Počeli pripremni radovi kod Stare masline, Društvo maslinara Bar primijetilo problem 2022.

Društvo maslinara Bar reagovalo je na dešavanja tokom protekle sedmice koja se tiču Stare masline i njene ugroženosti. Oni su podsjetili da su od aprila 2020. godine volonterski sprovodili agrotehničke mjere na maslini, ponudili pomoć stručnjaka iz regiona i upozoravali na posledice cementiranja i betoniranja prosotra oko Stare masline.

Iz Opštine Bar su ranije najavili da će sa rješavanjem ovog problema, drenažom, početi do kraja prošle nedjelje. Kako “Vijesti” nezvanično saznaju iz Opštine Bar, pripremni radovi su počeli prošlog petka, a vrijeme, odnosno kiša, spriječilo ih je da danas nastave sa radovima.

Ćazim Alković, predsjednik Društva maslinara Bar, “Vijestima” je kazao da nema infromacije o radovima.

“Ova kiša obično ne šteti maslinama, ali obzirom da Stara maslina već dugo vremena ima previše vode sigurno joj neće prijati još više”, kazao je Alković.

“Većina članova Upravnog odbora Društva ima i tradiciju i iskustvo, odlične prijateljske konekcije sa stručnjacima iz regiona, ali na žalost to nikoga ne interesuje. Bez obzira na sve, kada neko procijeni da u borbi za očuvanje Stare masline možemo biti korisni, mi ćemo uvijek biti tu i sve uraditi samo da se Staroj maslini vrate zeleni listovi, da nastavi da cvjeta i daje plodove, te da naša generacija ne ostane zapamćena kao nemarna za čije vrijeme je izgubljeno bogatstvo našeg grada”, navodi se u saopštenju tog udruženja.

Kazali su da su sa JP Kulturni Centar Bar početkom 2020. godine sklopilo Ugovor o održavanju Stare masline i primjeni agrotehničkih mjera. Prije nekoliko dana, Opština Bar je navela da nije imala uvid u taj Ugovor, a oni, kako piše u saopštenju, smatraju da je to vrlo čudno, jer je Kulturni centar opštinsko preduzeće.

“Mi Ugovor posjedujemo i spremni smo da ga damo na uvid kad god zatreba”, poručili su.

Agrotehničke mjere su, kako je Ugovorom definisano, primjenjivane u skladu sa preporukama Biotehničkog fakulteta. Dalje, zaštitu Stare masline su vršili maslinari koji su položili odgovarajući ispit, a rezidbu takođe maslinari koji posjeduju licence za rezidbu maslina, a uz to imaju dogogodišnju porodičnu tradiciju u tom poslu, kazali su iz Društva maslinara Bar.

Pored primjene agrotehničkih mjera, Društvo je radilo i na promociji Stare masline, podsjećaju oni, aktivno je sarađivalo sa obrađivačem Studije zaštite, a u oktobru 2021. i 2022. organizovalo javne berbe kojima su prisustvovali mnogobrojni maslinari, ali i zvaničnici - ministar poljoprivrede, predsjednik Opštine Bar, predsjednik Skupštine Opštine Bar, javne ličnosti grada...

“Još početkom 2022. godine su primijećene promjene na Staroj maslini. U njenom najstarijem dijelu listovi su počeli da žute, a kasnije i da opadaju. Društvo maslinara je odmah obavijestilo sve odgovorne i stavilo se na raspolaganje za sprovođenje svih mjera koje propišu sa Biotehničkog fakulteta. Društvo je takođe ponudilo organizovanje dolaska u Bar poznatih stručnjaka za maslinarstvo iz regiona i EU, koji bi pomogli u spašavanju Stare masline, ali za to nije bilo interesovanja”, istakli su.

Dodali su da su profesorice sa Biotehničkog fakulteta obilazile Staru maslinu i o stanju sačinjavale izvještaje koje su dostavljale JP Kulturni centar Bar. Društvo maslinara je od odgovornih iz JP Kulturni centar Bar dobijalo naloge koje mjere trebaju biti sprovedene, po čemu su, kako kažu, hitno postupali.

