Lakušić bi možda u Srbiji bio mučen, tvrdio da će biti ubijen u zatvoru
Apelacioni sud ukinuo prvostepeno rješenje o izručenju Beograđanina, kojeg potražuju zbog pokušaja ubistva...
Viši sud nije u dovoljnoj mjeri razjasnio da li bi Beograđanin Nikola Lakušić bio podvrgnut mučenju, ukoliko bude izručen Srbiji koja ga potražuje zbog teškog ubistva u pokušaju...
To se između ostalog navodi u odluci Apelacionog suda, kojom su uvažene žalbe tog okrivljenog, ukinuto prvostepeno rješenje o ekstradiciji i predmet vraćen na ponovno odlučivanje.
Lakušić je ranije u sudnici zahtijevao da ga ne izručuju domovini, jer će “odmah biti ubijen u zatvoru”.
Potjernica za njim raspisana je zbog sumnje da je početkom avgusta 2016. godine u Beogradu ranio Srđana Mićića i svoju prijateljicu Teodoru P.
“Osnovano se žalbama okrivljenog L. N. i njegovih branilaca prvostepeno rješenje pobija zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka... Ovo sa razloga što je prvostepeno rješenje donijeto uz počinjenu navedenu bitnu povredu odredaba krivičnog postupka budući da isto nema razloga o odlučnim činjenicama, pa se ukidanje pobijanog rješenja javlja kao nužno”, navodi se u rješenju.
Podsjećaju da je prvostepeni sud utvrdio da su ispunjene zakonske pretpostavke iz Zakona o međunarodnoj pravnoj pomoći u krivičnim stvarima za izručenje okrivljenog Lakušića, po molbi Ministarstva pravde Srbije, da bi vodili krivični postupak zbog postojanja osnovane sumnje da je izvršio krivično djelo - teško ubistvo u pokušaju, u sticaju sa krivičnim djelom nedozvoljena proizvodnja, držanje, nošenje i promet oružja i eksplozivnih materija....
Međutim, sudije Apelacionog suda tvrde da se takav zaključak ne može prihvatiti i citiraju član 3 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, kojim je propisano da niko ne smije biti podvrgnut mučenju ili nečovječnom ili ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, kao i član kojim je definisano da izručenje neće biti odobreno ako je u zamoljenoj državi s razlogom zasnovano mišljenje da je izručenje zatraženo zbog krivičnog djela iz opšteg prava radi gonjenja ili kažnjavanja lica zbog rasne pripadnosti, vjere, nacionalnosti ili političkih ubjeđenja ili ako se smatra da bi položaj tog lica bio pogoršan iz tih razloga...
“Branioci okrivljenog su uz žalbu dostavili dokaze, a koji dokazi egzistiraju u spisima predmeta u prilog njihovoj tvrdnji da bi moglo da dođe do kršenja čl. 3 Konvencije. U prvostepenom rješenju nisu dati jasni i valjani razlozi u pogledu naprijed navedenih dokaza, a koje je bilo neophodno cijeniti kako pojedinačno, tako i u njihovoj međusobnoj vezi. S tim u vezi je obaveza prvostepenog suda bila da u konkretnom slučaju cijeni da li postupanje po međunarodnoj obavezi izručenja ima primat u odnosu na zaštitu prava pojedinca, odnosno da odmjeri šta je pretežnije, da li postupanje po takvoj međunarodnoj obavezi ili zaštita prava pojedinca, posebno u kontekstu člana 3 Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, koji na apsolutan način zabranjuje torturu, neljudski ili ponižavajući postupak nezavisno od ponašanja žrtve”...
Zbog svega konstatuju da se osnovano žalbama ukazuje da prvostepeni sud nije u dovoljnoj mjeri cijenio činjenice i okolnosti koje se odnose na eventualne povrede elementarnih ljudskih prava i sloboda za slučaj da bude izručen nadležnim organima Republike Srbije...
“Niti se mogu prepoznati razlozi da je prvostepeni sud sproveo odgovarajuću procjenu koja se tiče tretmana okrivljenog za slučaj izručenja u RS... Ukazati je da je stanovište Ustavnog suda Crne Gore izraženo kroz odluke tog suda, da redovni sudovi imaju obavezu da se izjasne zbog čega smatraju da izručenje između država ima primat u odnosu na zaštitu prava pojedinca, a u kontekstu postupanja sudova, stanja ljudskih prava i opštih prilika u državi koja traži izručenje. Slijedom navedenog, iz osporenog rješenja se ne vidi da je sprovedena odgovarajuća procjena koja se tiče daljeg tretmana okrivljenog za slučaj izručenja državi koja traži izručenje, niti da je prvostepeni sud u tom pravcu dao valjane razloge, a okrivljeni je prilikom saslušanja pred prvostepenim sudom prednje pitanje problematizovao”, dodaju sudije.
Objašnjavaju da praksi Evropskog suda za ljudska prava, odgovor na pitanje šta predstavlja neljudsko i ponižavajuće postupanje ili kažnjavanje zavisi od svih okolnosti u predmetu i cijela Konvencija je prožeta traganjem za pravičnim odnosom između zahtjeva od opšteg interesa zajednice i zahtjeva za zaštitom osnovnih prava pojedinca.
“Pitanje je da li izručenje bjegunca drugoj državi, gdje bi bio podvrgnut ili bi vjerovatno bio podvrgnut torturi ili neljudskom ili ponižavajućem postupanju ili kažnjavanju, samo po sebi dovodi do odgovornosti države ugovornice prema članu 3 Konvencije i teško da bi bilo u skladu sa osnovnim vrijednostima Konvencije ako država ugovornica svjesno izruči bjegunca drugoj državi kada postoje bitni razlozi za vjerovanje da mu u njoj prijeti opasnost od podrvrgavanja torturi bez obzira na težinu navodno počinjenog krivičnog djela i izručenje pod ovim okolnostima bi bilo potpuno u suprotnosti duhu i značenju člana 3 Konvencije... Prvostepeno rješenje ne sadrži jasne i valjane razloge u pogledu svega naprijed navedenog, a na koju činjenicu se osnovano ukazuje izjavljenim žalbama, zbog čega se ukidanje ovog rješenja pokazalo nužnim”.
Naglašavaju da će u ponovnom postupku prvostepeni sud morati da cijeni sve činjenice iz spisa predmeta, nakon čega će biti u prilici da donese pravilnu i zakonitu odluku.
( Danilo Mihajlović )