Ministarstvo kulture ne zna kakva je zastava kod Mandića

Ministarstvo kulture i medija ne može da utvrdi kakva se zastava, uz državnu, nalazi u kabinetu šefa Skupštine Andrije Mandića, niti ima ovlašćenja da preduzme nešto zbog njenog postavljanja jer zakoni ne propisuju prekršaje i kazne za isticanje drugih zastava i istorijskih simbola.

To je sinoć “Vijestima” saopštio taj resor na čijem je čelu Tamara Vujović, odgovarajući na pitanja kakva se zapravo zastava nalazi u Mandićevom kabinetu, da li je njeno isticanje suprotno zakonima i ako jeste - šta će ministarstvo preduzeti povodom toga.

“Ministarstvo kulture i medija iz medijskih napisa ne može na osnovu slobodne procjene utvrditi o kojoj zastavi je riječ”, piše u odgovoru.

Na fotografijama koje su ove sedmice poslate iz parlamenta medijima nakon sastanaka Mandića s mitropolitom crnogorsko-primorskim Joanikijem i šeficom Delegacije EU Oanom Kristinom Popom, ne može se utvrditi o kojoj zastavi je riječ, osim da je crveno-plavo-bijela trobojka, kakve su i boje sadašnjih zastava Srbije i Republike Srpske.

Skupština je u ponedjeljak saopštila “Vijestima” da je riječ o trobojci koja je “državni simbol Knjaževine Crne Gore i Kraljevine Crne Gore”, i da ona, po Zakonu o državnim simbolima i Danu državnosti Crne Gore, uživa zaštitu kao i državni simboli utvrđeni tim aktom.

Međutim, Narodni muzej Crne Gore nije “Vijestima” potvrdio da je riječ o zastavi Knjaževine/Kraljevine Crne Gore. Ta institucija saopštila je sinoć da Ustavom Knjaževine Crne Gore iz 1905. godine nije eksplicitno navedeno koja je državna zastava Knjaževine, ali da u jednom članu (39) tog akta piše - “narodne su boje: crvena, plavetna i bijela”. Taj član se, kako je objašnjeno, nalazi nakon definisanja grba Knjaževine.

“Iz sadržine fotografija iz fonda Muzeja kralja Nikole, uočava se da se na službenim zgradama poput Vladinog doma, u kojem se nalazila Narodna skupština, kao i na rezidencijama dinastije u Podgorici, Nikšiću i Baru, kao i na samom Dvoru na Cetinju nalazi crnogorski alaj-barjak, koji je služio i u vojne svrhe”, navodi se u odgovoru.

Narodni muzej ističe da su trobojke bez grba, kakva je ona istaknuta u Mandićevom kabinetu, najčešće korišćene pri ukrašavanju prilikom prigodnih svečanosti, poput proglašenja Kraljevine 1910.

“U fondu Muzeja kralja Nikole, koji je organizaciona jedinica Narodnog muzeja, nalazi se jedna trobojka bez grba pod nazivom ‘crnogorska narodna zastava, svečarska’. Osim toga, nalazi se i jedna trobojka s grbom pod nazivom ‘alaj-barjak vrhovnog komandanta kralja Nikole’. Pored nje, nalaze se i tri trobojke s grbom, međutim sve tri su nastale u periodu Vlade u egzilu nakon 1916”, saopšteno je.

Poslanici Demokratske partije socijalista (DPS) najavili su tokom jučerašnjeg vanrednog zasjedanja Skupštine da će podnijeti krivičnu prijavu protiv Mandića zbog, kako su naveli, kršenja Zakona o državnim simbolima. Mandić je odgovorio da je u parlamentu i njegovom kabinetu “gotovo tri puta duže bila trobojka nego sadašnja zastava”. Na toj trobojci SR Crne Gore bila je petokraka.

“Ne znam otkud tolika mržnja prema trobojci koja je bila zastava i Kraljevine i Knjaževine Crne Gore”, rekao je Mandić, na šta je neko iz opoziconih klupa reagovao riječima - “ovo nije ta zastava”.

Mandić je nakon toga pokazao fotografije posmrtnih sanduka kralja Nikole i kraljice Milene koji su bili prekriveni trobojkama.

“Pustite nas da živimo kao slobodni ljudi... Brinite vi o vašoj kući i vašim kabinetima”, poručio je poslanicima DPS-a.

Pošto su iz DPS-a reagovali navodeći da je kabinet predsjednika parlamenta državni, Mandić je najavio da će u klub poslanika njegove Nove srpske demokratije unijeti trobojku.

Ministarstvo kulture i medija podsjetilo je u odgovorima “Vijestima” da je zakonima i podzakonskim aktima jasno definisano na koji način se ističe zastava i koje je njeno počasno mjesto, kad se ističu zastave drugih država i međunarodnih organizacija.

Objašnjavaju da se, kad je riječ o isticanju zastave u kabinetu, ona postavlja tako da bude s desne strane radnog mjesta lica čiji je kabinet, odnosno s lijeve strane ako se gleda ka tom mjestu. Državna zastava bila je postavljena s Mandićeve lijeve strane, a trobojka sa desne strane. Zakonom nisu propisane kazne za pogrešno isticanje državne zastave.

Ministarstvo navodi da državni i vojni simboli Knjaževine i Kraljevine Crne Gore, simboli Narodne Republike Crne Gore i Socijalističke​​ Republike Crne Gore i simboli Republike Crne Gore uživaju zaštitu kao i državni simboli. Međutim, Zakonom o državnim simbolima i Danu državnosti Crne Gore nije propisano isticanje tih istorijskih simbola.

Državnoj zastavi počasno mjesto među drugima

Ministarstvo poručuje da se prema zakonu zastava stalno vije na zgradi Skupštine, na zgradama u kojima se nalaze službene prostorije predsjednika, Vlade, Ustavnog suda, Vrhovnog suda, vrhovnog državnog tužioca i ombudsmana, na rezidenciji predsjednika, te na zgradama organa lokalne samouprave i javnih ustanova.

Zastava se ističe na dan državnosti Crne Gore i u dane drugih državnih praznika na zgradama u kojima su smješteni državni organi i organi lokalne samouprave, na zgradama predstavništava Crne Gore u inostranstvu, na vazduhoplovima, brodovima i drugim plovilima u skladu s posebnim propisima, na glasačkim mjestima za vrijeme izbora i referenduma, i u dane žalosti, koje odredi Vlada, zastava se ističe na pola koplja.

“Dodatno, ovim zakonom propisana je i upotreba zastave na način da se ista može isticati prilikom međunarodnih susreta, političkih, naučnih, kulturno-umjetničkih, sportskih i drugih skupova, na kojima je Crna Gora predstavljena, u skladu s pravilima održavanja tih skupova, prilikom proslava, svečanosti, kulturnih, sportskih i drugih manifestacija, u drugim slučajevima predviđenim zakonom”, podsjeća Ministarstvo.

Taj resor navodi da kad se državna zastava ističe s jednom ili više zastava drugih država ili međunarodnih organizacija u Crnoj Gori, ona zauzima počasno mjesto.

“Počasnim mjestom zastave smatra se mjesto u centru kruga, tjemenu polukruga zastava, prvo mjesto u vrsti, koloni ili grupi zastava, središnje mjesto između zastava i lijevo mjesto, gledano sprijeda, od zastave druge države ili međunarodne organizacije”.

( Nikola Dragaš, Biljana Matijašević )