Odmah naći Gogiću zamjenu: EK protiv odlaganja penzionisanja sudija Ustavnog suda

Postupak imenovanja novog sudije u Ustavnom sudu treba završiti na vrijeme kako bi se upražnjeno mjesto odmah popunilo u skladu sa važećim pravilima, rekla je portparolka Evropske komisije Ana Pisonero Hernandez.

Ona je “Vijestima” rekla da EK pažljivo prati postupak imenovanja novog sudije u Ustavnom sudu, s obzirom na predstojeću penziju (predsjednika Ustavnog suda Milorada Gogića).

Gogiću mandat ističe krajem maja kada stiče uslov za penziju, a skupštinski Ustavni odbor je početkom marta utvrdio listu kandidata za njegovu zamjenu. Međutim, intervjui sa kandidatima još nijesu zakazani.

Pisonero Hernandez kaže da EK pozdravlja prošlonedjeljnu odluku da se obustavi inicijativa grupe poslanika za izmjenu Zakona o Ustavnom sudu na ishitren način.

“Takva reforma zahtijeva odgovarajuću analizu, obrazloženje i konsultacije, uključujući i Evropsku i Venecijansku komisiju”, poručila je Pisonero Hernandez odgovarajući na pitanja “Vijesti” kakav je stav EK povodom pokušaja vlasti da podigne starosnu granicu za odlazak u penziju sudija Ustavnog suda i da li je dobro rješenje podići starosnu granicu za penziju samo sudijama Ustavnog suda, a ne svim sudijama.

Skupštinska većine je pokušala, prvo kroz predlog izmjena Zakona o Ustavnom sudu, a potom kroz predlog promjena Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju (PIO) da podignu starosnu granicu za odlazak u penziju sudijama Ustavnog suda i tako “produži” mandat dijelu sudija koji bi ove godine trebalo da se penzionišu.

Međutim, nakon reakcija u javnosti, prvo su povukli predlog izmjena Zakona o Ustavnom sudu, a poslanici Pokreta Evropa sad (PES) najavili su juče povlačenje i predlog izmjena Zakona o PIO. Predlozima je bilo predviđeno da se starosna granica za odlazak u penziju sudija Ustavnog suda podigne sa 65 na 67 godina.

Poslanici PES-a Vasilije Čarapić i Darko Dragović juče su imali konsultacija sa glavnim pregovaračem sa Evropskom unijom (EU) Predragom Zenovićem i pregovaračem za temeljna poglavlja Bojanom Božovićem koji su im rekli da reformski proces u oblasti vladavine prava, između ostalog, treba da reguliše uslove rada nosilaca pravosudnih funkcija.

Iz PES-a je saopšteno da je na sastanku naglašeno da Crna Gora ne smije da se nađe u još jednoj ustavnoj krizi, kao i da opozicija i parlamentarna većina ne treba da dozvole da Ustavni sud ponovo bude u blokadi.

Iz Demokratske partije socijalista (DPS) pozdravili su povlačenje “antisistemskog” Zakona o PIO.

“Izražavamo nadu da će lekcije o učestalim faulovima i naknadnim ispravkama, bar malo uticati na parlamentarnu većinu da ubuduće ne pribjegava neustavnim rješenjima, kako bi političkom korupcijom zloupotrebljavala institucije”, napisao je šef Poslaničkog kluba DPS-a Andrija Nikolić na mreži X.

Poslanica Građanskog pokreta (GP) URA Ana Novaković Đurović je saopštila da parlamentarna većina konstantno pokazuje da nema znanja i spremnosti za ozbiljne reforme i da poigravanje sa sistemskim zakonima nije put koji Crnu Goru vodi u EU.

Ona je istakla da je parlamentarna većina ta koja može negativno uticati na dobijanje Izvještaja o ispunjenosti privremenih mjerila (IBAR).

“Poigravanje sa sistemskim zakonima, koji iziskuju široke konsultacije i dugoročna rješenja, sigurno nije put koji nas vodi u EU. Ovakvim pristupom, parlamentarna većina je ta koja može negativno uticati na dobijanje IBAR-a”, naglasila je Novaković Đurović.

Predsjednik poslaničkog kluba Socijaldemokrata Boris Mugoša je kazao da je potrebno otvoriti ozbiljnu raspravu o pitanju sticanja prava sudija i tužilaca na starosnu penziju.

“Kao što sam prije par dana na presu i saopštio - predlagači da povuku iz skupštinske procedure problematične predložene izmjene Zakona o PIO i da se pitanje sticanja prava na starosnu penziju i sudijama i tužiocima otvori i o tome povede ozbiljna i stručna rasprava”, saopštio je Mugoša.

On navodi da navedena rasprava treba da okupi sve relevantane aktere i da rezultira donošenjem sistemskog rješenja, a ne da rješava navedenu problematiku na "predloženi nedopustiv način" za državu koja istinski želi da bude prva sljedeća članica Evropske unije.

“Umjesto ovog nepotrebnog i problematičnog eksperimenta, pozivam sve parlamentarne partije da u najkraćem mogućem roku završimo započeti proces izbora sedmog sudije Ustavnog suda”, zaključio je Mugoša.

Akcija za ljudska prava (HRA) pozdravila je povlačenje “nepromišljenog Predloga zakona o izmjenama i dopunama Zakona o PiO”, kojim je trebalo da bude predviđen izuzetak u pogledu ispunjavanja uslova za penziju samo za sudije Ustavnog suda.

“Ovo pitanje treba rješavati na osnovu adekvatne rasprave i to za sve sudije i državne tužioce, bez povlađivanja sudijama Ustavnog suda koji su već ispunili uslove za prestanak funkcije”, saopšteno je iz HRA.

Protest protiv predloga da se aktuelnim sudijama US produži mandat je 12.aprila uputilo i 16 nevladinih organizacija.

( Biljana Matijašević, Željka Vučinić )