Uzeli su pare, ali neće odgovarati: Odbijena optužba protiv službenika CKB-a zbog apsolutne zastarjelosti postupka

Sudovi su utvrdili krivicu optuženih da su za nekoliko desetina hiljada eura oštetili filijalu Crnogorske komercijalne banke (CKB) u Nikšiću, ali neće krivično odgovarati jer je nastupila apsolutna zastarjelost krivičnog postupka u odnosu na njih.

To je najprije konstatovao prvostepeni Viši sud u Podgorici, a potom i Apelacioni sud - potvrđujući presudu.

Specijalno vijeće Višeg suda u Podgorici kojim je predsjedavao sudija Nenad Vujanović, prije par mjeseci objavilo je prvostepenu presudu kojom je odbijena optužba protiv pet službenika CKB-a u Nikšiću Dragana Perutovića, Jelene Čvorović, Aleksandra Nikčevića, Nebojše Vukićevića i Anete Novaković.

Vujanović je konstatovao da je nastupila apsolutna zastarjelost krivičnog postupka u odnosu na okrivljene.

Optužbom je predstavljeno da su izvršili produženo krivično djelo zloupotreba položaja u privrednom poslovanju izvršenog na organizovan način.

“U postupku koji je prethodio donošenju pobijane presude i u samoj presudi, nijesu počinjene bitne povrede odredaba krivičnog postupka... na koje se ukazuje žalbom SDT-a i na koje Apelacioni sud, kao drugostepeni, pazi po službenoj dužnosti u smislu odredbe člana 398 stav 1 ZKP-a”, navodi se u obrazloženju presude.

Sudije tog suda su zaključile da je presuda Višeg suda u svemu jasna i razumljiva, kako u izreci tako i u obrazloženju.

“Sadrži razloge o svim odlučnim činjenicama iz kojih se pouzdano zaključuje da su optuženi preduzeli radnju izvršenja produženog krivičnog djela zloupotreba položaja u privrednom poslovanju izvršenog na organizovan način. Optuženi A.N. u periodu od 25. 6. 2009. godine do 23. 11. 2010. godine, optuženi N. V. dana 21. 4. 2010. godine i optužena A. N. dana 4. 11. 2008. godine. Kako je za predmetno krivično djelo propisana kazna zatvora od 3 mjeseca do 5 godina, a odredbom člana 124 stav 1 tačka 5 KZ, da se krivično gonjenje ne može preduzeti kada protekne 5 godina od izvršenja krivičnog djela za koje se po zakonu može izreći kazna zatvora preko 3 godine, te da je odredbom člana 125 stav 7 KZ propisano da zastarjelost krivičnog gonjenja nastaje u svakom slučaju kada protekne dvostruko vrijeme koje se po zakonu traži za zastarjelost krivičnog gonjenja. To je prvostepeni Viši sud pravilno utvrdio da je u odnosu na navedena lica nastupila tzv. apsolutna zastarjelost krivičnog gonjenja, protekom 10 godina od vremena izvršenja svake pojedinačne radnje koja ulazi u sastav predmetnog krivičnog djela, i to za optuženog N.A. najkasnije protekom dana 23. 11. 2020. godine, za optuženog V.N. protekom dana 21. 4. 2020. godine i za optuženu N.A. protekom dana 4. 11. 2018. godine”, piše u obrazloženju presude Apelacionog suda.

Dodaje se da je nasuprot navodima žalbe SDT-a prvostepeni sud pravilno utvrdio analizom činjeničnog opisa dispozitiva optužnice koja se odnosi na optužene Perutovića i Čvorović - i to u dijelu svake pojedinačno opisane radnje koja ulazi u sastav produženog krivičnog djela, te vrijednosti protivpravno pribavljene imovinske koristi u odnosu na svaku pojedinačnu radnju.

“Da su optuženi izvršili produženo krivično djelo zloupotreba položaja u privrednom poslovanju iz člana 272 stav 2 u vezi stave 1 u vezi člana 49 KZ izvršeno na organizovan način, jer u konkretnom slučaju ni jednom preduzetom pojedinačnom radnjom izvršenja krivičnog djela, visina pribavljene protivpravne imovinske koristi nije prelazila iznos od 40.000 eura, niti to proizilazi iz provedenih dokaza da bi u konkretnom slučaju postojao kvalifikovani oblik krivičnog djela zloupotreba položaja u privrednom poslovanja iz stava 3. Naime, pravilno zaključuje prvostepeni Viši sud da nije dozvoljeno sabiranje iznosa protivpravne imovinske koristi koje su pribavljene pojedinačnim radnjama koje ulaze u sastav produženog krivičnog djela, i na taj način prema zbiru određivati pravnu kvalifikaciju produženog krivičnog djela. U konkretnom slučaju optuženi P.D. i Č.J. se ne mogu oglasiti krivim za izvršenje težeg krivičnog djela od onog kojeg su izvršili, jer je zakonodavni motiv za produženo krivično djelo, kao oblik prividnog realnog sticanja, da se olakša položaj učinioca i da se isti umjesto za više krivičnih djela oglasi krivim za jedno produženo krivično djelo i kazni za jedno djelo, uz mogućnost da se sticaj uzme kao otežavajuća okolnost. Ukoliko bi učinioca oglasili krivim i kaznili za teže krivično djelo koje uopšte nije učinio... to bi bilo prekršeno osnovno načelo krivičnog prava, a to je načelo zakonitosti-legaliteta. Jer bi se u tom slučaju kvalifikacija produženog krivičnog djela vršila prema djelu koje se uopšte ne pojavljuje među izvršenim krivičnim djelima”, navodi se u odluci.

