Trauma urezana u sjećanje Bošnjaka

Navršilo se trideset godina od zločinačke akcije Lim, jedne od najmračnijih epizoda u istoriji Bošnjaka u Crnoj Gori. Taj period, koji su obilježili surova policijska tortura, hajke na Bošnjake, hapšenja i prijetnje, ostao je kao trajna rana u sjećanju mnogih.

Crnogorska policija, u akciji kodnog naziva "Lim", krajem januara i početkom februara 1994. godine uhapsila je kompletno rukovodstvo Stranke demokratske akcije (SDA) za Crnu Goru i više njenih članova.

Hapšenje su obavili pripadnici Specijalne jedinice MUP-a Crne Gore pod komandom Vasa Baošića. Prema izvještaju Helsinškog odbora za ljudska prava, 15.000 ljudi doživjelo je neki oblik torture tokom ovog perioda.

Operacionalizacija akcije odvijala se na sastanku šefova službi bezbjednosti Srbije i Crne Gore, Jovice Stanišića i Boška Bojovića, održanog 15. aprila 1993. godine na Ribnjaku u Novom Pazaru.

Srbijanski dio akcije započeo je odmah, dok je crnogorski dio krenuo 25. januara 1994. godine.

Pod komandom Vasa Baošića, Specijalna jedinica MUP-a hapsi rukovodstvo političke partije Bošnjaka, SDA Crne Gore, koje je tada imalo plebiscitarnu podršku u Crnoj Gori.

Načelnik Prve uprave SDB Radivoje Martinović vodio je hapšenja i zlostavljanja drugih predstavnika Bošnjaka.

Cijela akcija pratila se medijski, stvarajući atmosferu linča i straha. Poslije neviđene torture nad uhapšenim u policijskoj vili "Jelika" na Žabljaku, predstavnici SDA za Crnu Goru, njih 21, pritvoreni su u bjelopoljski kazamat, u jezivim ćelijskiim uslovima, bez grijanja, toaleta, kreveta i posteljine.

Suđenje, koje je održano nakon nečuvene torture, bilo je farsa, a uhapšeni su, njih 21, osuđeni na ukupno 86 godina zatvora.

Nakon skoro dvije godine zatvora, neposredno nakon Dejtonskog sporazuma, koji je podrazumijevao oslobađanje svih političkih zatvorenika, predsjednik Crne Gore primjenjuje "Akt milosti" 19. decembra 1995. godine na Nikoljdan i abolira uhapšene.

Međutim, inspiratori, nalogodavci i počinioci ovog zločina nikad nijesu privedeni pravdi, ostavljajući tragično sjećanje na ovu epizodu u istoriji Bošnjaka.

Od 21 uhapšenog u Bijelom Polju četvoro je umrlo, četvoro još uvijek nosi teške traume u Crnoj Gori, a 13 je napustilo Crnu Goru zbog "demokratske vlasti" u Crnoj Gori.

O ovom sramnom događaju svi ćute, pa čak i politički subjekti i organizacije Bošnjaka-Muslimana.

Zato dugujemo zahvalnost onim koji nas se bar ponekad sjete, poput Ratke Jovanović Vukotić, Tee Gorjanc Prelević, Milke Tadić Mijović, Vanje Ćalović Marković, Velije Murića...

Hvala im za sve.

Ovaj zločin koji je počinjen prema Bošnjacima ne smije biti zaboravljen, a sjećanje na njega služi kao opomena da se slične tragedije nikad ne ponove.

Rifat Vesković

Zatvorenik No 0511795

( Rifat Vesković )