“Komunikacija u četvorouglu: JP Kulturni centar Bar, Biotehnički fakultet, Opština Bar, koja se naknadno uključila, i Društvo maslinara nije bila baš najbolja, i često mi u Društvu ne bi znali čije naloge treba da sprovodimo. Kako bi što ozbiljnije pristupili rješavanju problema Stare masline, insistirali smo na održavanju sastanka gdje bi se jasno definisalo ko je za što odgovoran i ko što treba da radi”, objasnili su.

Nakon toga, sastanak je održan 8. avgusta 2023. godine. Predstavnici Društva maslinara su, kako su naveli, apelovali na prisutne da se rješavanju problema sa Starom maslinom što hitnije pristupi, jer je stanje alarmantno.

“Predstavnik Opštine je prisutne upoznao da će predsjednik Opštine Bar formirati Stručnu komisiju koja će u budućem periodu sprovoditi sve aktivnosti po pitanju borbe za opstanak barskog svetog drveta. Nekoliko dana nakon održanog sastanka, neformalno smo saznali da je Komisija formirana i da u njoj nema predstavnika Društva maslinara Bar”, piše o saopštenju a “Vijesti” su o tome i ranije pisale.

Iz Društva su zaključili da su nakon 8. avgusta 2023. godine isključeni iz svih aktivnosti oko Stare masline.

Naglasili su da je Društvo maslinara Bar još 27. oktobra 2020. godine povodom javne rasprave na dokument „Studija zaštite Stare masline“, Opštini Bar dostavilo pisane primjedbe, od kojih se prva odnosila na reviziju urbanističkog projekta „Stara maslina“, gdje se upozorava da voda u kojoj „leži“ korjenov sistem može trajno da ga ošteti.

“Svi građani, a posebno organizacije, imali su priliku da Opštini dostave slične primjedbe, ali nam nije poznato da je to neko uradio. Pored ostalog, moramo da se zapitamo, kako je moguće da 2006. godine, kada je sprovedena revizija Urbanističkog projekta „Stara maslina“ i kada se krenulo sa betonom i mermerom na Staru maslinu, tadašnje rukovodstvo maslinarske organizacije nije formalno reagovalo protiv toga?”, pitaju se u saopštenju koje potpisuje Ćazim Alković.

Pitaju se i kako niko od slobodnih novinara i intelektualaca Bara nije digao glas protiv „betonizacije“ Stare masline? – “Ili možda jeste, a mi danas to ne znamo?”

Oni su dostavili i novinski isječak u kojem agronom Ratko Bataković iz Nikšića 2006. godine upozorava na opasnost od betoniranja. Oni su čestitali i zahvalili Batakoviću, i dodali da je sramota da tako nešto niko iz Bara, osim Anta Bakovića i njegove NVO, nije učinio.

“Ti što su tada mirno sve posmatrali, danas su se osjetili pozvanim da 'procjenjuju' koliko dobro se Društvo brinulo o Staroj maslini i je li ono 'zaslužno' što je maslina u lošem stanju i to što joj prijeti nestanak. Društvo maslinara je preduzelo sve mjere, poštujući sve preporuke Biotehničkog fakulteta, i mnogo ranije upozoravalo na problem”, saopštili su.

U Društvu maslinara Bar i dalje misle da je bilo neophodno dovesti stručnjake za maslinarstvo iz Evropske unije koji imaju dugogodišnje praktično iskustvo, a uz to se bave i naučnim radom iz maslinarstva.

“Takođe, smatramo da je vrijeme koje je proteklo od formiranja Komisije, u avgustu 2023), pa sve do današnjih dana previše dug period da se tek sada, nakon pet mjeseci, krene sa zbrinjavanjem Stare masline”, kazali su.

Ostaje im, kako su kazali, da vjeruju Komisiji da će, i bez stručnjaka iz inostranstva, uspjeti da sačuvaju Staru maslinu i da će ponos njihovog grada i države nastaviti da živi i daje plodove.

( Marija Pešić )