Objašnjavaju da nemaju utemeljenje navodi žalbe da je Jelena Čvorović, sa računa R. D, podigla oko 50.000 eura:

“Navodi nemaju utemeljenje ni u samoj optužnici u kojoj se kao ukupna šteta koju je u ovom slučaju pretrpjela CKB, konstatuje iznos od 29.076,30 eura”, navodi se u obrazloženju presude Apelacionog suda.

Optužnicom SDT-a predstavljeno je da je kriminalna grupa, koju je formirao Nikčević, djelovala od kraja 2006. godine do 31. januara 2011. godine u Nikšiću.

“Na način što je okrivljeni Radoslav Nikčević kao menadžer CKB filijala u Nikšiću, sačinio kriminalni plan u pravcu vršenja neodređenog broja krivičnih djela zloupotreba položaja u privrednom, koji plan su prihvatili pripadnici kriminalne grupe svjedok saradnik M.Ć. i okrivljeni, i prihvatili da postupaju suprotno važećim zakonskim propisima, pravilnicima CKB, te suprotno Upustvu za rad sa štednim ulozima građana CKB i da na osnovu zaključenih ugovora o oročenim depozitima sa klijentima banke – deponentima, raspolažu depozitima odnosno novčanim iznosima koji su kao štedne uloge uplatili na račun kod CKB, i da na računima sa štednim ulozima deponanata, bez njihovog naloga, kreiraju i na osnovu kreiranih novčanih transakcija vrše podizanje gotovog novca, prenos novčanih sredstava sa računa jednog klijenta banke na račune, odnosno partije drugih deponenata i pravnih lica, te da zaključene ugovore o oročenim depozitima i uplaćene depozite ne evidentiraju u sistemu banke”, navodi se u tom aktu.

U obimnoj optužnici piše da su okrivljeni sebi i drugima pribavili protivpravnu imovinsku korist, a CKB-u nanijeli štetu u iznosu od oko 3.855.785,19 eura.

"Za krivična djela za koja su optuženi propisana je kazna zatvora do pet godina, a zastarjelost je nastupila protekom od 10 godina. Optužnica je neuredna i iskreno da kažem ne znam kako je optužnica potvrđena", kazao je sudija Vujanović u obrazloženju prvostepene odluke 28. aprila

Viši sud razdvojio krivični postupak

Viši sud u Podgorici, kojim je predsjedavao predsjednik suda Boris Savić, u aprilu ove godine donio je rješenje kojim je razdvojen sudski postupak u odnosu na četvoro optuženih.

“Imajući u vidu stanje u spisima predmeta, te činjenični opis optužnice Specijalnog državnog tužilaštva... ovo vijeće nalazi da je iz razloga cjelishodnosti i ekonomičnosti postupka potrebno razdvojiti krivični postupak u odnosu na optužene Perutović Dragana, Čvorović Jelene, Nikčević Aleksandra, Vukićević Nebojše, te Novaković Anete, kako bi isti bio posebno dovršen pred ovim sudom. Imajući u vidu da je u predmetnoj optužnici konstatovano vrijeme svake pojedinačne radnje koja ulazi u sastav produženih krivičnih djela koja se stavljaju na teret naprijed navedenim licima, nesumnjivo je da su u odnosu na navedene optužene već ispunjeni uslovi za donošenje odluke zbog nastupanja apsolutne zastarjelosti krivičnog gonjenja (uz pravilnu pravnu kvalifikaciju), pa bi dalje egzistiranje u postupku ovih lica i pristup njihovih branilaca na ročišta glavnih pretresa samo vodio odugovlačenju postupka i stvaranju nepotrebnih troškova. Prema tome, kako se u odnosu na prestale optužene Nikčević Radoslava, Radulović Ivana, Antunović Miroslav i Cicmil Svetlanu radi o izuzetno obimnom predmetu, činjenično i pravno izuzetno složenom, čiji se završetak ne može očekivati u relativno skorijem vremenskom periodu, to ovo vijeće nalazi opravdanim da je postupak protiv okrivljenih Perutović Dragana, Čvorović Jelene, Nikčević Aleksandra, Vukićević Nebojše, te Novaković Anete, cjelishodno razdvojiti i posebno dovršiti”, navodi se u obrazloženju rješenja.

( Komnen Radević )