Izazovi za očuvanje podvodne kulturne baštine Jadrana
Laboratorija za arheologiju pomorstva Pomorskog fakulteta u Kotoru nastavlja sa međunarodnim aktivnostima priređujući veliku naučnu konferenciju
Laboratorija za arheologiju pomorstva (LAP) Centra za istraživanje, inovacije i preduzetništvo Pomorskog fakulteta iz Kotora, organizuje veliku međunarodnu naučnu konferenciju pod nazivom “Budućnost jadranske prošlosti - Izazovi podvodne kulturne baštine Jadrana za održivi razvoj turizma”.
Cjelodnevna konferencija koja se održava u sklopu IPA South Adriatic projekta “WRECKS4ALL 2.0”, zakazana je za utorak, 23. aprila u hotelu “Cattaro” u Kotoru.
Konferencija će obuhvatiti zanimljive diskusije i prezentacije na različite teme vezane za očuvanje podvodne kulturne baštine i održivi razvoj turizma u jadranskoj regiji.
“Cilj konferencije je podsticanje saradnje i razmjene ideja među naučnicima, praktičarima, donosiocima politika i zainteresovanim stranama koje se bave očuvanjem i promocijom podvodne kulturne baštine Jadrana”, kazao je “Vijestima” podvodni arheolog dr Darko Kovačević iz LAP-a, koji je idejni tvorac i pokretač projekta “WRECKS4ALL” nakon uspješne premijerne iteracije, sada širi i na druge države i regije na južnom Jadranu, u novom projektu nazvanom “WRECKS4ALL 2.0”.
Laboratorija za arheologiju pomorstva Pomorskog fakulteta Kotor, Univerziteta Crne Gore će u ovom novom projektu, kao vodeći partner, prenijeti iskustva i modele dobre prakse razvijene ranije kroz “WRECKS4ALL” na države i regije južnog Jadrana. Partnerski konzorcijum 2.0 projekta pored LAP-a čine i opština Vlora iz Albanije, Univerzitet Salento iz Pulja regije i opština Kampomarino iz regije Molise iz Italije.
Vrijednost projekta koji će trajati godinu dana i finansira se iz IPA fondova je 187,096.68 eura. Na predstojećoj konferenciji u Kotoru učešća će uzeti stručnjaci za podvodnu kulturnu baštinu i podvodni arheolozi iz Hrvatske, Italije, Slovenije i Albanije, domaći stručnjaci i predstavnici Ministarstva kulture i medija, Ministarstva evropskih poslova i Univerziteta Crne Gore, kao i posebni predstavnici UNESCO-a i Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori.
Učesnicima će se tako, pored ostalih, obratiti i šef predstavništva UNESCO-a Eduardo Planše koji će govoriti o UNESCO konvenciji o zaštiti podvodne kulturne baštine iz 2001, odnosno Kaliopi Baika, šefica UNESCO UNITWIN mreže za podvodnu arheologiju koja će pored ostaloga izlagati na temu multidimenzionalnih modela za održivi razvoj turizma zasnovanog na kulturnoj i prirodnoj baštini u primorskim regionima.
Inače, iako je sa radom počela tek prije par godina Laboratorija za arheologiju pomorstva Pomorskog fakulteta u Kotoru je zahvaljujući kapacitetima razvijenim kroz WRECKS4ALL projekat dala ogroman doprinos izgradnji kapaciteta za dokumentovanje i popularizaciju podvodne kulturne baštine Crne Gore, kao i pozicioniranju naše države na međunarodnoj mapi podvodne arhelogije. U tome je LAP zahvaljujući energiji i entuzijazmu svog rukovodstva za kratko vrijeme postigao više efekata nego što su ih kroz sve protekle decenije zajedno napravile sve crnogorske interne državne institucije u čijoj je nadležnosti zaštita i istraživanje kulturne baštine, uključujući i onu koja se nalazi ispod površine mora.
LAP-ov projekat “Zaštita podvodnog nasljeđa kroz digitalizaciju i valorizaciju, kao novi oblik turističke ponude” - WRECKS4ALL započet prije nekoliko godina, prekogranični je IPA projekat koji je okupio institucije i stručnjake iz Crne Gore, Hrvatske i BiH, sa ciljem da se na pravi način prezentuje i valorizuje bogata kulturna baština u podmorju ovih država u obliku ostataka brodoloma iz starijih perioda ljudske istorije, kao i olupina brodova i aviona iz novijeg doba. Kroz taj projekat koji je kao saradnik na Pomorskom fakultetu u Kotoru vodio poznati podvodni arheolog dr Darko Kovačević, osnovana je LAP i opremljena najsavremenijom opremom za podvodna istraživanja. Posjeduje ronilačko plovilo sa dva motora, opremu za ronjenje, kamere za digitalizaciju podvodnih lokaliteta, laserski skener, BlueRov2 podvodni robot i kompjuterske radne stanice za obradu 3D i prostornih podataka.
Podvodna kulturna baština, skrivena ispod talasa Jadranskog mora, postala je dostupna javnosti kroz WRECKS4ALL sobu virtuelne realnosti na Pomorskom fakultetu u Kotoru i WRECKS4ALL mobilnu aplikaciju, interaktivnu online mapu i 3D modele.
U okviru projekta “Podvodni kulturni predjeli Crne Gore,” u saradnji sa hidrografskom jedinicom Zavoda za hidrometerologiju i seizmologiju i Upravom za zaštitu kulturnih dobara, LAP je otpočela digitalizaciju podvodnih arheoloških lokaliteta u Crnoj Gori i formiranje institucionalne baze podataka o tim lokalitetima od nacionalnog, ali i međunarodnog značaja.
( Siniša Luković )