Potrošnja diže BDP, u padu izvoz
Potrošnja domaćinstava za posljednji kvartal prošle godine iznosila je 1,39 milijardi
Realna stopa rasta crnogorske ekonomije (BDP) u posljednjem kvartalu prošle godine (oktobar, novembar, decembar) iznosila je 4,3 odsto, a nastala je zahvaljujući rastu lične potrošnje građana (gdje se računaju i stranci) i potrošnje javnog sektora (države).
Bruto domaći proizvod se računa tako što se za određeni period sabiraju stavke kao što su lična i državna potrošnja, saldo spoljnotrogovinske razmjene roba i usluga, bruto investicije u osnovna sredstva i promjene vrijednosti zaliha. Taj zbir se upoređuje sa istim podatkom iz uporednog perioda i umanjuje za uticaj inflacije, čime se dobije realna stopa rasta ekonomije.
Lična potrošnja domaćinstava, odnosno građana i stranaca koji borava u Crnoj Gori, za ova tri mjeseca iznosila je 1,39 milijardi i za 160 miliona ili 12 odsto je veća nego u istom kvartalu 2022. godine. Potrošnja države, odnosno cijelog javnog sektora, iznosila je 378 miliona eura i imala je rast za 60 miliona ili 18 odsto u odnosu na uporedni period.
Izvoz roba i usluga, gdje se u usluge računa i potrošnja stranih turista, u posljednja tri mjeseca prošle godine vrijedio je 643 miliona eura, i za 95 miliona je manji nego u istom periodu 2022. godine. Izvoz roba i usluga je bio 1,17 milijardi, i za svega šest miliona je veći nego godinu ranije.
Tako da je deficit u spoljnoj trgovini i uslugama iznosio minus 530 miliona eura i za sto miliona je veći nego u uporednom periodu. Rast deficita time je negativno uticao na konačni procenat rasta ekonomije.
Bruto investicije u osnovna sredstva imala su neznatan rast sa 345 na 352 miliona eura, što govori da ulaganja privrednika u svoje kompanije nemaju značajan rast. Takođe, promjene u zalihama su porasle sa 117 na 161 milion eura.
Na osnovu svih stavki, vrijednost BDP-a za ovaj period bila je 1,75 milijardi eura.
Deset članica EU ima negativan rast
U Evropi najveće stope rasta ekonomije u posljednjem kvartalu prošle godine, po 4,3 odsto, imali su Malta, Hrvatska i Crna Gora, a na četvrtom mjestu je Srbija sa rastom od 3,8 odsto.
To pokazuju podaci Evropskog instituta za statistiku Eurostata, koje u svom izvještaju prenosi Monstat.
Čak deset članica EU imala je negativne stope rasta ekonomije na kraju prošle godine. Za nekoliko država, računajući i najveću evropsku ekonomiju Njemačku, ovo je četvrti uzastopni kvartal sa padom ekonomije.
Najveći pad BDP-a u ovom kvartalu imala je Irska od minus 8,7 odsto, a zatim slijede Estonija sa minusom od 2,7 odsto, Finska sa -2 odsto, Austrija sa -1,7 odsto, Luksemburg i Švedska sa po -0,7 odsto, Holandija sa -0,5 odsto, Njemačka sa -0,4 odsto, Češka sa -0,2 odsto i Litvanija sa minusom od 0,1 odsto.
( Goran Kapor )