Vozački ispit sve teže položiti: Polovina kandidata nije zaslužila dozvolu

Vozačku dozvolu B kategorije u prošloj godini steklo je manje od polovine ukupnog broja kandidata koji su pristupili provjeri znanja, a prigovora na teorijski i praktični dio ispita bilo je ukupno 11.

Iz Ministarstva prosvjete, nauke i inovacija, resora koji od novembra prošle godine vodi Anđela Jakšić Stojanović, u odgovoru “Vijestima” potvrdili su nezvanične navode da je položiti vozački teže nego ranije, kazali da je razloga za to više, ali i poručili da prolaznost kandidata ne treba da bude bilo kakav pokazatelj i cilj kojem se teži.

“Jer svim činiocima uključenim u proces polaganja vozačkih ispita nije cilj da kandidati polažu ili padaju ispit za vozače, već da pravično i pravilno ocijene sve kandidate, a da oni koji polože vozački ispit budu spremni da aktivno i bezbjedno učestvuju u saobraćaju”, rekli su “Vijestima”.

Rekli su i da “uzrok manje prolaznosti kandidata ne treba tražiti u komisijama za polaganje vozačkog ispita, već i u spremnosti samih kandidata za polažu vozački ispit”.

Licencirane 62 auto-škole

Prema podacima koji su dostavljeni redakciji na zahtjev za slobodan pristup informacijama, (SPI), Ministarstvo je zaključno sa avgustom prošle godine donijelo rješenja za rad 62 auto-škole.

Neke od škola imaju licencu za sve, a svaka od ove 62 auto-škole, ima licencu za izvođenje programa obrazovanja za osposobljavanje za upravljanje motornim vozilom i B kategorije.

Konkretno za B kategoriju, kako su kazali iz resora prosvjete, nauke i inovacija, u 2023. godini sprovedeno je 17.286 vozačkih ispita.

“A njih 45 odsto je dobilo vozačku dozvolu ove kategorije”, rekli su “Vijestima”.

Organizacija i sprovođenje vozačkih ispita u nadležnosti su tog resora u skladu sa Zakonom o bezbjednosti saobraćaja na putevima. Taj resor, prema istom Zakonu, formira i ispitnu komisiju, koju čine dva ovlašćena ispitivača - predstavnik organa državne uprave nadležnog za poslove obrazovanja i predstavnik Uprave policije, kao i jedan predstavnik auto-škole.

“Na osnovu toga, trenutno u Crnoj Gori, vozačke ispite sprovodi 15 ispitnih komisija”, kazali su iz Ministarstva.

Način na koji se sprovodi vozački ispit propisan je Zakonom o bezbjednosti saobraćaja na putevima, Pravilnikom o bližem načinu organizovanja i sprovođenja polaganja vozačkog ispita, te drugim pravilnicima koji regulišu tu oblast.

Iz resora prosvjete pojašnjavaju da ispitna komisija svakom kandidatu koji ne položi teorijski dio ispita, u skladu sa članom 13 Pravilnika o bližem načinu organizovanja i sprovođenja polaganja vozačkog ispita, saopštava razloge zbog kojih nije položio, i na njegov zahtjev, dozvoljava uvid u test i zapisnik o teorijskom ispitu.

“Takođe, u skladu sa članom 23 istog Pravilnika, nakon polaganja praktičnog dijela vozačkog ispita, ispitna komisija kandidatu saopštava rezultat i razloge zbog kojih nije položio vozački ispit, i na njegov zahtjev dozvoljava uvid u zapisnik sa praktičnog dijela vozačkog ispita. Vozačke ispite, shodno članu 240 Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima, sprovode dva ovlašćena ispitivača i predstavnik auto-škole, koji na kraju teorijskog i praktičnog dijela potpisuju zapisnike, što predstavlja dokaz da su saglasni sa datom ocjenom kandidata”, kazali su “Vijestima”.

Prigovori nisu česti

U odgovoru koji su redakciji dostavili u novembru, kazali su da je tom resoru, u godini prije, pristiglo osam prigovora na teorijski dio ispita i tri na praktični dio vozačkog ispita.

Prigovori se, kažu, ne mogu vezati za jednu komisiju ili člana ispitne komisije.

“A odnosili su se na putanju kretanja koja im je određena za praktični dio ispita, vrijeme trajanja istog, objašnjenje određene saobraćajne situacije koja se dogodila na praktičnom dijelu ispita ili je prikazana slikom na testu. Svim kandidatima je objašnjen način organizacije i sprovođenja vozačkog ispita, i dodatno pojašnjeni razlozi zašto je određena situacija bodovana na određeni način”, rekli su redakciji.

