Pljevlja: Arheološki park ponovo u Kominima
Pljevaljski muzej obnovio lokaciju, kameni spomenici iz antičkog perioda biće dostupni javnosti
Kameni nadgrobni spomenici iz rimskog antičkog perioda, koji su sredinom sedamdesetih godina izmješteni sa prostora nekropola arheološkog lokaliteta Municipijum S, u Kominima kod Pljevalja, biće ponovo prezentovani široj javnosti u okviru arheološkog parka koji će se urediti na toj lokaciji.
Pojedini primjerci predstavljaju prava remek djela klesarskog zanata i vrhunac rimske provincijske umjetnosti, s kraja II do kraja IV vijeka.
Uređenjem lapidarijuma arheološkog parka, kao jedne ambijentalne cjeline, ovi spomenici bi bili pokazatelji ljudskog razvoja, napretka i stvaralaštva, kao i umijeća domaćih majstora, u starom vijeku.
“S obzirom na veliki značaj arheološkog lokaliteta Municipijuma S, ideja je da se planirani lapidarijum napravi upravo u Kominima, u blizini ranijih antičkih nekropola i zidina grada. U narednom periodu Muzej će se posebno angažovati i uložiti značajne napore da se ovaj projekat pokrene sa mrtve tačke. Prvenstveno u tom postupku računa na saradnju sa Rudnikom uglja, ne samo kao značajnim privrednim subjektom, već i kao partnerom u realizaciji projekta, iz više razloga”, navodi se u Programu rada Zavičajnog muzeja u Pljevljima.
Konstatuje se da je aktivnošću Rudnika uglja i proširenjem površinskog kopa u zadnjih desetak godina, načinjena ogromna šteta kulturnom nasljeđu pljevaljskog kraja.
“U nepovrat je izgubljeno arheološko nalazište neolitske starosti, koje se prostiralo na površini većoj od 9 hektara, a prema pronađenim arheološkim nalazima i dobijenim naučnim saznanjima ovaj lokalitet se svrstavao među najznačajnija neolitska naselja na Balkanu. Shodno činjenicama, Rudnik uglja bi trebao imati veću obavezu u očuvanju postojećeg kulturnog nasljeđa i pružanju podrške Muzeju da nadomjesti nepovratno izgubljeni neolitski lokalitet, koji je mogao biti valorizovan u kulturno-turističke svrhe, kao što sada imamo sve više takvih primjera i projekata u zemljama regiona”, navodi se u program.
U Muzjeju očekuju od Rudnika uglja značajnu saradnju u pogledu formiranja lapidarijuma, posebno zbog činjenice da je je vlasništvo Rudnika zemljište u Kominima, koja bi se mogla adekvatno preurediti u svrhu formiranja kamen-parka i izgradnje kulturno-turističkog kompleksa, sa ugostiteljskim objektom i uređenjem prostora u antičkom arhitektonskom stilu.
“Blizina magistralnog puta bi omogućila izuzetnu pristupačnost i posjećenost lokalitetu, čime bi se postigla valorizacija kulturne baštine i turistička promocija pljevaljskog kraja”, tvrde u Zavičajnom muzeju.
Projektom iz 2007. bilo je predviđeno da se dio kamenih nadgrobnih spomenika, odnosno dvije postojeće grobnice i dvadeset odabranih, izmjeste u prostor Milet bašte, ali taj projekat nije realizovan.
( Goran Malidžan )