U registru i brodovi koji ne postoje

U Registru brodova Crne Gore za 2024. koji predstavlja stanje trgovačke flote pod nacionalnom zastavom na kraju decembra prošle godine je bilo upisano ukupno 85 brodova i plutajućih objektata sa ukupno 113.063 bruto-tone.

Zvanični su to podaci iz publikacije Registar brodova koju vodi Tehnički inspektorat plovnih i plutajućih objekata (TI) sa sjedištem u Tivtu, a koji je sastavni dio Uprave pomorske sigurnosti i upravljanja lukama Crne Gore.

U Registru brodova vode se brojni podaci o svim brodovima čija je baždarska dužina 12 metara ili veća, a registarski volumen 15 bruto-tona ili veći, te koji su upisani u Upisnik pomorskih brodova trgovačke mornarice Crne Gore.

Zvanično, prema dokumentu koji vodi TI, nacionalna trgovačka flota Crne Gore trenutno se sastoji od četiri broda za prevoz rasutog tereta u međunarodnoj plovidbi (brodovi “Kotor” i “Dvadesetprvi maj” Crnogorske plovidbe i brodovi “Bar” i “Budva” Barske plovidbe), 15 tegljača, 14 ribarica, 27 putničkih brodova, šest trajekata, jednog plutajućeg doka, dva ro-ro broda, četiri tzv.javna broda državnih službi, tri klapete, jednog broda za prevoz generalnog tereta, dvije plovne dizalice, jednog tankera, te još tri manja broda raznih tehničkih namjena.

Međutim, ove podatke treba uzeti sa rezervom jer TI u najnovijem Registru brodova kao “žive” predstavlja i više brodova koji već godinama zapravo ne postoje- potonuli, su, propali ili su uništeni. Tako na primjer, u spisku tegljača koji viju zastavu Crne Gore kao još uvijek “živi” i aktivni brodovi figuriraju remorkeri “Pijavica”, “Devesilje” i “Dubravica” nekadašnjeg Jadranskog brodogradilišta u Bijeloj iako su sva ta tri broda nakon odlaska u stečaj te firme, prije nekoliko godina izrezana u staro željezo. Isti je slučaj i sa malim remorkerom “Polaris” kompanije “Boka Pilot & Tug Service” ili remorkerom “Arsenal I” nekadašnjeg istoimenog vojnog brodogradilišta u Tivtu, dok je njegov blizanac “Arsenal II” koji figurira u spisku aktivnih tegljača u Registru brodova još prije nekoliko godina rekonstruisan i već odavno plovi kao ribarski brod.

U Registru brodova kao još aktivan figurira i putnički brod-restoran “St, Pierre” iz Bara čiji vlasnik već nekoliko mjeseci puni stranice medija svojim protestima zbog sudske odluke da od njega barsko preduzeće Marina prinudno naplati pozamašnu ležarinu za taj brod koji je već odavno napušten i pretvoren u drvenu ruševinu izvučenu na obalu barske marine. Kao aktivan naveden je i javni brod “Explorer”, nekadašnja ronilačka barka državnog preduzeća Regionalni centar za podvodno deminiranje i obuku ronilaca iako je taj drveni brod prije još skoro osam godiona ovo državno preduzeće uništilo u nestručnom pokušaju njegovog podizanja iz mora na obalu u Bijeloj. Jedini u suštini nepostojeći brod u Registru a za koga TI u publikaciji daje objašnjenje zašto je on još uvijek tamo naveden, je barska ribarsica “Špiridon” koja se potonula u nevremenu u februaru 2007.godine. Pored imena “Špiridona” u spisku navodno aktivnih ribarica u Registru stoji napomena “potopio se, nemamo rješenje o brisanju”.

Sve ovo, uz činjenicu da su lični “fajlovi” sa tehničkim i podacima o vlasništvu za većinu brodova koji se vode u Registru brodova prazni ili u najmanju ruku nekompletni, te da za najveći broj brodova upošte nije upisan ni osnovni podatak o tzv. statusu klase (ima ili broj ili nema važeće papire odnosno svjedočanstvo o tehničkoj sposobnosti za plovidbu) navodi na zaključak da se Registar brodova vodi neažurno, odnosno, uz potpuno odsustvo koordinacije i razmjene podataka sa Lučkim kapetanijama u Kotoru i Baru koje vode Upisnik pomorskih brodova trgovačke mornarice Crne Gore i u kojem su gotovo svi ključni podaci o svakom brodu prisutni.

Uz to, Registar brodova koji ima status javnog dokumenta dostupnog svima i koji je po zakonu, morao već odavno da bude dostupan i redovno ažuriran u elektronskoj formi na sajtu Uprave pomorske sigurnosti to ni do danas nije, već ga zainteresovane strane dobijaju u štampanoj formi nakon posebnog obraćanja Upravi.

“Trideseti avgust” i “Ruka pravde” upisani kao teretni brodovi

Najznačajnije dvije nove prinove u nacionalnoj floti lani su bili polovni trajekti Javnog preduzeća za upravljanje morskim dobrom “Trideseti avgust” i “Ruka pravde”.

Zanimljivo je da su ova dva broda u nacionalni Registrar brodova upisana kao tzv. ro-ro odnosno teretni brodovi, a ne putnički brodovi - trajekti. Ostalih šest brodova koje je lani Morsko dobro kupilo od dotadašnjeg privatnog operatera linije u Boki, preduzeća Pomorski saobraćaj iz Kamenara, uredno su već godinama, u Registar upisani kao trajekti (putnički brodovi) i kao takvi, podliježu zakonskoj obavezi tehničkog pregleda trupa broda na suvom jednom godišnje, dok to nije obaveza za plovila koja su upisana kao ro-ro brodovi poput “Tridesetog avgusta” i “Ruke pravde” jer teretni brodi obavezu dokovanja radi pregleda trupa broda na svom, podliježu tek svake pete godine.

( Siniša Luković )