392 ispita sprovedena su prošle godine za priključna vozila (E kategorija), položilo 85 odsto kandidata

U vezi sa prolaznosti kandidata na vozačkim ispitima, kako su kazali, u obzir se mora uzeti da je u prethodnom periodu došlo i do promjene uslova u kojima se vozački ispiti sprovode - kandidati sada provode više vremena na javnom putu.

“Polaganje praktičnog dijela vozačkog ispita koji se sprovodi na javnom putu za A, A1, A2, B1, B, B+E i T kategoriju motornih vozila traje najmanje 25 minuta, dok za kategorije vozila C1, C, C1+E, C+E, D, D1, D+E, D1+E traje najmanje 45 minuta. Samo povećanje trajanja vozačkog ispita koji se sprovodi na javnom putu dovelo je do toga da je kandidatima teže položiti isti”, kazali su iz Ministarstva.

Prolaznost kandidata, dodaju, ne treba da bude bilo kakav pokazatelj i cilj kojem se teži. Kako su kazali, onima koji su uključeni u proces polaganja nije cilj da kandidati polažu ili padaju ispit za vozače, već da sve kandidate pravično i pravilno ocijene i da oni koji polože vozački ispit budu spremni da aktivno i bezbjedno učestvuju u saobraćaju.

“Iz tog razloga, sve aktivnosti koje sprovodimo za cilj imaju povećanje bezbjednosti saobraćaja na putevima”, rekli su iz resora prosvjete.

Novi pravilnici i za škole i za komisije

Praktični dio obuke, za B kategoriju motornih vozila, koju polaže i najveći broj kandidata, podrazumijeva 30 časova praktične, odnosno 40 časova teorijske obuke.

Čas traje 60 minuta.

Prema Zakonu, ukoliko kandidat na tri polaganja praktičnog dijela vozačkog ispita nije položio, dužan je da prije svakog narednog polaganja obavi dodatnu praktičnu obuku za vozača koja ne može biti kraća od pet časova.

U 2023, prema podacima Ministarstva, u Crnoj Gori je organizovano 1.330 ispita za A, A1 i A2 kategorije motornih vozila, gdje je procenat onih koji su uspješno položili vozački ispit 70 odsto. Za B kategoriju, sprovedeno je 17.286 vozačkih ispita, a njih 45 odsto je dobilo vozačku dozvolu ove kategorije. Za C kategoriju, odnosno kamione, sprovedeno je 1.017 ispita, a uspješno položilo 74 odsto). Za autobuse su lani sprovedena 234 ispita, koje je uspješno položilo 77 odsto kandidata, za E kategoriju, odnosno priključna vozila, sprovedena su 392 ispita, od kojih je 85 odsto kandidata uspješno položilo.

“Što se tiče teorijskog dijela, od ukupno 16.705 kandidata koji su polagali teorijski dio ispita, njih 52 odsto je uspješno položilo i steklo uslov da polažu praktični dio vozačkog ispita”, navode iz resora Anđele Jakšić Stojanović u odgovoru “Vijestima”.

Prema podacima za 2022. godinu, kada je licencu za rad imalo 70 auto-škola, ukupno je organizovano 17.256 testiranja iz teorije, gdje je prolaznost tada bila 65 odsto (11.286), organizovano je 17.941 testova iz vožnje, koju je tada položilo 11.006 kandidata, odnosno 61 odsto.

Visina naknada za članove ispitnih komisija propisana je Odlukom o određivanju najnižeg iznosa naknade troškova za obuku kandidata za vozača i, kažu iz Minisarstva, “ne zavisi od vremenskog perioda kada se ispit sprovodi, kao ni od toga da li kandidat polaže vozački ispit prvi put, ili je već polagao vozački ispit”.

Resor prosvjete i Ministarstvo unutrašnjih poslova rade na izmjenama i dopunama seta pravilnika koji se odnose na rad auto-škola i ispitnih komisija.

U ponedjeljak su saopštili da je prvi čije će se izmjene i dopune raditi Pravilnik o bližem načinu organizovanja i sprovođenja polaganja vozačkog ispita.

U 18 opština više od 60 škola

Od 62 rješenja koliko ih je do avgusta prošle godine za rad auto-škola donijelo Ministarstvo prosvjete za 18 opština.

Najveći broj rješenja odnosi se na Podgoricu - 16. Među njima je i jedna, čije je sjedište u Beranama, ali imaju rješenje i za područnu jedinicu u glavnom gradu.

Poslije Podgorice, najviše je auto-škola registrovano u Nikšiću, sedam, jedna manje u Rožajama (šest), a po četiri auto-škole imaju licence za rad u Baru, Beranama, Bijelom Polju.

Tri su auto-škole u Plavu, dok po dvije auto-škole rade u Budvi, Herceg Novom, Kotoru, Mojkovcu, Pljevljima, Tivtu, Ulcinju i Zeti.

Po jedna auto-škola registrovana je na Cetinju, Žabljaku i u Kolašinu.

( Damira Kalač )