Kušnerov projekat izaziva i strah i nadu

Kroz dvogled, ornitolog Jon Vorpsi špijunira flamingose i pelikane koji zastaju duž migracionih ruta na dio zaštićene oblasti na južnoj obali Albanije.

Vorpsi strahuje da bi uskoro mogao biti uskraćen za taj pogled ako zet Donalda Trampa, Džared Kušner, realizuje planove da izgradi turističko naselje u oblasti blizu grada Valona, koje lokalno stanovništvo voli zbog tihih borovih šuma, maslina i pješačkih staza i gdje krave šetaju duž pustih vjetrometnih plaža, piše Rojters.

Kušner je te planove objavio prošlog mjeseca, u okviru šireg investiranja njegove firme “Afiniti partners” na Balkanu, koje obuhvata drugi projekat u pomorskom parku Karaburun-Sazan na albanskom ostrvu Sazan i treći na mjestu srušenog Generalštaba u Beogradu.

Kušner, koji je bio Trampov savjetnik kada je bio predsjednik SAD, osnovao je investicionu firmu pošto je napustio tu funkciju 2021.

Projekti bi mogli da podstaknu lokalnu privredu tako što će privući posjetioce, ali su naišli na protivljenje mještana koji strahuju da će nanijeti štetu životnoj sredini ili, u slučaju Beograda, ugroziti lokalitete od kulturnog značaja, ističe Rojters.

Kušner je podnio planove nekoliko nedjelja nakon što je albanski parlament odobrio izmjene zakona koje su omogućile vladi da izdaje građevinske dozvole u ​​zaštićenim područjima za hotele ili odmarališta sa pet zvjezdica ili više. On tada nije rekao koliko “Afiniti” planira da uloži.

“Pretužno je što ova zona više neće služiti narednim generacijama”, rekao je Vorpsi, koji radi za lokalnu ekološku nevladinu organizaciju PPNEA.

“Za 10 godina ovo mjesto će biti sivo i betonirano”, dodao je dok je kroz dvogled tražio nove vrste ptica u blizini mjesta Zvernec.

Od pada komunizma 1990, Albanija se bori sa ekonomskom i političkom nestabilnošću i visokom stopom emigracije, posebno mladih.

Međutim, njena alpska jezera i netaknuta obala privlače sve veći broj turista koji traže mirniju i jeftiniju alternativu Grčkoj i Hrvatskoj. Prošle godine je primila više od 10 miliona turista, 35 odsto više nego 2022.

“Trampove vile”

Gradonačelnik Valone, Ermal Dreda, pozdravio je Kušnerov projekat, koji uključuje privezišta za jahte, bazene i ekskluzivne vile, rekavši da planira da pretvori grad u “turističku destinaciju visokog nivoa” i obećao da neće štetiti životnoj sredini.

“Bez ulaganja, kako ćemo privući sve ove ljude koji dolaze ovdje i biraju Valonu?” rekao je Dreda.

Rojters navodi da Kušnerovi planovi, koje lokalni žitelji zovu “Trampove vile”, već izazivaju talasanje.

Agent za nekretnine Flori Brahimaj rekao je da su cijene apartmana sa potencijalnim pogledom na planirani projekat već skočile na 100-200 eura po kvadratnom metru.

U Srbiji, “Afiniti” planira da finansira luksuzni projekat u centru Beograda koji bi uključivao hotele, apartmane, prodavnice i poslovne prostore na mjestu bivšeg Generalštaba Jugoslovenske narodne armije, koji je NATO bombardovao 1999. u okviru vazdušne kampanje protiv srpskih zločina na Kosovu.

Više od 26.000 ljudi je potpisalo peticiju da se zaštite dvije zgrade koje čine zaštićeno kulturno mjesto, piše Rojters.

“Rasprodaja grada”

Arhitekta Bojan Kovačević rekao je da zgrada Generalštaba nije srušena, već urušena i ocijenio da ona predstavlja simbol modernosti Srbije.

On je kazao da Generalštab nije proglašen kao kulturno dobro samo zato što je bombardovan i dodao da su čuvene arhitekte govorile da je to najznačajnija zgrada u Srbiji u posljednjih 200 godina, prenijela je agencija Beta.

Po njegovim riječima, nije tačno da je neisplativo i nemoguće obnoviti Generalštab, već je problem što nijedna vlast nije napravila čak ni projekat za revitalizaciju tog zdanja.

“Generalštab ima arhitektonsku vrijednost. U tom dijelu grada je zgrada vlade, ministarstva i Vrhovni sud. Taj prostor je natopljen istorijom ovog naroda i ove države. Skaradno je tu ubacivati hotele i apartmane. Ono šta ja proglasim za razvoj ne mora da znači da je razvoj. Meni to više djeluje kao rasprodaja grada”, kazao je Kovačević.

( A. Šofranac )