Globalne cijene hrane u 2023. pale u odnosu na 2022, izuzetak šećer i ulje

Globalne cijene prehrambenih proizvoda poput žitarica i jestivog ulja pale su prošle godine sa rekordnih nivoa iz 2022. godine, u kojoj su rat Rusije protiv Ukrajine, suše i drugi faktori doprinijeli širenju gladi širom svijeta, saopštila je danas Organizacija UN za hranu i poljoprivredu (FAO) čije je sjedište u Rimu.

Indeks cijena hrane FAO koji prati mjesečne promjene međunarodnih cijena prehrambenih proizvoda kojima se najčešće trguje, bio je prošle godine 13,7 odsto niži u odnosu na prosjek iz 2022. godine, ali su cijene šećera i pirinča u to vrijeme porasle.

Prošlog mjeseca, indeks je pao za nekih 10 odsto u poređenju sa decembrom 2022. godine.

AP konstatuje da se pad cijena prehrambenih proizvoda dešava uprkos teškoj godini za bezbjednost hrane širom svijeta.

Klimatski efekti kao što su suše, poplave i prirodna pojava El Ninjo koja donosi kišu i poplave, u kombinaciji sa posljedicama sukoba kao što je rat u Ukrajini, zabrane trgovanja hranom i slabljenje vrijednosti novca, posebno su naštetili zemljama u razvoju.

Iako su cijene hrane kao što su žitarica pale u odnosu na vrijeme poskupljenja iz 2022. godine, to olakšanje često se nije osjećalo u stvarnom svijetu trgovaca, uličnih prodavaca i porodica koje pokušavaju da sastave kraj s krajem.

Više od 333 miliona ljudi suočilo se sa akutnim problemom nesigurnosti snabdijevanja hranom u 2023. godini, saopštio je Svjetski program za hranu, takođe agencija UN.

Posebno su pirinač i šećer bili problematični prošle godine zbog klimatskih efekata u regionima Azije koji te kulture proizvode, a kao rezultat toga cijene su porasle, naročito u afričkim zemljama.

Sa izuzetkom pirinča, FAO-ov indeks žitarica prošle godine bio je 15,4 odsto ispod prosjeka iz 2022. godine "što ukazuje na dobru snabdijevenost globalnih tržišta", navodi se u saopštenju.

Takvo je stanje uprkos tome što se Rusija povukla iz ratnog sporazuma koji je omogućavao da žito iz Ukrajine slobodno stiže u zemlje Afrike, Bliskog istoka i Azije.

Zemlje koje kupuju pšenicu, našle su snabdijevača u drugima, naročito Rusiji, po cijenama koje su niže nego što su bile prije početka rata, kažu analitičari.

FAO-ov indeks pirinča porastao je za 21 odsto prošle godine zbog indijskih ograničenja na izvoz nekih sorti pirinča i zabrinutosti zbog uticaja El Ninja na proizvodnju ove kulture.

To je do uvećanih cijena za porodice sa niskim primanjima, uključujući dijelove sveta kao što su Senegal i Kenija.

Slično tome, FAO-ov indeks šećera prošle godine je dostigao najviši nivo od 2011. godine, povećavši se za 26,7 odsto u odnosu na 2022. zbog zabrinutosti usljed malih zaliha. To se desilo nakon neobično suvog vremena koje je naškodilo žetvi šećerne trske u Indiji i Tajlandu, drugom odnosno trećem najvećem izvozniku šećera na svijetu.

Indeks šećera se poboljšao u posljednjem mjesecu 2023. godine, dostigavši devetomjesečni minimum zbog snažne ponude iz Brazila, najvećeg izvoznika šećera, i Indije koja je smanjila potrebe za proizvodnjom etanola.

Cijene mesa, mlječnih proizvoda i biljnog ulja pale su u odnosu na 2022. godinu, a cijena jestivog ulja - glavnog izvoznog artikla Crnomorskog regiona koji je doživio velike skokove pošto je Rusija izvršila invaziju na Ukrajinu, pala je na najniži nivo za tri godine, a razlog je pobljšanje globalnih zaliha, saopštio je FAO.

( BETA )