Osim glomaznijeg aparata, opštine državi duguju za poreze, a imaju i značajne kredite. U Institutu alternativa kažu da su brojke o zapošljavanju i dugovima opština alarmantne i pozivaju nadležne da tome konačno stanu na kraj
Hiljadu šezdeset četiri nova zaposlena više u opštinama na kraju 2023, u odnosu na godinu ranije. Tako je ukupan broj u lokalnim samoupravama dostigao 15.869, što je 2.634 zaposlena više u odnosu na 2020.
Podaci Ministarstva finansija pokazuju da je u Podgorici, u godini u kojoj je do aprila vladala Demokratska partija socijalista, a potom stigla nova vlast, predvođena Pokretom Evropa sad, 459 zaposlenih više u odnosu na kraj 2022.
Potom ide Budva, u kojoj je prošle godine broj zaposlenih porastao za 197, iako nije bilo promjene vlasti, a tom opštinom njen predsjednik upravljao je iz pritvora.
Slijede Opština Zeta, koja se u međuvremenu konstituisala, sa 75 novozaposlenih, pa Tivat sa 72, Bar, Bijelo Polje, Pljevlja i Ulcinj sa po oko 50 zaposlenih više...
U Institutu alternativa pozdravljaju to što je Ministarstvo finanisja konačno počelo da se bavi opštinama, konstatujući da je do sada važila politika njihovog osnaživanja, kroz izdvajanja novca sa centralnog nivoa
“Opštine su u suštini nastavile da rade ono što su uvijek radile, da se šire onoliko koliko su dugačke, dakle što je više novca, one će zapošljavati više ljudi. Preko hiljadu novih zaposlenih za samo godinu dana je alarmantna brojka i to bi trebalo sve donosioce odluka da zabrine”, poručuje Marko Sošić iz Instituta alternativa.
Jer, kaže Sošić, vrlo malo toga mogu da urade kako bi stali na kraj glomaznoj lokalnoj upravi i gomilanju dugova. Jedna od mjera, koju Ministarstvo finansija može da sprovede je neodobravanje novih zapošljavanja za one opštine koje su potpisale reprogram poreskog duga, ali iz Instituta alternativa ukazuju da je važno i kako će se izmijeniti Zakon o lokalnoj samoupravi
“Nije dovoljno da samo MF svojim odlukama stopira nova zapošljavanja, mora se situacija i sistemski urediti, a mora se pokazati i jedan, ja bih rekao, otpor prema Ministarstvu javne uprave, koje je na jednom drugom kolosijeku – umjesto većeg nadzora i veće kontrole, oni žele da opštinama daju više slobode, a mislim da je to u ovim oklnostima pogrešno”, dodaje on.
Zapošljavale su opštine koje su i dugovale, ali najviše za poreze državi na kraju 2023. godine dugovale su Opština Berane – 15 i po miliona eura, zatim Nikšić 12 i po, Pljevlja blizu deset miliona, nešto manje Bijelo Polje, pa Cetinje preko devet miliona, Rožaje više od osam, a Ulcinj blizu šest miliona eura.
I ove brojke u Institutu alternativa vide kao alarmantne, posebno ako se ima na umu da je posljednjim izmjenama Zakona o finansiranju lokalne samouprave opštinama otišlo sa centralnog nivoa preko 50 miliona eura
“Zbog čestih izmjena na političkom nivou, svaka nova politička elita, umjesto da racionalizuje, ona u suštini povećava administartivni aparat, a niko sa centeralnog nivoa u ovom prethodnom periodu nije tu zaustavljao, ili se nije trudio da tome stane na kraj”, kaže Sošić.
Osim 81 milion poreskog, opštine za kredite duguju 107 miliona, najviše Budva preko 24 miliona, Podgorica 20 i po, Nikšić gotovo 18 i po miliona eura.
( Ljubica Milićević )