Očevi počeli, sinovi nastavili: Blažo, Marko i Luka prodaju preko hiljadu stanova i vila u Kolašinu

Blažo Đukanović, sin Mila Đukanovića bivšeg premijera i predsjednika Crne Gore, Marko Gvozdenović, sin dugogodišnjeg ministra Branimira Gvozdenovića, i Luka Bećirović, sin biznismena Zorana Ćoća Bećirovića, osnovali su firmu “Kolašin Valleys” koja se bavi prodajom stanova, apartmana i vila u luksuznom turističkom naselju na kolašinskim skijalištima.

Prema podacima iz Centralnog registra privrednih subjekata ova firma je registrovana 25. decembra prošle godine, sa kapitalom od jednog eura, i tada su osnivači bili Marko Gvozdenović i Luka Bećirović. Izmjenom osnivačkog akta od 6. februara ove godine pridružuje im se i Blažo Đukanović, tako da su sada vlasnici po trećine osnivačkog kapitala. Gvozdenović je i izvršni direktor, a Đukanović i Bećirović su ovlašćeni zastupnici.

U brošurama preko hiljadu luksuznih apartmana i vila

Kompanija ima svoj sajt kolasinvalleys.com, kao i stranice na društvenim mrežama gdje reklamira prodaju stanova i vila, kao i apartmana u takozvanim kondo hotelima, koji se grade ili će se graditi na širem području skijališta, u dva, kako se navodi, ski-sela “1450 Nest” i “K16 Peak”. Na tom prostoru u toku je izgradnja četiri hotela sa 317 stambenih jedinica, a predviđena je izgradnja još šest novih objekata sa 700 stambenih jedinica, kao i dva naselje planinskih vila. Iako je firma zvanično osnovana u decembru, na društvenim mrežama, gdje se koristi ime “Kolašin Valleys”, od jula prošle godine postoje objave o prezentacijama i prodaji ove imovine u državama regiona.

Sve to se gradi na zemljištu bivšeg državnog ski-centra Jezerine, kojeg je kupio stariji Bećirović, kao i na dodatnih 30.000 kvadrata državnog zemljišta koje je Vlada 2019. dala u zakup njegovom konzorcijumu. Na ovim lokacijama nalaze se i tri projekta koja su ušla u program ekonomskog državljanstva iz 2019. godine, tako da crnogorsko državljanstvo može da dobije stranac koji kupi nekretnine u iznosu većem od 250 hiljada eura.

Za početak projekta presudan uticaj očeva

Firma “Kolašin Valleys” osnovana je u skladu sa zakonom i ima zakonski uređenu djelatnost “konsultantske aktivnosti u vezi s poslovanjem i ostalim upravljanjem”. Prema podacima iz katastra nema imovinu, mada se i ona nije mogla registrovati jer je još u zvaničnoj izgardnji već se ovdje pojavljuje kao posrednik.

Ono što je medijski zanimljivo i što je mogući javni uticaj je to što su stariji Đukanović i Gvozdenović imali značajne uloge u privatizaciji bivšeg državnog skijališta, usvajanju prostornih planova, davanju raznih saglasnosti i državnih pomoći, izgradnje infrastrukture državnim novcem, pa do konačnog programa ekonomskog državljanstva. Sve to je uticalo da je stariji Bećirović jeftino dobio vrijednu imovinu a i kasnije brojne povoljnosti od države. Time je ova lokacija dobila na ekskluzivnosti, a njene nekretnine na cijeni.

Of-šor firma Zorana Bećirovića “Bepler Džejkobson”, kupila iz dva puta 2003. i 2007. godine godine za ukupno 2,1 milion eura imovinu bivšeg ski-centra Bjelasica. Za tu cijenu su tada dobili hotel “Bjelasica” u centru Kolašina, dva motela, dva restorana, svu infrastrukturu skijališta, kao i 149 hiljada kvadrata okolnog zemljišta.

Skijalište i 149 hiljada kvadrata za 550.000€

Imovina samog skijališta i okolnog zemljišta prodata je za 550 hiljada eura, nakon više neuspješnih tendera na kojima je “Bepler” bio jedini ponuđač. Nakon što je Privredni sud poništio peti tender nezadovoljan ponudom od 550 hiljada eura, Milo Đukanović je tada oštro kritikovao “nadležne” za odugovlačenje prodaje. Odmah nakon toga stečajni upravnik raspisao je novi, šesti tender, sa tri puta manjom početnom cijenom, a koja je identična sa cijenom (550.000) koju je “Bepler” ranije bio spreman da plati. Obaveze investiranja u skijalište iznosila je 3,5 miliona eura.

