol Stejt departmenta Metju Miler.

“Pozivamo Srbiju da radi sa OEBS-om na rješavanju ovih pitanja. Tvrdnje o neregularnostima, o kojima su izvijestili OEBS i drugi međunarodni posmatrači, treba da budu istražene”, rekao je Miler.

Aleksić: Tražićemo poništavanje izbora na svim nivoima

Nosilac opozicione izborne liste “Srbija protiv nasilja” Miroslav Aleksić najavio je za sinoć da će pravni tim te liste predati zbirni prigovor Republičkoj, Pokrajinskoj i lokalnim izbornim komisijama sa zahtjevom za obaranje izbora na svim biračkim mjestima i na svim nivoima.

Aleksić je na trećem po redu protestu ispred Republičke izborne komisije (RIK) u Beogradu zbog navodne izborne krađe rekao da rok za podnošenje prigovora izbornim komisijama ističe sinoć u 20 časova.

“Naši pravnici koji su u tim tijelima za sprovođenje izbora tražiće poništavanje izbora na svim nivoima”, rekao je Aleksić.

On je predstavnicima međunarodne zajednice poručio da se, ako žele Srbiju kao uređeno društvo, “oglase sad ili vječno zaćute”.

Aleksić je ocijenio da se na protestima ispred RIK-a brane “sloboda i elementarna ljudska prava”.

“Ovdje branimo volju građana širom Srbije i sprečavamo krađu. Toga moraju biti svjesni na samo građani u Beogradu već širom Srbije. Ovaj trenutak zahtijeva da ustane svaki čovjek koji se bori za svoje dostojanstvo u državi u kojoj je sve ukradeno”, rekao je Aleksić.

Marinika Tepić iz koalicije “Srbije protiv nasilja” izjavila je juče da “svi nadležni organi znaju da su izbori pokradeni”, kao i da je ta krađa “pripremana najmanje godinu dana”, a da je inženjering krađe projektovan tako da stranci odlučuju o sudbini Beograda i Srbije.

“To je protivno zakonu, državljanin Bosne i Hercegovine i Republike Srpske ne može da glasa na beogradskim izborima”, rekla je za televiziju N1 Tepić, koja štrajkuje glađu u zgradi RIK-a.

Studenti koji su se okupili na protestu ispred RIK-a najavili su blokade određenih saobraćajnica ukoliko se ne ispune zahtjevi upućeni Ministarstvu za lokalnu samoupravu. Oni traže provjeru biračkog spiska.

Rješenje su jedino građanske akcije

Bivša rektorka Beogradskog univerziteta i potpisnica inicijative “ProGlas”, Ivanka Popović, ocijenila je da se na nedjeljnim izborima u Srbiji dogodilo “ogoljeno otimanje glasova”.

Ona je kazala da je “sada trenutak” u kom građani ne smiju da “ostaju po strani”.

“Došlo je do opšte kriminalizacije društva, institucije su u rukama malog broja ljudi i rade za njihove interese. Sad je trenutak kada nema ljudi koji ostaju po strani. Oni koji ostaju po strani pomažu ovakvom načinu vlasti da ostane na snazi”, rekla je Popović za televiziju N1.

Ona je kazala da su u slučaju izborne krađe državne institucije u obavezi da se oglase, ali i da je potrebno povjerenje građana u te institucije.

“One funkcionišu u najboljem redu kada to vladajućoj strukturi odgovara. Mislim da bez angažovanja većeg broja ljudi koji su istrajni da dođu do odgovora ostajemo na tome da su to nedokazane tvrdnje. Moramo sami sebi da pomognemo”, navela je Popović.

( A. Šofranac )