Indeks demokratije Ekonomista: Najviše poena za Crnu Goru od obnove nezavisnosti, i dalje manjkava demokratija

Crna Gora je ostala među zemljama sa manjkavom demokratijom, a najmanje poena dobila je za kriterijum političke kulture, pokazao je novi Indeks demokratije britanskog časopisa Ekonomist.

Crna Gora je 52. po indeksu demokratije za 2023. sa 6,67 poena, što je napredak za devet pozicija u odnosu na 2022. godinu.

To je ujedno i najviše poena za Crnu Goru od obnove nezavisnosti, a do sada je najbolji rezultat (6,57) bio 2006. godine.

Crna Gora je zabilježila najveći napredak u regionu istočne Evrope drugu godinu zaredom, pošto je rezultat naše zemlje poboljšan sa 6,45 u 2022. na 6,67. Crna Gora je unaprijeđena iz „hibridnog režima“ u „manjkavu demokratiju“ 2021. godine.

Ujedno je među pet država čiji je skor najviše poboljšan u odnosu na 2022, uz Benin, Tanzaniju, Angolu i Maltu.

Za izborni proces i pluralizam dobila je 8,75 od maksimalnih deset, za građanske slobode 7,06 , za funkcionisanje vlasti 7,14 , političku participaciju 6,67 a za političku kulturu samo 3,75 poena.

Među zemljama sa manjkavom demokratijom nalazi se 11 članica Evropske unije, kao i pet kandidata za članstvo (Albanija, Crna Gora, Moldavija, Sjeverna Makedonija i Srbija).

Gotovo polovina svjetske populacije živi u nekoj vrsti demokratije, ali samo nepunih osam procenata u punoj demokratiji, dok više od trećine živi pod autoritatornom vladavinom, ukazuje se u izvještaju Ekonomist intelidžens junita (EIU), dijela Grupe Ekonomist koji se bavi istraživanjima i analizama.

Izvještaj za 2023. "Doba sukoba" obuhvatio je 167 zemalja i teritorija koje su svrstane u potpune demokratije, manjkave demokratije, hibridne režime ili autoritarne režime.

Zemlje su ocjenjivane po pet kriterijuma: izborni proces i pluralizam, funkcionisanje vlasti, politička participacija, politička kultura i građanske slobode.

Od zemalja iz okruženja, Hrvatska je 58. na globalnoj listi, Srbija 64, Albanija 66, Sjeverna Makedonija 72, Bosna i Hercegovina 94.

U izvještaju se navodi da je u 2023. broj zemalja klasifikovanih kao demokratije povećan za dvije, na 74 , ali je globalni indeks pao na 5,23 sa 5,29 u 2022, što znači da je nastavljen trend regresije i stagnacije iz posljednjih godina.

Broj potpunih demokratija sa indeksom većim od osam ostao je isti kao godinu dana ranije - 24, dok je onih sa manjkavom demokratijom bilo 50 ili dvije više nego 2022.

Od preostalih 95 zemalja, 34 su hibridni režimi, a 59 je klasifikovano kao autoritarni.

Na vrhu liste po indeksu demokratije za 2023. je Norveška (sa ocjenom 9,81) a slijede Novi Zeland, Island, Švedska, Finska i Danska.

Na začelju su Centralnoafrička Republika, Sjeverna Koreja i Mjanmar i posljednji Avganistan sa samo 0,26 poena.

Gledano po regionima, najviše potpunih demokratija je u Zapadnoj Evropi, 15 od ukupno 24. Takođe, osam zemalja Zapadne Evrope nalazi se među deset najbolje plasiranih na indeksu demokratije.

U regionu Evropa i Centralna Azija, gdje je i Crna Gora, nema punih demokratija, ali je nekoliko od 16 zemalja među manjkavim, uključujući četiri kandidata za EU sa Zapadnog Balkana.

( B.H., BETA )