Nikšić: Obilježeno 140 godina pozorišnog života, kulturni i umjetnički prizvuk mu dao odrednicu "gospodina grada"

Neka sloboda naša uvijek pjeva. Radujmo se ljepoti koja će spasiti svijet“, poručio je direktor Nikšićkog pozorišta Radinko Krulanović, na svečanoj akademiji koja je organizovana povodom 140 godina od izvođenja prve predstave u Nikšiću.

Februara 1884. godine u gradu pod Trebjesom koji se tek gradio, izvedena je tragedija u pet činova, „Slobodarka“ Manojla Đorđevića Prizrenca, a u publici je, kako je istakao predsjednik Opštine Marko Kovačević, tada bio jedan od junaka toga vremena o kome je i „Slobodarka“ govorila, Stojan Kovačević.

Predsjednik Opštine je podsjetio na istorijat pozorišnog života u gradu pod Trebjesom, na gašenje i ponovo uspostavljanje teatra, na rušenje zgrade koja bi naredne godine obilježila stogodišnjicu od gradnje, ali i na činjenicu da je pozorište od samih početaka do danas uglavnom uspješno mirilo „naše narodno nasljeđe sa nalazima savremenosti u cilju da se kroz to ne odrodimo, nego oplodimo“.

„Na nama je da pazimo da ne padnemo opet u grijeh koji bi nas lišio pozorišta i pozorišnog života, da ne zaboravimo jezik na kom je naše pozorište progovorilo, jezik 'Slobodarke', i da ne zaboravljajući ga idemo dalje u budućnost u kojoj će naš cvijet iz dubokog korijena naše narodne kulture izrasti visoko iznad nje“, rekao je Kovačević

Predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić čestitao istakao je da je malo gradova u Crnoj Gori i van nje koji se prema svojoj kulturnoj tradiciji odnose sa toliko poštovanja i toliko želje da joj budu dostojni nastavljači.

„To poštovanje i tu želju iskazuju i današnji stanovnici Nikšića, među kojima je mnogo istinskih ljubitelja umjetnosti i priličan broj istinskih, veoma istaknutih umjetnika, slikara, književnika, muzičara, reditelja, glumaca i dramskih pisaca“, kazao je Mandić.

Kada se kaže „gospodin Nikšić“, prema riječima predsjednika Skupštine, misli se na snažni kulturni i umjetnički prizvuk koji se u „ovom gradu i danas osjeća na svakom koraku, na tu specifičnu kulturnu energiju koju je Nikšić sačuvao i u najtežim vremenima“.

„Mi danas živimo u drugim vremenima, nalazimo se pred novim i drukčijim izazovima i iskušenjima, ali moramo imati na umu da nas upravo naša ponajbolja kulturna tradicija itekako obavezuje. Da nije sve u ekonomiji i industriji, a naročito ne u politici. Da je upravo naša kultura dragocjeni, nezamjenjivi temelj našeg identiteta, uz čiju ćemo pomoć sačuvati dostojno mjesto među drugim zemaljskim narodima“, poručio je predsjednik Skupštine.

Petar Kovačević iz Ministarstva kulture i medija istakao je da Nikšićko pozorište i Međunarodni festival glumca imaju svoju posebnost na kulturnoj mapi Crne Gore. „Ovo je prostor odakle su potekli veliki protagonisti teatra i filma čije su interpretacije djela ucrtavale nove smjernice umjetničkim traganjima kakvi su bili Veljko Mandić i Goran Bulajić, ali i režiseri koji su svoju poetiku raskrilili u visoke domete filma kako je to radio Živko Nikolić“, kazao je Kovačević.

U okviru svečane akademije izvedeni su segmenti iz četiri pozorišne predstave iz različitog perioda pozorišnog života u Nikšiću, koje su objedinile romantizam, moderni teatar, alternativno i savremeno pozorište.

To su neizostavna „Slobodarka“, od koje je sve počelo, i koja je predstavljena kao multimedijalna priča u interpretaciji Ivane Žigon i Ljubice Davidović. Dio predstave „Čekajući Godoa“ od Semjuela Beketa, koju je režirao nedavno preminuli Goran Bulajić i koja je igrana krajem sedamdesetih godina prošlog vijeka, na scenu su donijeli Dobrilo Boban Čvorović i Mihailo Perošević, glumci koji su bili akteri premijernog izvođenja pomenute predstave. Odlomak iz „Muzeja biciklističkog ustanka“, komad je rađen po dramskom tekstu rano preminulog Nikšićanina Zorana Kopitovića, a u režiji Slobodana Milatovića, izveli su Nebojša Ćićo Vulanović i Velizar Kasalica, dok je monolog iz nedavno postavljene predstave „Pluća”, rađena po tekstu Dankana Mekmilana, a u režiji Andreja Nosova, izveo Stevan Vuković.

Program akademije, koju je režirao Radisav Jevrić, vodili su glumci Anja Drljević i Matija Memedović, a u programu je učetvovao i kvartet „Unique“.

Nikšićko pozorište je od osnivanja, 1999. godine, imalo 33 premijere, dok ih je u gradu pod Trebjesom od 1884. bilo 283.

Pozorište rodilo grad

Svečanoj sjednici prethodila je izložba pisanih materijala i fotografija iz istorije pozorišnog života u Nikšiću, pod nazivom „Putem Slobodarke“, koja je prikazana na sedam panoa, a pomoć su im pružili iz Ahiva Crne Gore.

Izložbu je otvorio umjetnički direktor Nikšićkog pozorišta mr Janko Jelić, koji je kazao da se u toj ustanovi bave "pleminitijom istorijom našega roda", a da je izložba samo isječak iz bogate istorije.

"Onom istorijom koja ne donosi samo krv i suze, nego onom istorijom koja je uistinu stvaralačka i koja nam pokazuje zašto Nikšić jeste danas grad. Ovo pozorište počiva na temelju te prve predstave 'Slobodarke', a ta prva predstava se nalazi u temelju ovoga grada. Igrana je godinu prije nego što je izgrađen gradski Trg. Obično veliki gradovi nastaju na mjestima gdje se susreću različitosti, i Nikšić jeste nastao na jednom širokom mjestu gdje su se sreli Hercegovina, Crna Gora i brda, gdje su se, tako da kažem, 'poljubili' svi ti isti, a opet različiti identiteti i mentaliteti. Zanimljivo je da grad nije rodio pozorište, nego je pozorište rodilo grad“, istakao je Jelić.

Slavojka Marojević, urednica časopisa „Pozorište“ kazala je da se kroz istoriju pozorišta može posmatrati i istorija jednog grada, a da je istorija teatarskog života u Nikšiću tri vijeka.

„Po bogatstvu pozorišnog trajanja, sigurno bi nam mogle pozavidjeti i daleko urbanije i pozorišno razvijenije sredine nego što je ova naša nikšićka. Vjerovatno zbog svega ovoga stoji i konstatacija da nije ni čudo što je Nikšić mapiran kao kolijevka dramske

( Svetlana Mandić )