Kopna zemlja u kolašinskim selima blagoslov za seljane

Dok oni koji se bave turizmom nezapamćeni nedostatak snijega minule zime zovu “elementarnom nepogodom”, kopna zemlja u kolašinskim selima bila je blagoslov za mještane.

U toj opštini pojedina sela udaljena su od grada i po više od 40 kilometara, a to obično znači i da su tokom zimskih mjeseci odsječena od svijeta. Ove godine nije bilo tako, pa je više od 400 kilometara lokalnih puteva bilo prohodno.

I putari su predahnuli, a Opština uštedjela novac namijenjen zimskom održavanju.

“Koliko je bilo lakše bez snijega? Sto puta je bilo lakše. Stari kažu da ne pamte ovako lijepe zime, a ja kažem, da bog da da se ponovi i naredne godine. Nije bilo problema, nijesmo bili odsječeni od svijeta, mogli smo do ljekara, a i oni do nas, mogli smo za namirnice...”, kaže za Vijesti Vladimir Dulović, predsjednik gornjomoračke Mjesne zajednice (MZ) Svrke, udaljene od Kolašina oko 30 kilometara.

On kaže da se sjeća godina kada je snijega bilo toliko da je putem mogla samo ‘tica prelećeti. Tada se iz sela, objašnjava Dulović, izlazilo samo uz mnogo muke pješke, na krpljama, ili su korišćeni snažni konji da probiju namete.

Otuda i navika da se sve namirnice nabavljaju u jesen, u velikim količinama - da potraju do kopnine.

Dulović kaže da je zadovoljan načinom na koji lokalna vlast brine o putnoj infrastrukturi, koja vodi do malenog sela u kojem je svega nekoliko, uglavnom staračkih domaćinstva. No, kako ističe, moglo bi i još bolje, pa je nedavno uputio Opštini zahtjev za popravljanje više kritičnih tačaka na putu. Očekuje da će brzo ka Svrkama krenuti mehanizacija i radnici.

I Donjomoračani su zahvalni na kopnoj zemlji minulih mjeseci. Sela su udaljena 43 kilometra od Kolašina, ali je, kako kaže predsjednik MZ Radosav Rakočević, put čišćen uglavnom redovno i kad je padao snijeg.

On priča da se sjeća da je 1981. godine zima bila slična, pa su iz tog dijela kolašinske opštine snijeg u januaru i februaru gledali samo na vrhovima planina. Do kuća se, te godine, spustio tek u martu.

“Ne mogu se požaliti, čistili su put iz Opštine koliko su najviše mogli i ranijih zima. No, dobro je što ove godine nijesu imali te vrste posla. Nama mještanima, a u Selima je nas je 25, zimski mjeseci bez snijega bili su olakšanje veliko. Mnogo je bilo lakše oko stoke raditi, lakše oko drva, jednostavnije do namirnica... Nije ovo zabit, kako bi neko pomislio, ovdje je ljeti i po 100 ljudi, ali, nažalost, zimi idu tamo gdje se živi s manje muke”, objašnjava Rakočević.

Rizik od proljećnjih mrazeva

Topla zima, bez snijega, kaže on, ipak nosi mnogo rizika za voćarstvo, na primjer. Krenulo je cvjetanje voća rano, a kasni mrazevi mogu ga uništiti. Rano su se, objašnjava Rakočević, razvila i pčelinja društva, pa su pčelari u strahu od nepovoljnih vremenskih prilika u narednom periodu. U Donjoj Morači očekuju i da i ka njima mehanizacija uskoro krene, kako bi sanirali seoske puteve. Iz Opštine su obećali, kaže Rakočević, dva-tri kilometra asfalta, jer je stari dotrajao. Očekuju i popravke na ostatku putne mreže u tom kraju, koji obuhvata prostor od rijeke Sjevernice do granice s Lijevom Rijekom.

Predsjednik vasojevićke MZ Vranještica Rajo Đukić ima 74 godine, a tvrdi da nije zapamtio ljepšu zimu od minule. Relativno blage temperature i kopnu zemlju u tom selu, čije su najviše kuće udaljene 27 kilometara od Kolašina, sve malobrojnija domaćinstva iskoristila su da urade ono što obično rade tek poslije marta.

“Značajan dio poslova koji se, inače, rade u proljećnim mjesecima već je urađen. Čistili smo livade, ograđivali imanja, radili pripremne radove na njivama... Ljepota je bila ova zima i prilika da i mi u surovoj prirodi malo napravimo pauzu od borbe s nametima i mećavom. Znam da Kolašin živi od turizma i od snijega, ali nama na selima ovo je bilo kako se samo poželjeti može”, priča Đukić za “Vijesti”. Turizam je pretrpio milionsku štetu zbog nedostatka snijega, a zimska sezona ostaće upamćena i po tome da se na državnom ski-centru Kolašin 1600 nije skijalo nijedan dan, o čemu su Vijesti pisale prošlog vikenda...

Đukić kaže da je zadovoljan načinom na koji su kolašinsko Komunalno preduzeće i lokalna uprava reagovali kad je pao prvi snijeg ove zime. Iako ga nije bilo mnogo i nije se dugo zadržao, zahvalan je što je mehanizacija “stigla do svake kuće u Vranještici”. Ispunjenju obećanja iz Opštine, koja se odnose na dva-tri kilometra novog asfalta, očekuju i Vranještičani.

Pare u kasi, putari počinuli

Opština je ranijih godina za zimsko održavanje seoskih puteva angažovala mehanizaciju Komunalnog preduzeća i još nekoliko privatnih firmi, ove godine je uštedjela značajan iznos u budžetu, kaže potpredsjednik Vasilije Ivanović.

“Nedostatak snijega ove sezone u Kolašinu bio je samo od koristi preduzeću zaduženom za održavanje puteva i mještanima planinskih sela. Čišćenje gradskog, prigradskog i seoskog područja bilo je minimalno, a sve kategorije puteva su bile prohodne tokom čitave zime. Podsjetio bih na napore lokalne uprave da se određeni putni pravci saniraju tokom minule godine, tako da je putna infrastuktura u značajno boljem stanju nego ranijih godina u ovo doba”, ističe Ivanović.

Minuli mjeseci donijeli su nesvakidašnji predah od čišćenja snijega mehanizaciji i radnicima Komunalnog, kaže izvršni direktor tog preduzeća Dušan Simović. Zimsko održavanje puteva u toj opštini je naročito izazovno s obzirom na razuđenost sela i stanje putne infrastrukture.

Simović objašnjava da su mehanizacije i radnici te firme već tokom jeseni bili spremni i za značajno suroviju zimu. Ispostavilo se da nijesu imali mnogo posla, ne računajući nekoliko dana, počev od 20. janura, kada je pao prvi snijeg koji se nije dugo zadržao.

( Dragana Šćepanović )