Prodaju imovine bivšeg Ski centra “Bjelasica” obilježilo je više skandala i zakonski spornih postupaka, kao i nestanak značajne dokumentacije o ovom postupku. Stečaj je prvi put uveden 1998. godine suprotni mišljenju sudskog vještaka zbog spornog duga od 100 hiljada maraka iako je imovina imala višestruko veću vrijednost. Taj stečaj je kasnije sud poništio, ali je već naredne godine uveden novi.

Sutkinja Bošković upozorava na nezakonitost

U januara 2007. godine sutkinja Privrednog suda Nataša Bošković je “Vijestima” izjavila da na osnovu dokumentacije koju joj je dostavio zaposleni u Ski-centru Bjelasica Ratko Čogurić, osnovano sumnja da je po nalogu jednog, ili više moćnih pojedinaca, nezakonito uveden stečaj u tu kompaniju i 1999. godine. Ona je tada kazala i da se u stečajnom postupku uporno koristi broj predmeta pod kojim je prvi put otvoren stečaj, mada je slučaj dobio novi broj nakon što je taj postupak ukinuo Vrhovni sud. Tada je kazala i da prodaja imovine Ski-centra “Bjelasica” nije oglašena ni na oglasnoj tabli Privrednog suda, ni u Službenom listu, kao i da je to samo po sebi kršenje zakonske procedure i dovoljno da cijeli proces bude zaustavljen.

Međutim to se nije desilo i iste godine su predstavnici stečajne uprave i Vlade potpisali ugovor o prodaji skijališta i okolnog zemljišta Bećirovićevoj firmi.

U narednim godinama Bećirović je imao “problema” sa bivšim radnicima državnog skijališta koji su u njemu imali 20 odsto vlasništva, zbog toga što im, iako je novo skijalište pravni nasljednih prethodnog, nije plaćao dugove za zarade i doprinose.

Država davala “i šakom i kapom” za privatni biznis

Tako je tadašnji ministar održivog razvoja i turizma i predsjednik Vlade za ekonomsku politiku Vlade Branimir Gvozdenović u oktobru 2013. godine odobrio državnu pomoć Bećirovićevoj firmi “Ski resort - Kolašin 1450” u iznosu od 351 hiljadu eura zbog toga što je “nosilac turističke ponude regiona Bjelasice”. Time se ovoj firmi omogućilo da dospjele dugove za poreze i doprinose na plate radnika u tom iznosu izmiri u narednih sedam godina.

On je bio ministar održivog razvoja i turizma od decembra 2012. do novembra 2016. godine. U tom periodu su pokrenuti planovi za razvoj skijališta, izgradnja državnog skijališta u Kolašinu 1600, oko kojeg je zemljište kasnije dato u zakup Bećirovićevoj kompaniji, kao i rekonstrukcija puta od Kolašina do skijališta Jezerine, i puta i tunela od Jezerina do Lubnice u beranskoj opštini čije se otvaranje uskoro očekuje. U sve to država je do sada uložila oko sto miliona eura.

Nekretnine postale dio programa za državljanstvo

Đukanović je bio “prvo čovjek države” u cijelom periodu od početka privatizacije bivšeg državnog skijališta do odobravanja programa ekonomskog državljanstva. Iako je tada bio predsjednik države aktivno je i prije zvaničnog početka programa ekonomskog državljanstva radio na njegovoj promociji.

Tako je u novembru 2018. godine govorio na Globalnoj konferenciji o rezidentnosti i državljanstvu u Dubaiju, koju organizuje kompanija “Henley & Partners”, Vladin partner u ovom programu.

“Interes države je da se primjenom Individualnog investicionog programa dodatno pospješi razvoj, kreiraju nova radna mjesta, smanji spoljno-trgovinskog deficit i obavi transfer znanja i novih tehnologija”, saopštio je tada Đukanović, kako su saopštili iz njegovog kabineta, i poručio da će aplikanti imati korist od povoljnog poreskog sistema, bezviznog režima prema zemljama u Šengen zoni i integracija u ekonomski i politički sistem države.

U program ekonomskog državljanstva prihvaćena su tri pojekta Bećirovića starijeg na ovoj lokaciji, takozvani kondo hoteli. To je tip hotela koji je sastavljen od pojedinačnih stambenih jedinica koje se prodaju pojedincima i investitorima za ličnu upotrebu ili kao imovina za iznajmljivanje. Na sjevernoj regiji državljanstvo može dobiti onaj ko kupi nekretnine iz ovih projekata za više od 250 hiljada eura.

Vlada je početkom prošle godine prekinula dalji prijem novih projekata na osnovu kojih bi se dobijalo ekonomsko državljanstvo, zbog zahtjeva Evropske unije zbog rizika da sumnjive osobe dobiju državljanstvo zemlje kandidata za članstvo u EU, kao i zbog rizika poput pranja novca, finansiranja terorizma i organizovanog kriminala. Međutim, projekti koji su ranije započeti nastavljaju da se primjenjuju, uz povećani nadzor države.

( Goran Kapor )