Da li je Vraneš predstavnik srpskog naroda ili svih Pljevljaka: Grad u magli poruka razdora

Svi koji obavljaju javne funkcije, pogotovo najviše na lokalu, imaju odgovornost da osiguraju harmoničan suživot, razumijevanje i saradnju. To je posebno važno u multietničkim sredinama, i zato je izostanak takve odgovornosti, uz izjave koje raspiruju podjele u duboko polarizovanom društvu, kontraproduktivan i uznemirujući za dio građana.

To je juče za “Vijesti” ocijenio sociolog i programski direktor Centra za građansko obrazovanje (CGO) Petar Đukanović, nakon što je prvi čovjek Pljevalja Dario Vraneš proteklog vikenda na glavnom gradskom trgu, na proslavi pravoslavne Nove godine, čestitao taj praznik “omladini srpskoj”.

“U ime Opštine Pljevlja i svoje ime želim da vam čestitam Novu srpsku 2024. godinu. Da Bog podari prvo mnogo zdravlja vama i vašim porodicama, sreće i svakog uspjeha i blagostanja. Da živimo svi u bratskoj slozi i ljubavi, kako mi međusobno, tako i sa svom našom braćom svih drugih vjera i nacija. Življeli, na mnogaja ljeta”, poručio je on na proslavi čiji je opština bila pokrovitelj, a na kojoj su izvođene i nacionalističke pjesme.

Sedmicu prije toga, Vraneš je čestitao Božić samo pripadnicima srpskog naroda i Srpske pravoslavne crkve (SPC), kazavši pritom “da je sabornost srpskog naroda vrhovni cilj kome treba težiti”. U božićnoj čestitki govorio je i o povjerenju “većinskog srpskog naroda pljevaljskog u svoju Crkvu i svoje pastire”.

Uprkos ovakvim porukama, Vraneš tvrdi da je predsjednik svih Pljevljaka i da poštuje sve vjere i nacije.

“Nacionalističke magle”

Petar Đukanović kaže da proslava Božića i pravoslavne Nove godine u Pljevljima, uz nacionalističke poruke i slavlja, predstavlja grubo narušavanje multietničkog i multivjerskog sklada. Navodi da je, umjesto kreiranja politika koje rješavaju brojne ekonomske i socijalne probleme, na djelu širenje “nacionalističke magle od koje se ne može disati i koja guši svaku perspektivu grada”.

“Poražavajuće je što na ovakve ispade ćute u vladajućim strukturama, ali i što ćute na to nosioci najviših funkcija u državi, a posljedično njihove izjave podrške Pljevljima kao modelu multietničke sredine zvuče cinično. Očuvanje multikulturalnosti u Pljevljima ima ključnu važnost ne samo za opstanak tog modela u Pljevljima, već i za održivi razvoj i toleranciju na širem nivou zajednice”, podvlači Đukanović.

Predsjednik odborničkog kluba opozicionih Demokratske partije socijalista (DPS) i Bošnjačke stranke (BS) Marko Tošić, ocijenio je za “Vijesti” da Vraneš u kontinuitetu radi na tome da Pljevlja u očima crnogorske javnosti predstavi kao primitivnu sredinu. To mu, kaže, na žalost većine građana Pljevlja, ide od ruke.

“Vraneš nije sam”

“Siguran sam da najveći dio pravoslavnih građana, bez obzira kako se nacionalno izjašnjavaju, kao Crnogorci ili Srbi, osuđuje ovakvo djelovanje. Nas u DPS-u ne iznenađuje ovakvo djelovanje. Od promjene državne vlasti, a naročito od promjene lokalne, upozoravamo na ovakve i slične scenarije. I da budemo do kraja jasni - u svemu ovome nije sam Vraneš, tu su Demokrate, PES (Pokret Evropa sad), Građanski pokret URA i SNP (Socijalistička narodna partija). Siguran sam da je i ovo još jedan manifest njihove zajedničke koalicione agende”, podvlači Tošić.

Na vlasti u Pljevljima su Nova srpska demokratija, čiji je Vraneš funkcioner, Demokratska narodna partija, PES, Demokrate, SNP, GP URA i Pokret za Pljevlja.

Upitan da li je Vraneš predsjednik srpskog naroda ili svih građana Pljevalja, poslanik i predsjednik Opštinskog odbora Demokrata Nikola Rovčanin kazao je “Vijestima” da je, u skladu sa zakonom i na osnovu očekivanja konstituenata vlasti, Vraneš predsjednik svih građana.

To, prema njegovim riječima, “nije formalna već suštinska formulacija i princip kojih treba da se drže svi predsjednici opština u Crnoj Gori”.

“Naročito dolazi do izražaja potreba čvrste privrženosti ovom principu u Pljevljima, kao gradu koji čine građani različitih vjera i nacija. Pljevlja su primjer multinacionalnog, multikulturalnog i multivjerskog sklada. Na predsjednicima opština je bilo, sada je i biće na koji način će u radu i djelovanju iskazivati funkcionalnu i društvenu odrednicu predsjednika svih građana Pljevalja. A dobro znamo i koje su strukture sramnim grafitima pokušale da naruše multinacionalni sklad, ali građani Pljevalja su iznad svih podjela i pokušaja zavađanja komšija i prijatelja. Odavno su prozreli i prezreli one koji su željeli da opstaju na podjelama”, ističe Rovčanin.

