Radovi pri kraju, Dvorac kralja Nikole u Nikšiću još bez posjetilaca

Radovi na rekonstrukciji Dvorca kralja Nikole u Nikšiću, koji su započeti u avgustu 2020. godine, biće završeni do kraja sedmice, a kada će Dvorac otvoriti vrata za posjetioce još nije izvjesno.

“Svi ugovoreni radovi koji se izvode na osnovu revidovanog glavnog projekta rekonstrukcije objekta, koji je Upravi za kapitalne projekte dostavila Opština Nikšić, su završeni i u toku su sitne popravke i završno čišćenje objekta. U toku su radovi na ugradnji fasadne bravarije u prizemlju ulaznog dijela objekta, koji se izvode na osnovu novog konzervatorskog projekta dostavljenog Upravi za kapitalne projekte u septembru 2023, takođe od Opštine Nikšić, i biće završeni do kraja februara 2024. godine”, kazali su “Vijestima” iz Uprave za kapitalne projekte.

Da bi objekat mogao biti predat Javnoj ustanovi “Muzeji i galerije” preostalo je, kako se navodi u odgovoru, da Uprava za zaštitu kulturnih dobara izvrši prijem izvedenih radova, a nakon toga i da stručni nadzor sačini konačni izvještaj u kome će konstatovati da je objekat podoban za upotrebu i da se može namjenski koristiti.

“Nakon pribavljanja svih neophodnih saglasnosti od strane nadležnih institucija i konačnog izvještaja stručnog nadzora da je objekat podoban za upotrebu, Uprava za kapitalne projekte će izvršiti primopredaju objekta korisniku od koga zavisi kada će objekat biti otvoren za posjetioce”, istakli su iz Uprave za kapitalne projekte.

Uprava javnih radova je 20. maja 2020. godine sa preduzećem “Bombeton” sa Cetinja potpisala ugovor o rekonstrukciji Dvorca u vrijednosti od skoro 1,2 miliona eura. Radovi su započeti 20. avgusta, a izvođač se obavezao da će za godinu biti završeni. Kompletan projekat finansira Vlada iz kapitalnog budžeta.

“Objekat je tek početkom 2021. godine u potpunosti oslobođen od namještaja i muzejskih eksponata. Tokom izvođenja radova izvođač i stručni nadzor su više puta ukazivali na nedostatke i neusaglašenosti faza u projektnoj dokumentaciji, što je za posljedicu imalo izmjene glavnog projekta i raspisivanje novog javnog nadmetanja za izvođenje dodatnih radova”, piše u odgovoru.

Početkom 2022. godine, Uprava za zaštitu kulturnih dobara je donijela Rješenje o privremenoj obustavi sprovođenja konzervatorskih mjera u prizemlju ulaznog dijela objekta, jer izvođač radova nije u potpunosti postupio po pravilima struke i konzervatorskim principima, kada su u pitanju bravarski radovi u prizemlju. Novi konzervatorski uslovi su izdati tek 24. maja prošle godine.

“Na osnovu izdatih uslova Opština Nikšić je obezbijedila izradu novog konzervatorskog projekta i pribavila ponovnu saglasnost Uprave za zaštitu kulturnih dobara, kako bi se navedeni radovi priveli kraju”, zaključuju iz Uprave za kapitalne projekte.

Direktorica JU “Muzeji i galerije” Nikšić Vesna Todorović kazala je “Vijestima” da ne može da odgovori na pitanje kada će njihova ustanova useliti u Dvorac i otvoriti njegova vrata za posjetioce jer to ne zavisi od njih.

“Budno prateći, od decembra 2021. (od preuzimanja dužnosti direktora Ustanove), radove na renoviranju i adaptaciji zgrade Dvorca, uvjerili smo se da je u pitanju složen i komplikovan posao, čiji rezultat je dobrim dijelom trebalo da bude kompromis, pošto je zgradu teško prilagoditi novim i modernim zahtjevima proširenih muzejskih i galerijskih aktivnosti i pratećih službi”, kazala je Todorović.

Uobičajeno je, kako je istakla, da na takvim projektima adaptacije obavezno i tijesno sarađuju i zajednički odlučuju: nosilac projekta (Opština), arhitekta (Agencija za projektovanje), zaposleni (JU Muzeji i galerije), konzervatori (Uprava za zaštitu kulturnih dobara) i izvođači radova (firma Bombeton).

“Praksa je pokazala da je teško pomiriti različita shvatanja i pristupe nosilaca projekta koji imaju u vidu određene društveno-političke okolnosti i finansijske mogućnosti, arhitekte, koji sebe smatra neprikosnovenim projektantom i kreatorom plana i načina rekonstrukcije, kustosa, koji misli kako sve treba podrediti muzeološkim potrebama, konzervatora, koji misli kako je najvažnije u potpunosti i u svim detaljima konzervirati i obnoviti zgradu kao spomenik i izvođača radova koji gleda da u cijelom postupku nađe brža i lakša rješenja, i da pritom više i zaradi. Pošto ta saradnja od početka nije uspostavljena kako treba, to je i sam proces adaptacije i prilagođavanja zdanja novim uslovima i potrebama, sa dugim prekidima u radu, ušao u četvrtu godinu”, istakla je Todorović.

Prema njenim riječima, vidjevši da u vezi sa radovima na Dvorcu u Ustanovi ne postoji nijedan jedini dokument, niti elaborat sa stručnim uputstvima oko uslova adaptacije, ljeta 2023.godine, na njihovo insistiranje, uključili su se više u praćenje procesa i procedura u vezi sa radovima na i u zgradi.

“U tu svrhu, a na osnovu plana koji smo dobili od Agencije za projektovanje u našoj Opštini, naši kustosi su uradili analizu svojih zbirki i napravili plan novih i mogućih postavki. Da bi do detaljnijih planiranja i utvrđivanja novčanog iznosa koji je potreban da se namještanje Dvorca završi došli, potrebno je da arhitekta za enterijer, koga će angažovati Opština, uz konsultacije sa stručnim osobljem iz naše ustanove, uradi idejni projekat, u kojem bi se povelo računa o tome da muzejske zbirke na najbolji mogući način budu prezentovane. To se mora raditi na licu mjesta, tj. ulaskom u prostor čija je adaptacija završena”, kazala je direktorica JU “Muzeji i galerije”.

Istakla je i da treba uzeti u obzir da ovako komplikovan i zahtjevan posao adaptacije, sanacije i konzervacije zgrade čija je ukupna površina preko 2500 metara kvadratnih i koja je sama zaštićeno kulturno dobro, kao i novi koncept postavki i prilagođavanje savremenim muzeološkim uslovima, koji poštuju pravila i standarde, u Crnoj Gori do sada nije rađen.

Agencija za projektovanje i planiranje Opštine Nikšić radi i projekat uređenja prostora iza i ispred Dvorca kralja Nikole, a planirano je da urade kamenu pristupnu stazu, plato koji bi se koristio u kulturne svrhe, kao i uređenje zelenih površina.

( Svetlana Mandić )