PES ćuti

On ocjenjuje da Opština Pljevlja treba da podrži sve kulturne sadržaje svih naroda koji žive u Pljevljima, shodno njihovoj kulturološkoj posebnosti.

“Promocija različitih kultura je naše bogatstvo”, dodao je Rovčanin.

Iz SNP-a “Vijestima” su saopštili da smatraju da Vraneš u svom dosadašnjem radu i javnom djelovanju nije postupao diskriminatorski ni prema kojoj zajednici i pojedincu. Nesporno je, kažu, da se on izjašnjava i identifikuje kao Srbin i da svoju nacionalnu i vjersku pripadnost ističe u javnom diskursu, što je, navode, potpuno legitimno i ne ugrožava prava bilo koje vjerske i nacionalne zajednice.

Dodaju da su svjedoci da je Vraneš “uvijek isticao potrebu naše zajednice da ostane prepoznatljiva po multietničkom i multivjerskom skladu”.

“Nije davno bilo kad je po odobrenju predsjednika Vraneša prvi put istaknuta bošnjačka zastava na zgradi opštine, što nesumnjivo dokazuje da naša lokalna uprava pripada apsolutno svim građanima, shodno Ustavu, zakonima i tradiciji našeg kraja. Stoga, smatramo da predsjednik Opštine i lokalna zajednica, kao što su i do sada, tako i u budućem radu treba da nastave politiku i viziju suživota, tolerancije i dobrosusjedskih odnosa, kao najbolje lične karte naše sredine”, rekao je predsjednik pljevaljskog SNP-a Saša Grbović.

“Vijesti” nisu uspjele da dobiju komentar od kordinatora PES-a Saše Bjekovića, koji nije odgovarao na pozive i poruke.

Vraneš: Dobri odnosi sa svima

Vraneš tvrdi da je predsjednik svih građana Pljevalja, iako mnogi iz njegovih javnih nastupa izvlače druge zaključke. On u javnim nastupima potencira pripadnost srpskom narodu, ali kaže da jednako uvažava sve druge vjere i nacije.

“Niko u Pljevljima ne treba da se osjeća manje ili više vrijednim”, rekao je.

Vraneš tvrdi da je opština organizovala proslavu “srpske Nove godine” jer su mu se zahtjevom za podršku obratili predstavnici srpskog naroda u Pljevljima.

“Inicijativa mi je došla za proslavu srpske Nove godine. Nemam nikakav problem da organizujemo i proslave kad bude i muslimanska Nova godina, katoličaka ili jevrejska, ako mi se zahtjevom obrate i predstavnici ovih naroda”, poručuje.

Prvi čovjek Pljevalja, koji je po profesiji ljekar, tvrdi da se trudi da ispoštuje sve vjere i nacije i da redovno svim građanima čestita vjerske praznike i podržava njihove aktivnosti.

“Ja kao predsjednik svih građana Pljevalja čestitao sam katolički Božić, što mislim da je prvi put da je jedan predsjednik to uradio u ovom gradu. Čestitao sam međunarodnu Novu godinu, čestitao sam pravoslavnu Novu godinu i srpsku Novu godinu svim pravoslavnim vjernicima”, istakao je Vraneš, dodajući da ima dobre odnose sa svim vjerskim organizacijama u gradu.

Nakon organizovane proslave pravoslavne Nove, uslijedile su i brojne reakcije predstavnika manjinskih naroda zbog muzičkog repertoara koji, tvrde, nije bio prikladan multikonfesionalnim Pljevljima.

Iz BS-a su poručili da je lokalna vlast u Pljevljima “ponovo ugrozila multietnički sklad” jer su se čule četničke pjesme.

Šef poslaničkog kluba BS-a Amer Smailović, pozvao je konstituente vlasti u Pljevljima da se jasno odrede prema ovom događaju i da svojim primjerom dodatno pomognu “očuvanju multietičnosti, kao najveće vrijednosti našeg društva”.

Prema podacima popisa stanovništva održanog 2011. godine, u Pljevljima se 57,07 odsto stanovnika izjasnilo kao Srbi, 24,34 kao Crnogorci, 6,91 kao Bošnjaci, a 5,65 kao Muslimani. Neizjašnjenih je bilo 4,7 odsto, a nešto više od jedan odsto izjasnilo se da su pripadnici neke druge nacije.

Rezultati posljednjeg popisa, koji je održan u decembru prošle godine, još nisu objavljeni.

Živković: Pljevlja većinski ne podržavaju ovo što se dešava

Vršilac dužnosti šefa DPS-a Danijel Živković, saopštio je da Pljevlja nikad nisu “bila ovakva, kao što izgledaju nakon 30. avgusta 2020”, i da je na djelu “gruba zloupotreba vlasti”. Naveo je da je uvjeren da Pljevlja većinski ne podržavaju “ono što se trenutno dešava u ovom gradu”.

“Siguran sam da većinski Pljevlja, bez obzira na promjenu politike, nijesu takva. Podigao sam se ovdje, živim cio život u ovom gradu, poznajem njegove stanovnike… Pljevlja su nešto drugo, bez obzira na pojedinačnu političku orijentaciju ljudi. Zato kažem da pojedinci koji su okupirali lokalnu vlast, na najgori mogući način je zloupotrebljavaju i pokušavaju da naprave od Pljevalja nešto što ona nijesu, niti će ikad biti”, poručio je Živković na partijskom skupu u tom gradu.

( Goran Malidžan, Nikola Dragaš )